مریم رجوی، رهبر گروه مجاهدین خلق ایران در فرانسه به سر می برد.
در شرایطی که سازمان مجاهدین خلق ایران در فهرست گروه های تروریستی (وزارت امورخارجه) ایالات متحده قرار دارد، این گروه مخالف حکومت ایران، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. در این گزارش چند قسمتی نگاهی شده است به چگونگی رشد این گروه مارکسیست – اسلامی به عنوان بخشی از انقلابی که در سال ۱۹۷۹ شاه ایران را سرنگون کرد و اکنون نقش اپوزیسیون خارج (از نظام) را برای ایران و روحانیان حاکم بر آن بازی می کند.سازمان مجاهدین خلق ایران، گروه مخالف حکومت ایران برای خارج کردن نام خود از فهرست سازمان های تروریستی خارجی در دو کارزار فعالیت می کند: تلاش در روابط عمومی و جلب توجه سرشناس ترین چهره های آمریکا به خود؛ و طرح پرونده شکایتی علیه وزارت امور خارجه ایالات متحده در دادگاه.
سازمان مجاهدین خلق ایران می گوید سالها پیش تروریسم را محکوم کرده بود. اما پال پیلار، استاد دانشگاه جرج تاون می گوید ریشه های به خون آلوده این گروه کماکان زنده اند.
آقای پیلار می گوید: «تاریخچه (فعالیت) سازمان مجاهدین خلق ایران به سالهای ۱۹۷۰ و دوران شاه بازمی گردد. در آن دوران ایدئولوژی این گروه مخلوطی از مارکسیسم و اسلامگرایی بود. عملیات مرگبار علیه پرسنل ایالات متحده، از جمله پرسنل ارتش ایالات متحده در ایران جزو فعالیتهای اولیه این گروه بوده است.»
سازمان مجاهدین خلق ایران در انقلاب اسلامی سال ۱۹۷۹ از آیت الله خمینی و تسخیر سفارت ایالات متحده در تهران حمایت کرد.
جان لیمبرت، گروگان سابق آمریکا در ایران:مجاهدین حامی گرونگانگیران بودند.
جان لیمبرت، گروگان پیشین سفارت آمریکا در ایران می گوید: «آنها حامی (گروگانگیران) بودند. آنها مخالف هر حرکتی برای حل (مسأله گروگانگیری) بودند. آنها با صدای بلند و بسیار رسا خواهان محاکمه و اعدام ما بودند.»با این وجود، سازمان مجاهدین خلق ایران در سال ۱۹۸۱ راه خود را از حکومت روحانیون جدا کرد و یک کارزار بمب گذاری به راه انداخت که به کشته شدن رئیس جمهوری و نخست وزیر (وقت) ایران منتهی شد. بعد، رهبری این سازمان به اروپا فرار کرد.
سازمان مجاهدین خلق ایران در جنگ سالهای ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۷ (۱۹۸۰ تا ۱۹۸۸) عراق با ایران، از عراق طرفداری کرد.
در سال ۱۹۸۶، صدام حسین، دیکتاتور عراق در شمال بغداد منطقه محصوری به نام اردوگاه اشرف برای این گروه برپا کرد.
در سال ۱۹۹۱، گفته می شود نیروهای سازمان مجاهدین در سرکوب کردها در شمال عراق و شیعیان در جنوب این کشور به صدام کمک کردند.
در آوریل سال ۱۹۹۲، سازمان مجاهدین به سفارتها و تاسیسات ایران در ۱۳ کشور جهان حمله کردند.
در سال ۱۹۹۷، بعد از تصویب قانون جدیدی در ایالات متحده، سازمان مجاهدین خلق ایران و ۲۹ گروه دیگر در فهرست سازمانهای تروریستی خارجی قرار گرفتند. بریتانیا و اتحادیه اروپا نیز این سازمان را در فهرست سازمانهای تروریستی خود قرار دادند.
در سالهای ۲۰۰۰ و ۲۰۰۱ حملات سازمان مجاهدین خلق به دولت ایران افزایش یافت.
در سال ۲۰۰۲، سازمان مجاهدین خلق ایران از تاسیسات مخفی اتمی ایران در نظنز و مناطق دیگر کشور پرده برداشت.
سال بعد، ایالات متحده و نیروهای ائتلاف صدام حسین را سرنگون کردند. زمانی که نیروهای ایالات متحده به اردوگاه اشرف رسیدند، اعضای مجاهدین توافق نامه هایی مبنی بر خلع سلاح و رد تروریسم امضا کردند.
