دو اقتصاددان آمریکایی روز دوشنبه به دلیل تلاش برای پیدا کردن راه‌های نوین برای بهبود شیوه کار مزایده‌ها و حراج کالاها که در تاروپود بخش‌های مختلف اقتصاد تنیده شده است برنده جایزه نوبل اقتصاد شدند.
کمیته نوبل ضمن اعلام این خبر، در تارنمای خود نوشته است که کشف پل میلگرام و رابرت ویلسون به سود «فروشندگان، خریداران، و مالیات‌دهندگان سراسر جهان» بوده است.
هر دو اقتصاددان برای دانشگاه استنفورد کالیفرنیا کار می‌کنند. آقای میلگرام پس از شنیدن خبر دریافت نوبل به خبرگزاری اسوشیتدپرس گفت: «باب [رابرت] ویلسون، که استاد راهنمای من در مقطع دکترا بود و درست روبروی خانه من زندگی می‌کند، درخانه‌ام را زد و این خبر را به من داد.»
کالاهای خرید و فروش شده معمولا یا برای تمامی متقاضیان بهایی مشترک دارند (مانند نفت) و یا بهای‌شان برای هر متقاضی متفاوت است (مانند آثار هنری) که به آن بهای خصوصی می‌گویند. یک متقاضی ممکن است دقیقا بداند که ارزش هر کالا چیست و یا ممکن است اطلاعات ناقصی از آن داشته باشند.
به گفته کمیته نوبل، مطالعات آقای ویلسون نشان داد که چرا شرکت‌کنندگان در مزایده‌ها به دلیل ترس از پرداخت بهای بیشتر برای یک کالا – که به آن «نفرین برنده» می‌گویند - به خصوص وقتی اطلاعات ناقصی از آن داشته باشند، معمولا بهایی پایین‌تر از بهترین ارزیابی خود از ارزش متعارف آن کالا را پیشنهاد می‌دهند.
در بیشتر مزایده‌ها، شرکت‌کنندگان با هر دو بها - یعنی هم بهای مشترک و هم بهای خصوصی - مواجه می‌شوند. به عبارت دیگر آنها هم با آن چه خود از ارزش کالا ارزیابی می‌کنند و هم با آن چه بازار قیمت‌گذاری کرده است رو‌به‌رو می‌شوند.
پل میلگرام هفتاد و دو ساله، یک فرضیه عمومی برای حراج طراحی کرده است که «بهای خصوصی» کالاهای به فروش گذاشته شده را که از یک خریدار به خریدار دیگر متفاوت است مد نظر قرار می‌دهد.
رابرت ویلسون هشتاد و سه ساله همکار خود را «نابغه مسئول کشف روش‌های نوین مزایده» می‌داند. آنها از دهه هفتاد میلادی روی این مسأله کار کردهاند.
۲۶ سال پیش نیز جان نش، ریاضیدان آمریکایی، برای تکامل «نظریه بازی» نوبل اقتصاد را دریافت کرد. او همان کسی است که نامش پس از فیلم مشهور «ذهن زیبا» با بازی راسل کرو برای جهانیان ماندگار شد.
«تئوری حراج»، که برندگان امسال نوبل اقتصاد روی آن کار کردهاند نیز شاخه‌ای از «تئوری بازی» است که مشوق‌ها و اطلاعات افراد را برای حفظ انصاف در بازار و جلوگیری از تبانی میان افراد شرکت‌کننده، وارد روند مزایده می‌کند.
به گفته آکادمی نوبل، میلگرام و ویلسون قالب‌های جدیدی را طراحی کردهاند که در حال حاضر برای فروش کالاها و خدمات متنوعی مانند فرکانس‌های رادیویی و یا سهمیه‌های ماهیگیری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
هرچند منتقدان جایزه نوبل اقتصاد امسال می‌گویند بهتر بود این جایزه به کسانی تعلق می‌گرفت که تلاش‌هایشان در زندگی روزمره افراد عادی نمود پیدا می‌کرد.
جایزه نوبل اقتصاد به یاد آلفرد نوبل از سال ۱۹۶۹ اهدا می‌شود. این جایزه علاوه بر مدال طلا یک جایزه نقدی به ارزش حدود ۱.۱ میلیون دلار را نیز شامل می‌شود.
امسال آمریکایی‌ها بیشتر جوایز نوبل را درو کردند و از یازده برنده نوبل، هفت نفر آمریکایی هستند.
گوران هانسون، دبیرکل آکادمی سلطنتی علوم سوئد، گفت: «از بعد از جنگ جهانی دوم، سرمایه‌گذاری زیادی بر روی تحقیقات و آموزش عالی در آمریکا انجام شده است که نتیجه آن در تمامی رشته‌های علمی نمود پیدا کرده است.»