در حالی که واکسیناسیون عمومی همچنان در ایران به کندی پیش میرود و بسیاری تأخیر مقامات جمهوری اسلامی ایران در خرید واکسن را یکی از دلایل مهم آن را میدانند، حسن روحانی روز چهارشنبه در جلسه هیأت دولت بار دیگر تأکید کرد که ایران برای تهیه واکسن سریع اقدام کرده است.
آقای روحانی دوباره موضوع چالش برای انتقال پیش پرداخت ۵۲ میلیون دلاری به کواکس را مطرح کرد و گفت: «به این کشور و آن کشور هر جا که رفتیم دیدیم این ۵۲ میلیون دلار در آمریکا میرود، گیر میکند و میخورند و به مقصد نمیرسد. راه مطمئن پیدا نکردیم. تا رفتیم راه پیدا کنیم، طول کشید.»
مقامات ایران بارها دلیل تأخیر در واردات واکسن را «تحریمهای آمریکا» عنوان کردهاند.
رئیس جمهور ایران، پیشتر نیز کواکس را «قاضی عادل» خوانده بود و گفته بود «شما که میدانستید تحریم باعث شده، ما که به شما گفته بودیم از چه حسابی پول بردارید، آنها مانع شدند، در عین حال رحم نکردند، واکسن را به تأخیر انداختند.»
سخنگوی اتحاد واکسن گَوی ( به انگلیسی Gavi) که مسئول نوزیع واکسن از سبد «کواکس» است در رابطه با موانع قانونی خرید واکسن برای ایران به صدای آمریکا گفت مجوز دفتر کنترل داراییهای خارجی آمریکا موسوم به افک (OFAC) تضمین شده است بنابراین هیچ مانعی قانونی برای تهیه واکسن از طریق مرکز کواکس در ایران وجود نداشته است.
سخنگوی «گوی» توضیح داد که تخصیص واکسن از سبد «کواکس» شامل تلفیق اطلاعات عرضه برای پیش بینی میزان تخصیص و سپس تعیین اینکه کدام شرکت کنندگان می توانند کدام محصول را دریافت کنند صورت میگیرد. بر این اساس ، محدودهای از حداکثر و حداقل تخصیص برای هر شرکت کننده تعیین میشود. سپس عرضه با تقاضا مطابقت می یابد و با در نظر گرفتن موارد مختلفی از جمله آمادگی دریافتکننده و ترجیحات واکسن هر شرکتکننده، دزها توزیع خواهند شد.
با توجه به این فرآیند، به ایران، ۳ میلیون و ۶۰۲ هزار و ۴۰۰ دز واکسن آسترازنکا اختصاص یافته است که تاکنون، ۷۰۰ هزار و ۸۰۰ دز از آن ارسال شده است.
سخنگوی «گوی» در پاسخ به این پرسش صدای آمریکا که ایران چه زمان میتواند بقیه دزهای اختصاص یافته را دریافت کند، گفت: «کواکس انتظار دارد همه کشورهایی که واکسن آسترازنکا در فوریه - مه به آنها تخصیص داده شده است، از جمله ایران ، حداکثر تا پایان ماه ژوئن دزهای اختصاص یافته را دریافت کنند. این، به دلیل چالشهای افزایش تولید، یک ماه دیرتر از آن چیزی شد که در ابتدا برنامه ریزی شده بود.»
هدف «کواکس» این است که ۷۶ میلیون دز واکسن کرونا از آسترازنکا برای تأمین بیش از ۸۰ کشور در فوریه و ژوئن تحویل داده شود که به گفته سخنگوی «گوی»، سهم ایران نیز به زودی ارسال خواهد شد.