این روزها در میان خبرهای هالیوودی آمریکا، خبری مربوط به تام کروز، بازیگرنام آشنای آمریکایی که به تازگی از همسر سومش جدا شده، توجه طرفداران این تحولات را جلب کرده است.
این خبرها اما، با آنکه تازه منتشر شده اند، به رویدادهای شش، هفت سال پیش استناد می کنند که کسی تاکنون از آنها اطلاع نداشته است.
در پی جدایی تام کروز از همسر دومش(نیکول کیدمن)، کلیسای ساینتولوژی(علم شناسی) که کروز از اعضای فعال آن است، چند بانوی جوانٍ عضو این کلیسا را نامزد دوستی با او کرده بوده و امید داشته که یکی از این روابط، به ازدواج مجدد تام کروز بیانجامد؛ که چنین نشد.
این اقدام کلیسای آقای کروز، به مداخلۀ مذهب در حریم شخصی زندگی وی تعبیر شده است.
هیچ یک از همسران کروز عضو کلیسای او نبوده اند. او همراه همسر دومش(نیکول کیدمن؛ بازیگر)، دو کودک را به فرزندی پذیرفت که گفته می شود پس از جدایی کروز از کیدمن، اجازه نیافته اند با مادرشان در ارتباط باشند، و سبب فاصلۀ آنها از خانم کیدمن، کلیسای علم شناسی بوده.
تام کروز قصد داشته که فرزند سومش را هم تحت تعلیمات این کلیسا قرار دهد، اما به نظر می آید که این بار، عملی شدن این خواسته دشوار باشد.
معجون دیدگاههای ارسطو، دورانت، فروید، و دیگران
آیین علم شناسی خود را بخشی از مسیحیت معرفی می کند، اما با شاخه های سنتی مسیحیت، تفاوت فراوان دارد.
لافایِت رونالد هابرد- که بعدها به نام ال. ران هابرد معروف شد- بنیانگذار این آیین بود. وی در جوانی، تحصیل در دانشگاه جرج واشنگتن را نیمه کاره رها کرد و مشغول نوشتن شد. هابرد موقعیت خود را به عنوان نویسنده- بدواً نویسندۀ داستانهای خیالی مبتذل
و بعداً نویسندۀ کتابهای علمی-تخیلی- تثبیت کرد.
اِل. ران هابرد آنگاه به نقاط گوناگون قارۀ آسیا سفر کرد، و به دنبال این سفرها، دستورالعملی را نوشت و ارائه کرد که مدعی بود برای کمک به روان انسانها به کار می آید و نام آن را هم «دانش مدرن سلامت روان» گذاشت. وی در پی تعمیم و توسعۀ این دستورالعمل، در اوایل دهۀ پنجاه میلادی، مذهبی معرفی کرد که نام آن را علم شناسی گذاشت و نشانش را صلیبی هشت گوش؛ نمادی از آنچه هشت وجه هستی خواند.
در ابداع آیین علم شناسی، ال ران هابرد، به شدت از فلسفۀ ویل دورانت- مؤلف اثر کلاسیک تاریخ فلسفه (که درسال 1926 منتشر شد)، تأثیر پذیرفته. زیگموند فروید نیز منشا فکری اثرگذاری در شکل گیری فلسفۀ علم شناسی بوده است.
آقای هابرد در سال 1949 طی نامه ای که به انجمن روانشناسی آمریکا نوشت، به این اشاره کرد که در فرایند نگاشتن فلسفۀ علم شناسی، درآثار اولیۀ فروید تعمق فراوان کرده است. از آثار دیگری که هابرد تحت تأثیر آن، فلسفه مذهب مورد ابداع خود را نگاشت، کتاب «معناشناسی عمومی»، اثر آلفرد کرزیبسکی بود.
هابرد نوشته است که برای ابداع آیین علم شناسی، از آثار ارسطو، ولتر و نیوتن، و از مفاهیمی که بودا، کنفسیوس، مسیح و محمد در مذاهب خود ارائه کرده اند، بهره برده است. عناصری چون کارما نیز از مبانی مهم کیش علم شناسی قلمداد می شوند.
ساینتولوژی یا علم شناسی در سال 1952 بنیان نهاده شد. اِل ران هابرد؛ بانی این مکتب، آن را به عنوان گونه ای دیانت در آمریکا عرضه کرد و در این راستا، «کلیسای علم شناسی» را درشهر کامدن ایالت نیوجرزی ایجاد کرد. وی در سال 86 میلادی در سن 74 سالگی درگذشت.
تناسخ و تعمد در تکرار تجارب تلخ
علم شناسی مدعی آموزش واقعیتهای وجودی انسانها به آنان است و می گوید به انسانها می آموزد که موجوداتی نامیرا هستند که ذات خود را از یاد برده اند و باید آن را بازیابند.
در آمریکا، کلیسای علم شناسی طیفی گسترده از فعالیتها را دربرمی گیرد، که درمیان آنها کمک به ترک اعتیاد و برنامه های آموزشی ویژه، نیز ارائۀ دستوراتی در قالب کتاب یک راهنماست با عنوان «راه خوشبختی».