در سال ۲۰۰۳، مقامات فرانسه مریم رجوی، رهبر سازمان مجاهدین و ۱۶۰ تن از هوادارن این سازمان را به اتهام سرمایه گذاری و برنامه ریزی برای حمله های تروریستی بازداشت کردند. مریم رجوی مدتی بعد آزاد شد.
پس از حمله نیروهای عراقی به ساکنان اردوگاه اشرف در سالهای ۲۰۰۹ و ۲۰۱۱، هم اکنون این افراد به مکان دیگری منتقل می شوند.
اما آلن گرسون، یکی از وکلای آمریکای این گروه می گوید تصمیم ایالات متحده در قرار دادن سازمان مجاهدین خلق به عنوان یک سازمان تروریستی خارجی، مانع عمده ای در تلاش برای اسکان مجدد اعضای این گروه است. وی می گوید: «من قویاً معتقدم که نگهداشتن مجاهدین خلق در فهرست سازمانهای تروریستی خارجی به طور جدی مانعی بر سر توانایی آنها برای اسکان در خارج (از اردوگاه) می شود.»
تحقیق در مورد حمایت آمریکایی ها از سازمان مجاهدین خلق در ایالات متحده
بر پایه گزارشهای منتشر شده، وزارت خزانه داری ایالات متحده در مورد حداقل یک آمریکایی بلندپایه تحقیق می کند که از سازمان مجاهدین خلق، گروه مخالف حکومت ایران حمایت می کند. مجاهدین خلق در فهرست سازمانهای تروریستی خارجی ایالات متحده قرار دارد.
سازمان مجاهدین خلق کارزار روابط عمومی گسترده، جامع و بسیار جدی را برای اعمال فشار بر ایالات متحده و خارج کردن نام خود از فهرست سازمانهای تروریستی خارجی این کشور به راه انداخته است. میچل رایس سفیر سابق ایالات متحده در یکی از گردهمایی های روابط عمومی مجاهدین خلق در هتل می فلاور واشنگتن گفت: «وزارت امور خارجه امریکا باید فوراً نام سازمان مجاهدین خلق را از فهرست (گروههای تروریستی خارجی) خارج کند.»
آقای رایس یکی از بلندپایه ترین و سرشناس ترین آمریکایی هایی است که در آوریل سال ۲۰۱۱ خواستار خارج شدن نام سازمان مجاهدین خلق از فهرست سازمانهای تروریستی خارجی وزارت امور خارجه ایالات متحده شده است.
یکی دیگر از سخنرانان آن گردهمایی ژنرال ریچارد مه یرز، رئیس پیشین ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا بود که گفت «بدون تردید خارج کردن نام سازمان مجاهدین خلق اقدام درستی است. خیلی قبل باید این کار می شد.»
این سخنرانیها به نمایندگی از سازمان مجاهدین خلق ایران که با شکایتهای حقوقی این سازمان در دادگاه همزمان شده است، به هدف وادار کردن وزارت امور خارجه ایالات متحده برای خارج کردن نام این گروه از فهرست سازمانهای تروریستی خارجی است. نام این سازمان در سال ۱۹۹۷ در این فهرست قرار گرفت.
اما هر حمایتی قیمتی دارد و این امری است که ژنرال مه یرز در گفتگو با نگار مرتضوی خبرنگار صدای آمریکا به آن اذعان کرد. پاسخ وی به سوالی در مورد دریافت پول برای شرکت در یکی از گردهمایی های مجاهدین خلق مثبت بود.
بر پایه گزارشهای خبری، بسیاری از حامیان آمریکایی سازمان مجاهدین خلق برای هر بار حضور خود در این گردهمایی ها ۲۵ هزار دلار دریافت کردند.
نیویورک تایمز و دیگر منابع خبری گزارش دادند که وزارت خزانه داری ایالات متحده در مورد این مبالغ تحقیق خواهد کرد. این وزارت خانه در مورد تعداد سخنرانانی که در مورد آن ها تحقیق و تفحص خواهد شد، جزئیاتی ارائه نکرده است.
اریک فراری، وکیل در واشنگتن معتقد است که سرشناس و بلندپایه بودن این مقامات آمریکایی و طرفداری آنها از سازمان مجاهدین خلق باعث شده چنین تحقیقاتی آغاز شود.
