برای دومین بار در تاریخ، قلب خوک اصلاح‌شده ژنتیکی به یک بیمار در آمریکا پیوند زده شد

مرکز پزشکی دانشگاه مریلند آمریکا اعلام کرد که برای دومین بار در تاریخ، قلب خوک را به یک انسان زنده پیوند زده است.

این جراحی را همان تیمی انجام داد که نخستین جراحی آزمایشی را در سال ۲۰۲۲ انجام داده بود.

بیمارستانی که این عمل در آن جا انجام شده است گیرنده را لارنس فاوست ۵۸ ساله معرفی کرده و می‌گوید‌ او در حال حاضر قادر است بدون کمک نفس بکشد و قلبش بدون هیچ‌گونه کمکی از دستگاه به خوبی کار می‌کند.

این بیمار یک بیماری قلبی لاعلاج داشت و امیدی به درمانش نبود.

بیمارستان در بیانیه‌ای اعلام کرد که او از قبل، عوارض ناشی از خونریزی داخلی داشت و واجد شرایط پیوند سنتی قلب نبود.

این عمل جراحی مجوز «مصرف دلسوزانه» سازمان نظارت بر غذا و داروی آمریکا را گرفته بود. این مجوز مسیر بالقوه‌ای را برای بیماری که دچار شرایط وخیم است و جانش در خطر است باز می‌کند تا بتواند از یک محصول پزشکی تحقیقاتی بهره‌مند شود.

قلب خوک مورد استفاده از یک خوک اصلاح شده ژنتیکی تهیه شد. این خوک دارای ۱۰ ژن ویرایش شده از جمله سه ژن غیرفعال برای از بین بردن قند آلفا-گال در سلول های خون خوک که می‌تواند واکنش شدیدی در سیستم ایمنی بدن انسان ایجاد کند و باعث رد عضو شود بود.

یک ژن اضافی نیز برای کنترل رشد قلب خوک اصلاح شد و شش ژن انسانی به ژنوم خوک اضافه شد تا پذیرش قلب توسط سیستم ایمنی انسان افزایش یابد.

خوک اهداکننده همچنین از لحاظ داشتن هرگونه علائم ویروسی یا پاتوژن با دقت غربالگری شد.

سازمان نظارت بر غذا و داروی آمریکا، اولین بار در سال ۲۰۲۰ خوک‌های اصلاح‌شده ژنی را برای استفاده و مصرف درمانی بالقوه تأیید کرد.

بیمار پیوندی از یک آنتی‌بادی آزمایشی نیز برای سرکوب بیشتر سیستم ایمنی و جلوگیری از رد عضو استفاده می‌کند.

دانشگاه مریلند اولین جراحی آزمایشی به این شکل را روی دیوید بنت ۵۷ ساله در ژانویه ۲۰۲۲ انجام داد. بنت دو ماه پس از جراحی درگذشت.

در حالی که در هفته‌های نخست، هیچ نشانه‌ای از رد عضو پیوندی وجود نداشت، کالبد شکافی نشان داد که بنت به خاطر «شمار پیچیده‌ای از عوامل» از جمله وضعیت جسمانی‌اش پیش از جراحی درگذشت.

پژوهشی در این مورد که نتیجه‌اش در مجله «لنست» منتشر شد نشان داد که شواهدی از ویروس خوک در بیمار وجود دارد که قبلاً شناسایی نشده بود.

دکتر رضا سعیدی فیروزآبادی، رئیس بخش پیوند عضو در دانشگاه ایالتی نیویورک، پیشتر در گفت‌و‌گو با صدای آمریکا گفته بود که این موضوع نشان داد که اگر اعضای حیوان را به انسان پیوند کنیم ممکن است منجر به انتقال عفونت شود و آنچه در خوک بیماری‌زا نیست برای انسان خطرناک باشد و بنابراین دانشمندان در حال کار بر روی این موضوع هستند.

پرورش کلیه انسان در جنین خوک؛ دکتر سعیدی: تا تولید اندام «مناسب پیوند» راهی طولانی داریم

آمار رسمی در آمریکا نشان می‌دهد که حدود ۱۱۰ هزار نفر در این کشور منتظر پیوند عضو هستند. بیش از ۶ هزار نفر از این بیماران سالانه جان خود را از دست می‌دهند زیرا قادر به دریافت آن نیستند.

در ایران نیز مدیرعامل انجمن اهدای عضو ایرانیان می‌گوید بیماران نیازمند پیوند در کشور بیش از ۲۵ هزار نفر هستند که از این تعداد، روزی هفت تا ده نفر به دلیل «معیوب بودن عضو» فوت می‌کنند.
کتایون نجفی‌زاده آمار مرگ این بیماران را سالانه حدود سه هزار مورد عنوان کرده و می‌گوید سالانه پنج تا هشت هزار مرگ مغزی در کشور اتفاق می‌افتد که نیمی از این تعداد قابلیت اهدای عضو دارند ولی به طور متوسط از سه هزار مرگ مغزی، حدود هزار مورد اهدا می‌شوند و دو هزار مورد شرایط اهدا را از دست می‌دهند.

در سال‌های اخیر پیشرفت‌های زیادی برای دسترسی آسان‌تر بیماران نیازمند پیوند به اندام مورد نیازشان با کمترین ریسک رد عضو حاصل شده است، ولی هنوز موانع و چالش‌های قابل توجهی در این زمینه باقی است.

در صورتی که افراد بتوانند اندام تشکیل شده از سلول‌های بنیادی خود دریافت کنند احتمال رد عضو کمتر می‌شود.
دانشمندان چینی‌‌ چندی پیش اعلام کردند که توانسته‌اند کلیه‌هایی را که بیش از ۶۰ درصد از سلول‌های انسانی ساخته شده‌اند درون جنین خوک رشد دهند. این اولین باری بود که یک اندام انسانی، در بدن حیوان رشد داده شد با این حال کلیه به دست آمده، تا زمانی که صد در صد انسانی نباشد قابل پیوند نیست.
در نهایت محققان مجبور خواهند شد تغییرات ژنتیکی بیشتری را در سلول‌های بنیادی انسان ایجاد کنند و این نیازمند چند سال تلاش بی‌وقفه خواهد بود.

دکتر رضا سعیدی فیروزآبادی در‌مورد دلیلی که معمولا خوک برای اینگونه آزمایش‌ها استفاده می‌شود گفت بهترین مدل خوک است چون به طور متعدد تولید مثل می‌کند و اندام‌هایش از لحاظ اندازه به انسان نزدیک است.

این جراح پیوند عضو در پاسخ به این پرسش که آیا استفاده از خوک می‌تواند موانع مذهبی ایجاد کند گفت که مذاهب مختلف از جمله اسلام‌، پذیرای روش‌هایی هستند که به نجات جان انسان‌ها بیانجامد.

در تنظیم این گزارش از بیانیه خبری مرکز پزشکی دانشگاه مریلند استفاده شده است