علم شناسی به تناسخ معتقد است و باور دارد که روح آدمیان پیش از سکونت بر کرۀ زمین، ساکن سیارات دیگر بوده است.
کلیسای علم شناسی عمیقاً معتقد است که دانش روان شناسی، نیز روان پزشکی، مخرب و موهن اند و باید منسوخ شوند.
تعلیمات مذهبی کلیسای علم شناسی از راه تشکیل جلسات مشاوره انجام می شود. طی این جلسات که «حسابرسی» خوانده می شود، مشاوران (مروجان مذهب)، می کوشند مراجعان خود را آگاهانه به تکرار تجربه های تلخی وادارند که اثرات مخرب عمیقی بر روان آنها گذاشته است.
ارائۀ این نوع خدمات به پیروان دیانت علم شناسی، تنها در ازای پرداخت مبلغی به کلیسایشان میسر می شود. این مبلغ عنوان اعانه می گیرد و در آمریکا مشمول معافیت مالیاتی هم می شود.
عینیت علم شناسی و انتقاد از آن
آیین علم شناسی در ایالات متحده، ایتالیا، آفریقای جنوبی، استرالیا، سوئد، نیوزیلند، پرتغال و اسپانیا به عنوان مذهب به رسمیت شناخته می شود و از آنجا که اعانه به کلیسای علم شناسی- دست کم در ایالات متحده- قانوناً تخفیف مالیاتی به همراه دارد، این کلیسا ادعا می کند نفس این تخفیف، اصالت این مذهب را اثبات می کند. در فرانسه، آلمان، و بریتانیا اما، علم شناسی به عنوان مذهب رسمیت ندارد.
آیین علم شناسی یکی از بحث انگیزترین جنبشهای نوپای مذهبی است. از این دیانت اغلب به عنوان فرقه نام برده می شود و منتقدان آن می گویند که مبنای آن، سوء استفاده از اعتماد و پول پیروان آن است. در واکنش، معتقدان علم شناسی می گویند کلیسای آنها، جبنش مذهبی راستینی است که بسیاری در خصوص آن دچار سوء تفاهمند.
منتقدان علم شناسی برآنند که هیچ نوع خدمتی به معتقدان این مذهب ارائه نمی شود مگر در قبال دریافت هزاران دلار.
به رغم ادعای علم شناسان مبنی بر آنکه این کلیسا، هشت میلیون پیرو در سطح جهان دارد، پژوهش معتبری که به تازگی توسط دانشگاه نیویورک انجام شده، حاکی از آن است که شمار پیروان این آیین که به آن وفادارند و مراسم و آداب مذهبی را به جای می آورند، در سراسر جهان بین یکصد تا دویست هزار نفر است.
این خبرها اما، با آنکه تازه منتشر شده اند، به رویدادهای شش، هفت سال پیش استناد می کنند که کسی تاکنون از آنها اطلاع نداشته است.
در پی جدایی تام کروز از همسر دومش(نیکول کیدمن)، کلیسای ساینتولوژی(علم شناسی) که کروز از اعضای فعال آن است، چند بانوی جوانٍ عضو این کلیسا را نامزد دوستی با او کرده بوده و امید داشته که یکی از این روابط، به ازدواج مجدد تام کروز بیانجامد؛ که چنین نشد.
این اقدام کلیسای آقای کروز، به مداخلۀ مذهب در حریم شخصی زندگی وی تعبیر شده است.
هیچ یک از همسران کروز عضو کلیسای او نبوده اند. او همراه همسر دومش(نیکول کیدمن؛ بازیگر)، دو کودک را به فرزندی پذیرفت که گفته می شود پس از جدایی کروز از کیدمن، اجازه نیافته اند با مادرشان در ارتباط باشند، و سبب فاصلۀ آنها از خانم کیدمن، کلیسای علم شناسی بوده.
تام کروز قصد داشته که فرزند سومش را هم تحت تعلیمات این کلیسا قرار دهد، اما به نظر می آید که این بار، عملی شدن این خواسته دشوار باشد.
معجون دیدگاههای ارسطو، دورانت، فروید، و دیگران
آیین علم شناسی خود را بخشی از مسیحیت معرفی می کند، اما با شاخه های سنتی مسیحیت، تفاوت فراوان دارد.
لافایِت رونالد هابرد- که بعدها به نام ال. ران هابرد معروف شد- بنیانگذار این آیین بود. وی در جوانی، تحصیل در دانشگاه جرج واشنگتن را نیمه کاره رها کرد و مشغول نوشتن شد. هابرد موقعیت خود را به عنوان نویسنده- بدواً نویسندۀ داستانهای خیالی مبتذل
و بعداً نویسندۀ کتابهای علمی-تخیلی- تثبیت کرد.
اِل. ران هابرد آنگاه به نقاط گوناگون قارۀ آسیا سفر کرد، و به دنبال این سفرها، دستورالعملی را نوشت و ارائه کرد که مدعی بود برای کمک به روان انسانها به کار می آید و نام آن را هم «دانش مدرن سلامت روان» گذاشت. وی در پی تعمیم و توسعۀ این دستورالعمل، در اوایل دهۀ پنجاه میلادی، مذهبی معرفی کرد که نام آن را علم شناسی گذاشت و نشانش را صلیبی هشت گوش؛ نمادی از آنچه هشت وجه هستی خواند.