فراری گفت: «شش ماه پیش اخبار زیادی در مورد این افراد منتشر شد و مردم پرسشهای بسیاری را مطرح می کردند. چرا در مورد این افراد تحقیق نمی شود؟ چطور می توانند از زیر بار چنین مسئولیتی شانه خالی کنند؟»
اد رندل، نماینده پیشین حزب دموکرات و رئیس کمیته ملی این حزب یکی از این مقامات آمریکایی است که تحقیق در مورد او آغاز شده است. بنا به گزارشهای رسیده، مایکل موکاسی، وزیر پیشین دادگستری فدرال و لوئیز فریه، مدیر سابق اف بی آی، دو حامی سازمان مجاهدین خلق نیز به دلیل انجام این تحقیقات وکیل گرفته اند. فریه گفته است برای مواردی که به نمایندگی از سازمان مجاهدین خلق در گردهمایی های محتلف حضور پیدا کرده، پولی نگرفته است.
استیون اشنیبوم، یکی از وکلای سازمان مجاهدین خلق می گوید این مقامات آمریکایی طبق «ماده اول» قانون اساسی از این حق برخوردارند از یک گروه طرفداری کنند، هرچند آن که این گروه به عنوان یک سازمان تروریستی شناخته شده باشد. وی می گوید: «خط ظریفی وجود دارد، حتی ممکن است نوعی خط مشخص جداکننده باشد، و این خط بسیار مهمی است که این پرسش را مطرح می کند که آیا شهروندان آمریکایی از حق آزادی بیان برخوردار هستند یا نه؟»
پال پیلار، استاد دانشگاه جرج تاون و یکی از منتقدان سازمان مجاهدین خلق می گوید این گروه با پرداخت پول به این مقامات آمریکایی به طرق مختلف از ممنوعیتها و محدودیتهای ایالات متحده نافرمانی کرده است.
آقای پیلار می گوید «سازمان مجاهدین خلق برای یافتن راه هایی برای گردآوری پول و سرمایه گذاری در این کارزار از تعدادی از اسامی و یا سازمان های ساختگی بهره جسته است. اگر به تبلیغات بزرگی که در روزنامه ها چاپ کرده اند، نگاه کنید، متوجه نمی شوید که این تبلیغ سازمان مجاهدین خلق است. مثلاً می نویسند: محققان و پژوهشگران بریتانیایی از جانب ایران و یا چیزی شبیه این.»
این کارزار روابط عمومی تا به حال که نتوانسته است نام سازمان مجاهدین خلق را از فهرست سازمان های تروریستی خارجی وزارت امور خارجه ایالات متحده خارج کند. اما این سازمان کماکان با شکایت در دادگاه، برای خارج کردن نام سازمان در جبهه دیگری مبارزه می کند.
شکایت حقوقی سازمان مجاهدین خلق از وزارت امور خارجه آمریکا برای مجبور کردن آنها به خارج ساختن نامشان از لیست گروههای تروریستی
سازمان مجاهدین خلق ایران در دادگاه پژوهش بدوی فدرال ایالات متحده پرونده شکایتی تشکیل داده است تا نام خود را از فهرست سازمانهای تروریستی خارجی وزارت امور خارجه آمریکا خارج کند. با وجودی که این سازمان ادعا می کند که فعالیتهای سیاسی را جایگزین اعمال خشونت کرده، اما وزارت امور خارجه ایالات متحده هنوز این گروه را از فهرست سازمانهای تروریستی خارجی خارج نکرده است.
حامیان سازمان مجاهدین خلق ایران هر روز بیرون ساختمان وزارت امور خارجه ایالات متحده در واشنگتن اجتماع اعتراضی برگزار می کنند و خواهان خارج شدن نام این گروه از فهرست سازمانهای تروریستی خارجی هستند.
این سازمان در دادگاه فدرال پرونده حقوقی تشکیل داده است تا هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه ایالات متحده را به اخذ تصمیم وادار کند.
دادگاه در سال ۲۰۰۹ به وزارت امور خارجه دستور داد تا با تجدیدنظردر مورد جایگاه این گروه در فهرست سازمانهای تروریستی خارجی، در مورد معیارهای قرار دادن نام این سازمان در این فهرست و خارج کردن آن اطلاعاتی ارائه دهد.
