ارتباط نور آفتاب و گرمای تابستان با اختلال خلقی فصلی افراد

پژوهشگران براین عقیده اند که گرمای تابستان و نور آفتاب بر افرادی که به طور فصلی دچار اختلال های خلقی می شوند، تاثیر مثبت دارد.

افرادی که در ماه های پاییز و زمستان با کاهش نور آفتاب به نارسایی موسوم به «اختلال خلقی فصلی» مبتلا می شوند، در فصل بهار و تابستان با افزایش دمای هوا و تابش نور خورشید احساس بهبودی می کنند.

«اختلال خلقی فصلی» علائم روحی و روانی شبیه بیماری افسردگی و نارسایی های جسمی همچون خستگی مدام، خمودگی، خواب آلودگی و تغییر اشتها و تمایل به خوردن غذاهای حاوی کربوهیدرات دارد و در درصدی از افراد ساکن کشورهای سرد و قطبی ظهور می کند.

علائم این اختلال در اواخر فصل تابستان و اوایل پاییز در افراد مبتلا مشاهده می شود و در بسیاری از کشورهای سردخیز و ابری قاره آمریکای شمالی تا ماه های پایانی فصل بهار نیز ادامه می یابند.

بسیاری از افراد مبتلا در فصل های گرم تر و آفتابی سال شاهد بهبود روحیه و خلق و خوی خود هستند.

بنا به گزارش «انجمن اختلالات خلقی» کانادا، حدود دو تا شش درصد مردم این کشور در برهه ای از دوران زندگی خود به این نارسایی مبتلا می شوند و پانزده تا بیست درصد دیگر نیز به شکل متعادل تری از این اختلال که به حزن و افسردگی دچار می شوند.

دکتر ریموند لام، روانشناس و مدیر «مرکز اختلالات خلقی» در دانشگاه بریتیش کلمبیا می گوید «اختلال عاطفی و خلقی فصلی» زیرگروهی از افسردگی بالینی است که افراد فقط در زمستان افسرده می شوند و حال آن ها در فصل تابستان خوب است.

بسیاری از افرادی که به این نارسایی خلقی مبتلا هستند، در طی ماه های زمستان با نور درمانی بهتر می شوند. پزشکان از نوعی جعبه ای که هر روز در زمان خاصی از خود نور ساطع می کند، استفاده می کنند.

دکتر لام می گوید نوری که از راه چشم و از طریق تماس با سطح پوست منتقل می شود، حس مثبت و خوبی را می آفریند که عامل خوش خلقی فرد است.

وی اذعان کرده است ما دقیقاً نمی دانیم که مکانیسم و عملکرد این پدیده چیست، اما نظریه عمده این است که بر ساعت بیولوژیکی مغز تاثیر می گذارد و تردیدی نیست که همین ساعت بیولوژیکی بسیاری از هورمون ها، ریتم های بیست و چهار ساعته، چرخه خواب و بیداری و نیز خلق و خوی ما را کنترل می کند.

دکتر ریموند لام می گوید: «بنابراین ما معمولاً در فصل تابستان احساس و خلق و خوی بهتری داریم. در حقیقت، در مقام نمونه افرادی که به بیماری اختلال دوقطبی و یا بیماری جنون افسردگی مبتلا هستند، ممکن است در فصل بهار و تابستان که سطوح نور تغییر می کنند، از نظر روانی و تشدید علائم جنون درمعرض خطر بیشتری قرار داشته باشند.

وی می افزاید احتمال دارد که به دلیل ماهیت ریتمیک بیماری دوقطبی، این اختلالات با ساعت بیولوژیکی بدن فرد نیز ارتباط داشته باشد.

این پژوهشگر کانادایی می افزاید اثرات سودمند جذب نور هیچ ارتباطی با گیرنده های نوری چشم ندارند، اما به رنگدانه های گیرنده نور در سلول های خاص شبکیه چشم مرتبط هستند که مسیر مستقیمی را برای ساعت بیولوژیکی مغز فراهم می کنند.

دکتر لام که بخش وسیعی از تحقیق او بر اثرات نور بر خلق و خو متمرکز شده است، می گوید ساعت بیولوژیکی داخلی بدن عملاً کنترل ریتم های شبانه روزی همه ساکنان کره زمین، از موجودات زنده تک سلولی گرفته تا پستانداران و از جمله انسان ها را کنترل می کند و این امر ثابت می کند که ما تا چه حد به چرخه روشنایی و تاریکی بیست و چهار ساعته روز وابسته هستیم.