محمد ملکی، نخستین رئیس دانشگاه تهران پس از انقلاب و از منتقدان سرشناس رژیم جمهوری اسلامی، روز سه‌شنبه، ۱۱ آذرماه، درگذشت.
عمار ملکی، پسر محمد ملکی، در صفحه توئیتر خود خبر درگذشت پدرش در سن ۸۷ سالگی را تأیید کرد.
چراغ خانه خاموش شد، حسرت دیدار ابدی گشت.
— Ammar Maleki-عمار ملکی (@AmmarMaleki) December 2, 2020
هنوز سر از سوگ مادر برنداشته بودیم که پدرم، جان و جانان جدامانده من، درگذشت.
مبارز خستگی‌ناپذیر راه آزادی و یاور آزادیخواهان ایران به آرامش ابدی رسید...#محمدملکی pic.twitter.com/dDhv6a5wNA
محمد ملکی از مدافعان فعال آزادی‌های مدنی بود که از جمله چند سال پیش در نامه ای سرگشاده، سیاست های جمهوری اسلامی را به تفصیل به نقدی صریح کشید و نوشت: «آقای خمینی با کوله باری از حرف‌های قشنگ که خواسته مردم در شعارهای اصلی شان بود، به ایران آمد، و ملتی را با وعده های خود فریب داد یا بقول خودش خدعه کرد و پایه های دروغ و نیرنگ را استوار ساخت. باید عاقلانه اندیشید که چرا چنین شد و ما به این وضع گرفتار شدیم؟»
محمد ملکی و پرستو فروهر (نفر سوم از راست) آقای ملکی بارها در جمع منتقدان یا قربانیان نقض حقوق بشر توسط حکومت ایران حضور میافت.
محمد ملکی و عزت الله سحابی. آقای ملکی از چهره های نزدیک به دولت موقت، در ابتدای انقلاب مدیریت دانشگاه تهران را برعهده داشت اما مثل خیلی دیگر از چهره‌های منتقد خمینی کمی بعد در سال ۶۰ زندانی شد.
او همچنین در خرداد ۹۸ از جمله ۱۴ نفری بود که در نامه ای خواهان استعفای خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی و تغییر قانون اساسی شده بود.
دکتر ملکی از چهره های شاخص گروه معروف به «ملی مذهبی» بود که به رغم فشارها، از جمله بازداشت پس از انتخابات جنجالی ریاست جمهوری در سال ۸۸، همچنان در ایران به سر می‌برد و در سال‌های اخیر اجازه خروج از کشور برای دیدار با فرزندانش را نداشت.
او بارها با صدای آمریکا گفتگو کرده بود.