در پی انتشار گسترده عکس کاربران در واکنش به توییتی درباره عادی بودن سفر خارجی، یک پژوهشگر حوزه فناوری به صدای آمریکا گفت، صرف‌نظر از این که بخشی از کمپین شناسایی کاربران باشد یا نه، شهروندان باید بدانند انتشار عکس‌های شخصی و اوریجینال می‌تواند موجب شناسایی‌شان شود.
مهدی صارمی‌فر، کارشناس و پژوهشگر حوزه فناوری، درباره یک توییت به ظاهر عادی که هزاران واکنش برانگیخت و به پربازدیدترین توییت کاربران فارسی شبکه اجتماعی ایکس تبدیل شد، به بخش فارسی صدای آمریکا گفت به این موضوع می‌توان از دو جنبه «بازاریابی محتوایی و امنیت سایبری» نگاه کرد.
به گفته این کارشناس، این مسئله یک درس برای کسانی است که در حوزه تولید محتوا کار می‌کنند: یک توییت که با کلمه «ایرانی» شروع می‌شود و طنزی در آن است که موجب می‌شود «کاربران این طنزپردازی را ادامه دهند.»
آقای صارمی‌فر می‌گوید، «کاربران تصاویری از خودشان و کودکی‌شان منتشر می‌کنند که اوریجینال و اختصاصی است و کسی قبلا ندیده که خود این کار افراد را به دیدن ترغیب می‌کند» و یک گزاره ساده «تبدیل به جریانی می‌شود که ما تا مدت‌ها به بسیاری از این توییت‌ها خواهیم خندید.»
این پژوهشگر و روزنامه‌نگار حوزه فناوری، با اشاره به این که «در گذشته هم تناقض‌هایی در گفته‌های این کاربر وجود دارد»، اضافه می‌کند: «اگر این کاربر هیچ رابطه‌ای هم با سیستم سایبری و نظارت و کنترل شهروندان جمهوری اسلامی نداشته باشد، اما در این شکی نیست که در نهایت داده‌هایی که کاربران تولید می‌کنند به‌خصوص چون داده‌های اختصاصی و مربوط به گذشته افراد است، این‌ها حتما ممکن است یک جایی در آینده در تحقیقات "اوز اینت" یا "ایم اینت" (ایمیج اینتلیجنس یا اوپن سورس اینتلیجنس) مورد استفاده کسانی که به هر دلیلی در حال تحقیق و تجسس هستند قرار بگیرند.»
مهدی صارمی‌فر توضیح می‌دهد: «شما وقتی داده‌ای را منتشر می‌کنی که در آن اطلاعات اوریجینالی هست، قطعا در آینده این‌ها ذخیره و استفاده می‌شود و ممکن است افرادی تصاویری از گذشته خود گذاشته باشند که در آن نکاتی در مورد مکان یا حتی ممکن است شناسایی کاربرانی که ناشناس هستند و با اسامی مستعار کار می‌کنند، اما با کنار هم قرار دادن داده‌های مختلف که در طول زمان از خودشان در جاهای مختلف منتشر می‌شود، آرام آرام باعث شناسایی خودشان برای سیستم‌های نظارت بر شهروندان می‌شود. بنابراین این‌ها به هر ترتیب خطرناک است فارغ از این که آن کمپین جمهوری اسلامی برای استخراج داده‌های کاربران باشد یا نه.»
مرورگر شما HTML5 را پشتیبانی نمی کند
مهدی صارمی‌فر: انتشار تصاویر شخصی در واکنش به یک اظهارنظر ممکن است به شناسایی کاربران منجر شود
انتشار هزاران تصویر از کودکی کاربران ایرانی به همراه شرح عکس طنزآمیز در پلتفرم ایکس در واکنش به اظهار نظر یک کاربر در زمینه عادی‌انگاری سفر به اروپا، با نزدیک به ۴۰ میلیون بازدید، رکورد توجه به یک نوشته فارسی به ظاهر معمولی را در این رسانه اجتماعی شکست.
