آتش سوزی در بزرگترین نیروگاه هستهای اروپا که به دنبال گلوله باران ارتش روسیه روی داد، حالا خاموش شده است و نیروهای روسی آن را تصرف کرده‌اند.
اما این واقعه، ترس از وقوع فاجعه‌ای را افزایش داد که برای بسیاری یادآور چرنوبیل است و می‌تواند اروپای مرکزی را تا دهه‌ها تحت تأثیر قرار دهد.
به رغم این که طراحی نیروگاه زاپروژیا بسیار متفاوت از چرنوبیل است و از حریق محافظت می‌شود، کارشناسان ایمنی هستهای و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار داده‌اند که جنگ در داخل و اطراف چنین تأسیساتی خطرات شدیدی را به همراه خواهد داشت.
یکی از نگرانی‌های اصلی که توسط سازمان ناظر هستهای دولتی اوکراین مطرح شده این است که اگر برق نیروگاه هستهای قطع شود، این نیروگاه مجبور خواهد شد از ژنراتورهای دیزلی پشتیبان با قابلیت اطمینان کمتر برای تأمین برق اضطراری سیستم‌های خنک‌کننده استفاده کند.
اخلال در این سیستم‌ها ممکن است چیزی شبیه به فاجعه نیروگاه فوکوشیما ژاپن را رقم بزند؛ زمانی که زلزله و سونامی بزرگ سال ۲۰۱۱ سیستم‌های خنک کننده را تخریب کرد و باعث ذوب شدن سه راکتور شد.
رآکتوری که در زاپروژیا مورد اصابت قرار گرفت غیرفعال بود، اما همچنان حاوی سوخت هستهای حاوی رادیواکتیو است. چهار راکتور از شش رآکتور دیگر نیز غیرفعال شده‌اند و تنها یکی از آنها فعال است.
جان ولفستال، که در دولت باراک اوباما رئیس جمهوری اسبق آمریکا به عنوان مدیر ارشد کنترل تسلیحات در شورای امنیت ملی خدمت می کرد، به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت راکتورهای نیروگاه دارای گنبدهای بتنی ضخیم هستند که می تواند از آنها محافظت کند.
اوکراین به شدت به انرژی هستهای متکی است و ۱۵ رآکتور در چهار ایستگاه دارد که حدود نیمی از برق کشور را تأمین می کنند.
بلافاصله پس از آتش‌سوزی نیروگاه زاپروژیا، سایت مستقل خبری «نکستا» در ساعت ۲:۳۲ بامداد به وقت اوکراین ویدئویی پست کرد که در آن توضیح داده می‌شود چه موقع باید قرص‌های حاوی ید را برای محافظت از اشعه رادیواکتیو مصرف کرد.
مقام‌های اوکراین می‌گویند تاکنون تغییری در سطح تشعشعات رادیواکتیو در نیروگاه هستهای زاپروژیا مشاهده نشده است.
در روزهای گذشته و پس از اظهارات ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه مبنی بر این که سلاح‌های هستهای مسکو در حالت آماده باش قرار دارند، موجی از نگرانی در اروپای مرکزی به راه افتاد و مردم برای خرید محصولات یددار به داروخانه‌ها هجوم آورده‌اند.
سازمان جهانی بهداشت توصیه می کند کودکان، زنان باردار و افراد زیر ۴۰ سال ید مصرف کنند تا تیروئید خود را از قرار گرفتن در معرض تشعشعات پس از یک حادثه هستهای محافظت کنند.
مصرف یدید پتاسیم، غده تیروئید را از جذب ید رادیواکتیو که می تواند باعث سرطان شود بازمی‌دارد.