بیماری ناشی از ویروس خطرناک «ايبولا» یا «ابولا» از طریق تماس با خون و مایعات افراد آلوده شيوع میيابد، اما کارشناسان میگویند فقر و حاکمیت ضعیف نيز هيزم بيار معرکه شده و به گسترش بیشتر این بیماری کمک کرده است.
در غرب آفریقا، مقامهای مسئول به معنای واقعی کلمه از سنگ اول در حال ساختن امکانات برای رسیدگی به اپیدمی ايبولا هستند. چادرهای برپا شدهاند که در حال حاضر بیماران قرنطینهای را اسکان دادهاند.
دکتر دانیل باوش متخصص ویروس دانشگاه تولان در گفتگويی با صدای آمريکا از طريق اسکايپ گفت بسیاری از بیمارستانها در منطقه فاقد تجهیزات اساسی هستند.
دکتر باوش میگويد «آدم که به بیمارستانی در سیرالئون يا لیبریا میرود، شنيدن اين حرف برايش غیرعادی نیست اگر يک کارمند بهداری بگويد ما دستکش نداريم، يا سوزن تمیز نداريم.»
نظامهای بهداشتی ضعیف دیگر مناطق این قاره که ویروس ايبولا در آنها شایع شده را بهستوه آورده است. باوش میگوید عامل مشترکی در همه اين مناطق وجود دارد. او در اين زمينه گفت، «بروز ايبولا و يا ويروس دوقلوی آن، ماربورگ، در همه جا در مناطقی اتفاق میافتد که ناآرامیهای اجتماعی و سیاسی در طول سال نظام بهداشت عمومی را نابود کرده است.»
جمهوری جنگزده دموکراتیک کنگو تاکنون شش بار شیوع ايبولا را به خود دیده است. جنگهای داخلی، نظامهای بهداشتی سیرالئون و لیبریا را در دهه ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰ به کلی نابود کرد.
در همین حال، باوش که در کشور همسایه، گینه، کار میکند، شاهد فرسايش و تبديل شدن جادههای آسفالت شده و روان تحت نظامهای دیکتاتوری و فاسد، به مسیرهای خاکی و فرو رفتن عميقتر شهرهای کوچک به فقر بوده است.
بسیاری از مردم در مناطق ايبولا زده، مانند نظامهای بهداشتی، فاقد منابع برای ادامه زندگی هستند؛ و اين امر آنها را در معرض خطر قرار میدهد.
باوش میگويد، انداختن درختان برای تهيه زمين مناسب کشت و استفاده از چوب آنها به عنوان سوخت، خفاشان، که تصور میرود حامل ويروس ايبولا هستند، را به فضاهای بيرونی رانده است.
او در ادامه گفت «خفاشها اصولا در جنگل به جستجوی ميوه میپردازند. با از بين رفتن جنگلها، مجبورند بيرون بيايند و در جستجوی مثلا درخت انبه، بروند به مکانهايی که در مجاورت انسانها قرار دارند و به این ترتیب به انسانها نزدیک شوند، و درنتیجه انسانها را با ويروس ايبولا آشنا کنند.»
فقر نیز عاملی است که مردم را برای جستجوی غذا، به عمق جنگلها میفرستند.
دکتر ويليام کارش، عضو «اتحاد اکوهلت» در گفتگو با صدای آمريکا گفت «در اوگاندا هم اين بيماری شيوع پيدا کرده بود، ولی آنها در سیستمهای بهداشتی و آموزش و پرورش خود سرمایهگذاری کردند. البته، آنها هنوزهم بعضی وقتها شیوع بيماری دارند، اما اکنون میتوانند به سرعت آن را کنترل کنند.»
کارش میگويد «هنگامی که شیوع این ویروس به پایان برسد، مقامات بهداشتی بايد با بيمارستانها و آزمايشگاههای بهتر شروع به آماده شدن برای مرحله بعد کنند، و اطلاعات عمومی در مورد نحوه جلوگیری از عفونت را به مردم بدهند.»
او همچنین گفت «ما نمیتوانيم جلوی زمين لرزه را بگيريم، اما میتوانيم جلوی بسياری از آسيبهای آن را بگيريم. در مورد بروز اين بيماریهای واگيردار، نظير ايبولا نيز، میتوانيم همين کار را انجام دهیم.»
او معتقد است که اگر دولتها در آموزش و پرورش بهتر و نظام مراقبتهای بهداشتی سرمایهگذاری کنند، شیوع بیماری بعدی میتواند کمتر کشنده باشد.