تحلیل نیویورکر از رویکرد ایپک در قبال گفتگوهای هسته‌ای با ایران

عکس آرشیوی از گفتگوی هسته‌ای وزرای خارجه ایران و آمریکا در وین

کانی بروک در مقاله‌ای در وبسایت نشریه نیویورکر تحت عنوان «دوستان اسرائیل»، به میزان نفوذ و رویکرد کمیته روابط عمومی آمریکا و اسرائیل، که به ایپک معروف است، در ایالات متحده می‌پردازد.

تضاد بین کمیته لابی‌گر قدرتمند ایپک، با دولت باراک اوباما رئیس جمهوری ایالات متحده، صرفاً حول مساله نحوه اقدام نظامی اسرائیل در غزه نیست؛ شاید مهمترین کشمکش درباره نحوه تعامل دولت اوباما در گفنگوهای هسته‌ای با جمهوری اسلامی است.

طی دو دهه اخیر، کمیته روابط عمومی آمریکا و اسرائیل همواره نسبت به دستیابی ایران به سلاح‌های هسته‌ای هشدار داده است، زیرا که به باور آنها، ایران مسلح به جنگ‌افزار هسته‌ای یک تهدیدی برای موجودیت اسرائیل است، کشوری که خود از دهه ۶۰ میلادی به چنین سلاحی مجهز بوده است.

همچنین بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل از این نگرانی دارد که پریزیدنت اوباما در مذاکرات هسته‌ای با ایران کوتاه بیاید و از همین رو، وی با آغاز دور جدید گفتگوها (پس از روی کار آمدن دولت حسن روحانی ریاست جمهوری ایران) یک کمپین فعال علیه مذاکرات به راه انداخت.

بالاترین امتیازی که گروه ۱+۵ (آمریکا، بریتانیا ، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) می‌تواند به ایران ارائه دهد، کاستن از میزان تحریم‌های اقتصادی اعمال شده علیه تهران است. با شروع این مذاکرات حامیان اسرائیل در کنگره آمریکا به دنبال تصویب قانونی بودند که به موجب آن تحریم‌ها علیه ایران، تشدید شود. کارشناسان دولت اوباما از احتمال لابی‌گری گروه ایپک جهت مصوب شدن قانون تشدید تحریم‌ها علیه ایران در حین مذاکرات هسته‌ای، احساس خطر کردند.

در اواخر نوامبر سال گذشته (آذر ۱۳۹۲)، مذاکره‌کنندگان هسته‌ای اعلام کردند به توافقی به نام «برنامه اقدام مشترک» رسیدند، که بر مبنای آن دو طرف بتوانند ظرف شش ماه به یک راه حل جامع برسند. همچنین طی این دوره، قرار شد در ازای کاهش توسعه برنامه هسته‌ای ایران، تا حدی از میزان تحریم‌های اعمال شده بر آن کشور کاسته شود.

اما آقای نتانیاهو این توافق اولیه را به باد انتقاد گرفت و آن را «خطای تاریخی» خواند و چند روز بعد، ایپک پیگیر تصویب تحریم‌های جدید علیه جمهوری اسلامی شد.

بروک در ادامه مقاله خود در نیویورکر نوشت، در ماه دسامبر، تلاش ایپک برای اجرای تحریم‌ها علیه ایران به شدت فزونی گرفته بود، زیرا معتقد بود که با نزدیک شدن فصل انتخابات کنگره (مجلس نمایندگان و سنا) و این که میزان محبوبیت رئیس جمهور دموکرات کافی نیست، نامزدهای حزب دموکرات جهت افزایش احتمال پیروزی خود در انتخابات، از سیاست‌های او دوری خواهند جست و بنابراین با ایجاد انشقاق در حزب دموکرات به تصویب تحریم‌های جدید علیه ایران امیدوارانه‌تر گام بردارند.

اما پریزیدنت اوباما با قدرت به رویارویی ایپک رفت، زیرا وی از دوران دانشجویی به مساله عدم گسترش سلاح‌های کشتار جمعی معتقد بوده و همواره از سال ۲۰۰۸ به دنبال روزنه‌ای جهت شروع گفتگو با ایران بوده است. بنابراین ایپک با شکست دردناکی مواجه شد.