مریم میرزاخانی، نابغه ایرانی ریاضیات و نخستین زن برنده مدال فیلدز، معتبرترین جایزه ریاضیات، بر اثر ابتلا به سرطان پستان در ۴۰ سالگی درگذشت.
خانم میرزاخانی در سال ۲۰۱۴ به دلیل ویژگی و پیچیده بودن تحقیقاتش در «دینامیک و هندسه سطوح ریمانی» به دریافت جایزه فیلدز نائل شده بود.
این جایزه‌ای است که هر ۴ سال یک بار به ریاضیدانان زیر ۴۰ سال اهدا می‌شود.
خانم میرزاخانی هنگام دریافت جایزه گفته بود: «این افتخار بزرگی است. من خیلی خوشحال می‌شوم اگر این جایزه مشوق زنان جوان دانشمند و ریاضیدان شود. من مطمئنم در سالهای پیش رو بسیاری از زنان جوایزی مانند این را خواهند گرفت.»
فیروز نادری، دانشمند ایرانی سازمان ملی هوانوردی-فضایی آمریکا، ناسا، نیز روز شنبه ۲۴ تیر در پیامی توئیتری نسبت به خبر درگذشت مریم میرزاخانی ابراز تأسف کرد و گفت «امروز یک چراغ خاموش شد.»
به گفته فیروز نادری، مریم ذهنی زیبا داشت اما فقط یک نابغه نبود، بلکه یک مادر، دختر، و همسر بود.
از دبیرستان فرزانگان تهران تا دانشگاه استنفورد کالیفرنیا
مریم میرزاخانی متولد ۱۳۵۶ در تهران، در دبیرستان فرزانگان تهران تحصیل کرد و طی این دوران عنوان اولین دختر ایرانی برنده مدال طلای المپیاد جهانی ریاضی را آن خود کرد.
مریم میرزاخانی همچنین نخستین دانش آموزی بود که دو سال(۱۹۹۴و ۱۹۹۵) مدال طلا گرفت و همچنین نخستین فردی بود که در آزمون المپیاد ریاضی جهانی نمرهٔ کامل گرفت.
خانم میرزاخانی مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد خود در رشته ریاضی را از دانشگاه صنعتی شریف تهران و دکترای خود در همین رشته را تحت سرپرستی کورتیس مک‌مولن، ریاضیدان آمریکایی، از دانشگاه هاروارد دریافت کرد و سپس در دانشگاه‌های پرینستون و استنفورد در آمریکا مشغول به تدریس شد.
مریم میرزاخانی همچنین در سال ۲۰۰۹ برنده جایزه بلومنتال از انجمن ریاضیات آمریکا، در سال ۲۰۱۳ برنده جایزه «روث لیتل ستر»، و در سال ۲۰۱۴ نیز برنده جایزه تحقیقات «کلی» از مؤسسه ریاضی «کلی» شد.
او همچنین اولین زن ایرانی است که به عضویت آکادمی ملی علوم آمریکا درآمده است.
خانم میرزاخانی با جان وندارک، پژوهشگر علوم کامپیوتر ازدواج کرد. تنها فرزند آنها، دخترشان، آناهیتا است.