در روزهای گذشته یک کاربر تقریبا کم مخاطب با نام کاربری مستعار در رسانه اجتماعی ایکس در متنی کوتاه در نکوهش ایرانیانی که تصویری از مسافرت خود به خارج از کشور را در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کنند، گفت که «یک مسافرت چیز خاصی نیست» و مدعی شد که «همه در بچگی‌شان حداقل یک بار به اروپا رفته‌اند.»
در واکنش به این اظهارنظر حدود ۱۵ هزار کاربر این متن را «کوت» کردند و عکس‌هایی از کودکی خود در ایران با شرح خیالی و طنزآلود یک سفر خارجی، منتشر کردند.
مرورگر شما HTML5 را پشتیبانی نمی کند
واکنش کاربران ایرانی به عادی‌انگاری «سفر اروپا در کودکی»؛ موج انتشار عکس‌های بچگی
برخی از تصاویر منتشر شده کاربران در واکنش به این اظهارنظر، که اغلب عکس‌های کودکی آنها در دهه ۶۰ و ۷۰ خورشیدی است، کمبود امکانات تفریحی و پررنگ بودن مشکلات جاری جامعه - از جمله محدودیت آزادی‌های فردی و اجتماعی مانند حجاب اجباری و فقر - را بازتاب می‌دهد.
دقیقا همینطور هست. من رو که در کودکی یک بار بردن برزیل برام از این توپ‌ها خریدن زود برگشتیم. اروپا که چیزی نیست pic.twitter.com/RSGMDnH2im
— Farzad (@Farzad2012IR) August 30, 2024
برخی کاربران نیز به اظهارات پیشین متناقض همین کاربر اشاره کرده‌اند که گفته بود: «حتی زورمان به خورد و خوراک نمی‌رسد، خانه و ماشین و تفریح و مسافرت که کلا خیلی وقت است فکرش را نمی‌کنیم.»
جدی میفرمایید؟ pic.twitter.com/YYHQYerRtr
— Nina (@nininianina) August 30, 2024
تصاویر منتشر شده در این زمینه، بیشتر مربوط به دوره‌ای از زندگی مردم در ایران است که بر اثر کمبود ارزاق عمومی، اجناس جیره‌بندی شده بود و شهروندان برای تهیه ملزومات اولیه زندگی با سهمیه کوپنی، گاه تا ساعت‌ها در صف‌های طویل منتظر می‌ماندند.
نمونه‌ای از کوپن‌های دهه شصت در ایران
اقدام هزاران مخاطب در واکنش به این نوشته به ظاهر معمولی، موجب بالا رفتن شمار دنبال‌کنندگان این کاربر با نام مستعار شد و متن کوتاه او را به قابل توجه‌ترین نوشته به زبان فارسی در ایکس، با حدود ۴۰ میلیون بازدید تبدیل کرد.
هرچند برخی ناظران می‌گویند «روزمره‌نویسی» یکی از شیوه‌های مورد استفاده نیروهای سایبری جمهوری اسلامی برای جذب مخاطب و سپس هدایت جریان افکار عمومی در مواقع مورد لزوم است، اما برای برخی دیگر از مخاطبان، انتقاد از یک نوشته، بدون توهین و دشنام و صرفا با انتشار تصویرهای کودکی کاربران به همراه شرح طنزآلود را یکی از موارد مورد توجه درباره این رویداد آنلاین عمومی دانسته‌اند.
تبدیل نوشته یک کاربر به پربیننده‌ترین نوشته فارسی در ایکس که ادعا کرده هر ایرانی حداقل در کودکی یک بار به اروپا سفر کرده، در حالی است که مشکلات روزافزون معیشتی در ایران اعتراضات عمومی هرروزه را در پی دارد و با گسترش فقر و تنگدستی شهروندان، شمار کودکان کار در حال افزایش است.
همچنین، بررسی‌ها نشان می‌دهد که بر اثر فقر، جا ماندن کودکان از تحصیل به کلاس اولی‌ها رسیده است و هنوز بسیاری از دانش‌آموزان در آستانه سال تحصیلی ثبت‌نام نکرده‌اند.