آلن گرسون، از وکلای سازمان مجاهدین خلق معتقد است وزارت امور خارجه برای پاسخ به این درخواست تاخیر کرده است. وی می گوید: «سازمان مجاهدین خلق یک سال و نیم پیش به دادگاه تجدیدنظر رفت تا بپرسد که آیا روند قضایی شامل آنها می شود یا نه، زیرا حتی یک سازمان خارجی حق دارد از برخی عناصر روند قضایی بهره مند شود. نمی توان شما را در لیست تروریستی قرار داد، آنها بدون هیچ ملاکی مورد حمله واقع شده اند. در غیر این صورت ]بدون اعمال روند قضایی[ شما ]بدون دفاع[ کاملاً در اختیار یک سازمان فدرال قرار گرفته اید.»
فهرست سازمان های تروریستی خارجی ایالات متحده بر اساس قانون سال ۱۹۹۶ تنظیم شد. پال پیلار، استاد دانشگاه جرج تاون در مورد معیارهایی که یک سازمان و یا گروه را در این فهرست قرار می دهد، می گوید: «براساس قانون، این معیار بر پایه فعالیتهای یک سازمان خارجی است که در فعالیتهای تروریستی دست داشته و توانایی آن را داشته باشد، و به طور مستقیم یا غیرمستقیم به ارتکاب اعمال تروریستی تمایل داشته باشد که بر منافع ایالات متحده تاثیر بگذارد.»
استیون اشنیبوم، وکیل سازمان مجاهدین خلق می گوید این گروه بر اساس این تعاریف ویژه باید از این فهرست خارج شود. او می گوید: این سازمان «توانایی و یا نیتی برای فعالیتهای تروریستی ندارد، من از زبان قانونی استفاده می کنم. توانایی آن را ندارند، قصد آن را ندارند و درگیر تروریسم نبوده اند. اینها مبانی حقوقی برای قرار دادن در فهرست (به عنوان یک سازمان تروریست خارجی) است. وزیر (امور خارجه) باید قویاً بتواند (شواهدی بیابد) که یک سازمان، هم توانایی و هم قصد اقدامات تروریستی داشته باشد.»
آقای اشنیبوم می گوید در سال ۲۰۰۳ و زمانی که نیروهای ایالات متحده وارد اردوگاه اشرف در عراق شدند، ساکنان اردوگاه سلاح خود را تحویل دادند و موافقت نامه ها و تعهدهایی امضا کردند در ردّ تروریسم و خشونت. او تاکید می کند که همین تعهدات پاسخی به معیارهای حقوقی و قانونی خارج کردن نام این گروه از فهرست سازمانهای تروریستی است.
وکلای این گروه اخیراً یک سند حقوقی (به عنوان «ماندیموس»، به معنی «حکم می دهیم») علیه هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه ایالات متحده تسلیم دادگاه کرده اند تا وی را به اخذ تصمیم وادار کنند، اما هنری ووستر، مقام وزارت امور خارجه می گوید خانم کلینتون هنوز برای تصمیم گیری آماده نیست. وی می گوید «هنوز نه، خیر، هنوز تصمیم نهایی در این مورد اخذ نشده است».
برخی از ناظران سیاسی می گویند ممکن است یکی از دلایلی که در شرایط کنونی وضعیت سازمان مجاهدین خلق بدون تغییر مانده است، خواست ایالات متحده برای اجتناب از ایجاد اخلال و یا وقفه در مذاکرات اتمی با ایران است.
چالش اسکان اعضای سازمان مجاهدین خلق خارج از اردوگاه اشرف
سازمان مجاهدین خلق ایران بیش از ۲۵ سال است که در عراق پایگاه دارد. دولت عراق می خواهد این پایگاه برچیده شود، اما مجاهدین می گویند این واقعیت که ایالات متحده این گروه را یک سازمان تروریستی خوانده است، مراحل اسکان اعضای آن را بسیار دشوار خواهد کرد.
اردوگاه اشرف، منطقه ای محاصره شده در نقطه ای حدود صد کیلومتری شمال بغداد است که سازمان مجاهدین خلق، گروه مخالف حکومت ایران در آن مستقر شده اند. چند هزار نفر که بیشتر آنها اعضای مجاهدین خلق ایران هستند، در این اردوگاه روزگار می گذرانند، اما این اقامت طولانی نخواهد بود.
نوری المالکی، نخست وزیر دولت عراق می خواهد اشرف تخلیه و برای همیشه تعطیل شود.