در ابداع آیین علم شناسی، ال ران هابرد، به شدت از فلسفۀ ویل دورانت- مؤلف اثر کلاسیک تاریخ فلسفه (که درسال 1926 منتشر شد)، تأثیر پذیرفته. زیگموند فروید نیز منشا فکری اثرگذاری در شکل گیری فلسفۀ علم شناسی بوده است.
آقای هابرد در سال 1949 طی نامه ای که به انجمن روانشناسی آمریکا نوشت، به این اشاره کرد که در فرایند نگاشتن فلسفۀ علم شناسی، درآثار اولیۀ فروید تعمق فراوان کرده است. از آثار دیگری که هابرد تحت تأثیر آن، فلسفه مذهب مورد ابداع خود را نگاشت، کتاب «معناشناسی عمومی»، اثر آلفرد کرزیبسکی بود.
هابرد نوشته است که برای ابداع آیین علم شناسی، از آثار ارسطو، ولتر و نیوتن، و از مفاهیمی که بودا، کنفسیوس، مسیح و محمد در مذاهب خود ارائه کرده اند، بهره برده است. عناصری چون کارما نیز از مبانی مهم کیش علم شناسی قلمداد می شوند.
ساینتولوژی یا علم شناسی در سال 1952 بنیان نهاده شد. اِل ران هابرد؛ بانی این مکتب، آن را به عنوان گونه ای دیانت در آمریکا عرضه کرد و در این راستا، «کلیسای علم شناسی» را درشهر کامدن ایالت نیوجرزی ایجاد کرد. وی در سال 86 میلادی در سن 74 سالگی درگذشت.
تناسخ و تعمد در تکرار تجارب تلخ
علم شناسی مدعی آموزش واقعیتهای وجودی انسانها به آنان است و می گوید به انسانها می آموزد که موجوداتی نامیرا هستند که ذات خود را از یاد برده اند و باید آن را بازیابند.
در آمریکا، کلیسای علم شناسی طیفی گسترده از فعالیتها را دربرمی گیرد، که درمیان آنها کمک به ترک اعتیاد و برنامه های آموزشی ویژه، نیز ارائۀ دستوراتی در قالب کتاب یک راهنماست با عنوان «راه خوشبختی».
علم شناسی به تناسخ معتقد است و باور دارد که روح آدمیان پیش از سکونت بر کرۀ زمین، ساکن سیارات دیگر بوده است.
کلیسای علم شناسی عمیقاً معتقد است که دانش روان شناسی، نیز روان پزشکی، مخرب و موهن اند و باید منسوخ شوند.
تعلیمات مذهبی کلیسای علم شناسی از راه تشکیل جلسات مشاوره انجام می شود. طی این جلسات که «حسابرسی» خوانده می شود، مشاوران (مروجان مذهب)، می کوشند مراجعان خود را آگاهانه به تکرار تجربه های تلخی وادارند که اثرات مخرب عمیقی بر روان آنها گذاشته است.
ارائۀ این نوع خدمات به پیروان دیانت علم شناسی، تنها در ازای پرداخت مبلغی به کلیسایشان میسر می شود. این مبلغ عنوان اعانه می گیرد و در آمریکا مشمول معافیت مالیاتی هم می شود.
عینیت علم شناسی و انتقاد از آن
آیین علم شناسی در ایالات متحده، ایتالیا، آفریقای جنوبی، استرالیا، سوئد، نیوزیلند، پرتغال و اسپانیا به عنوان مذهب به رسمیت شناخته می شود و از آنجا که اعانه به کلیسای علم شناسی- دست کم در ایالات متحده- قانوناً تخفیف مالیاتی به همراه دارد، این کلیسا ادعا می کند نفس این تخفیف، اصالت این مذهب را اثبات می کند. در فرانسه، آلمان، و بریتانیا اما، علم شناسی به عنوان مذهب رسمیت ندارد.
آیین علم شناسی یکی از بحث انگیزترین جنبشهای نوپای مذهبی است. از این دیانت اغلب به عنوان فرقه نام برده می شود و منتقدان آن می گویند که مبنای آن، سوء استفاده از اعتماد و پول پیروان آن است. در واکنش، معتقدان علم شناسی می گویند کلیسای آنها، جبنش مذهبی راستینی است که بسیاری در خصوص آن دچار سوء تفاهمند.
منتقدان علم شناسی برآنند که هیچ نوع خدمتی به معتقدان این مذهب ارائه نمی شود مگر در قبال دریافت هزاران دلار.
به رغم ادعای علم شناسان مبنی بر آنکه این کلیسا، هشت میلیون پیرو در سطح جهان دارد، پژوهش معتبری که به تازگی توسط دانشگاه نیویورک انجام شده، حاکی از آن است که شمار پیروان این آیین که به آن وفادارند و مراسم و آداب مذهبی را به جای می آورند، در سراسر جهان بین یکصد تا دویست هزار نفر است.