پال پیلار، استاد دانشگاه جرج تاون به یکی از دلایل خواست دولت عراق در تخلیه اردوگاه اشاره می کند و می گوید: «تردیدی نیست که ظن و گمان و تنش و خصومتهای بسیاری بین حاکمان کنونی عراق و مردم عراق فعلی با این گروه وجود دارد و این احساس تا حدودی درست است، چرا که این گروه به عنوان بازوی صدام حسین، دیکتاتور پیشین عراق محسوب می شود.»
سازمان مجاهدین خلق با صدام حسین همدست شد و در سالهای ۱۹۸۰ و در طی جنگ عراق با ایران به ایران حمله کرد.
مردم عراق نیز سازمان مجاهدین خلق را متهم می کنند که در پایان جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ برای حمله به کردها در شمال و شیعیان در جنوب عراق، به نیروهای صدام کمک کردند.
زمانی که نیروهای ایالات متحده در سال ۲۰۰۳ به عراق حمله کردند، ساکنان اردوگاه اشرف را خلع سلاح کردند و آنها نیز برای تقبیح خشونت و تروریسم تعهدنامه هایی امضا کردند.
با وجود امضای این موافقت نامه ها، اردوگاه مورد حمله قرار گرفته است. استیون اشنیبوم، وکیل سازمان مجاهدین خلق می گوید: «ارتش عراق تا به حال دو بار به اردوگاه اشرف حمله مسلحانه کرده است، یک بار روز ۹ ژوییه ۲۰۰۹ و بار دیگر در ماه آوریل سال ۲۰۱۱. هیچ یک از این حمله ها با مقاومت مسلحانه مجاهدین مواجه نشده اند.»
ساکنان اردوگاه اشرف هم اکنون از این منطقه به اردوگاه حریه، پایگاه نظامی پیشین ایالات متحده در نزدیکی بغداد منتقل می شوند. کمیساریای پناهندگان سازمان ملل متحد برای تعیین وضعیت اعضای این سازمان و کمک به آنها برای پیدا کردن خانه و وطن جدید در حال مصاحبه با اعضای این سازمان است.
وینسنت کوچتل، یک مقام اداره پناهندگان سازمان ملل متحد می گوید: «هر پرونده ای با پرونده دیگر متفاوت است. بنابراین ما پرونده های آنها را براساس آنچه هستند بررسی می کنیم؛ این که آیا ترس آنها از تحت تعقیب قرار گرفتن و اقدامات تلافی جویانه چقدر واقعی است؛ و این که آیا آنها کاری انجام داده اند که اجازه پناهنده شدن به آنها ندهد.
هنری ووستر، یک مقام وزارت امور خارجه ایالات متحده می گوید مسئولیت انتقال و جدا کردن ساکنان اشرف را نمی توان در چشم به هم زدنی انجام داد. اساساً نمی توان حدود ۳۴۰۰ ساکنان یک روستای کوچک را یک شبه به نقطه دیگری منتقل کرد.»
حامیان سازمان مجاهدین خلق در حال اعمال فشار بر کشورهای غربی هستند تا ساکنان اردوگاه اشرف را بپذیرند. اندرو کارد، رئیس دفتر جرج دبلیو بوش، رئیس جمهوری سابق ایالات متحده، یکی از آنان است. وی می گوید استقرار مجدد اعضای سازمان مجاهدین خلق نباید در عراق انجام شود. راه باید برای ساکنان اردوگاه اشرف هموار باشد تا بتوانند به اروپا و ایالات متحده بیایند.»
با این وجود، آلن گرسون، یکی از وکلای سازمان مجاهدین خلق می گوید وزارت امور خارجه کماکان این گروه را در فهرست سازمانهای تروریستی نگه داشته است و این امر اسکان مجدد این افراد در کشورهای غربی را دشوار می کند.
او می گوید «کشورهای اروپایی که این روزها زیاد از حضور مهاجران استقبال نمی کنند و به شدت از پذیرش گروهی از مهاجران که برچسب تروریستی دارند، پرهیز می کنند.»
مریم رجوی، رهبر سازمان مجاهدین خلق و بعضی از اعضای این سازمان در حومه پاریس اقامت دارند و اگر چه اتحادیه اروپا نام این گروه را از فهرست سازمانهای تروریستی خود خارج کرده است، اما فرانسه هنوز با پذیرش اعضای سازمان مجاهدین خلق ساکن عراق در این کشور موافقت نکرده است.