گزارش‌گران بدون مرز خواهان تشکیل کمیسیون تحقیق جهانی درباره نقش محسنی اژه‌ای در «قتل و ناپدید شدن» روزنامه‌نگاران شد

رضا معینی، مسئول بخش ایران و افغانستان سازمان گزارشگران بدون مرز

سازمان گزارش‌گران بدون مرز با تاکید بر این که غلام‌حسین محسنی اژه‌ای، رییس قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران، به طور مستقیم در کشتار و ناپدید شدن دست‌کم چهار روزنامه‌نگار دست داشته است، اعلام کرد که خواهان تشکیل یک کمیسیون تحقیق جهانی در شورای حقوق بشر سازمان ملل است.

گزارش‌گران بدون مرز روز ۲۲ تیر با انتشار گزارشی محسنی اژه‌ای را فردی «بدنام» با «مواضع و اقدام‌های تند علیه روزنامه‌نگاران» که «دست‌کم به شکل مستقیم در قتل پیروز دوانی در سال ۱۳۷۷ دست داشته» و حالا به عنوان رییس قوه قضاییه، جانشین «ابراهیم رئیسی، عضو هیئت مرگ شده است» معرفی کرد.

به گفته گزارش‌گران بدون مرز، نقطه مشترک محسنی اژه‌ای و رئیسی، «دست داشتن هر دو در یکی از تیره‌ترین فصل‌های تاریخ ایران است: سرکوب هولناک در سال ۱۳۶۷ که طی آن هزاران زندانی سیاسی و صدها روزنامه‌نگار در کشتار جمعی به قتل رسیدند.»

رضا معینی، مسئول بخش ایران و افغانستان گزارش‌گران بدون مرز، «منصوب شدن ابراهیم رئیسی بر ریاست جمهوری اسلامی و انتصاب غلام‌حسین محسنی اژه‌ای بر رأس دستگاه قضایی» را «پیام دهشت‌آفرین جمهوری اسلامی ایران به مردم ایران و جامعه جهانی» توصیف کرد و گفت: «همه چیز برای بخشودگی از مجازات جنایت علیه روزنامه‌نگاران محیا شده است.»

او با تاکید بر این که «باید یک کمیسیون تحقیق جهانی در دستور روز شورای حقوق بشر قرار گیرد»، از کشورهای دموکراتیک عضو شورای حقوق بشر سازمان ملل خواست که «با حمایت قاطع از تشکیل این کمیسیون، پایبندی خود را به حقوق بشر پاس دارند.»

در این گزارش با اشاره به وقایعی مثل اقدام محسنی اژه‌ای در پرتاب قندان به سوی عیسی سحرخیز و گاز گرفتن او، آمده است که محسنی اژه‌ای «به شکل مستقیم در کشتار و ناپدید کردن دست‌کم چهار روزنامه‌نگار نقش داشته است.»

در گزارش گزارش‌گران بدون مرز به قتل داريوش و پروانه فروهر، مجيد شريف، محمد مختاری و محمد جعفر پوينده، نويسنده و روزنامه‌نگار، به دست مأموران وزارت اطلاعات اشاره شده و آمده است: «پرونده پیروز دوانی، سردبیر و صاحب‌امتیاز نشریه پیروز که از تاریخ ۳ شهریور ۱۳۷۷ در سن ۳۷ سالگی ناپدید شده بود، از تحقیق و پی‌گیری حذف شد.»

همچنین در این گزارش به مطلبی در شماره هفتم آذر ۱۳۷۷ روزنامه کار و کارگر مبنی بر «شایعه اعدام پیروز دوانی» اشاره شده و آمده است: «در آذر ماه ١٣٧٩ اکبر گنجی روزنامه‌نگار صبح امروز، که قتل‌های زنجيره‌ای را پيگيری می‌کرد، در جريان محاکمه خود در دادگاه انقلاب اسلامی، با تائيد خبر فوق، غلامحسین محسنی اژه‌ای دادستان وقت دادگاه ويژه روحانيت، و معاون رئیس و سخنگوی کنونی دستگاه قضایی را آمر قتل معرفی کرد.»

وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۷۷ در بیانیه‌ای مسئولیت قتل پروانه و داریوش فروهر، محمد مختاری و محمدجعفر پوینده را پذیرفت و مدعی شد گروهی از کارکنان «خودسر» این وزارتخانه در قتل آن‌ها دست داشته‌اند. اما هرگز مسئولیت ربودن پیروز دوانی را نپذیرفت.

حسین دوانی، برادر پیروز دوانی، ۲۲ سال بعد در مصاحبه با رادیو فردا گفت: «آقای اکبر گنجی در مصاحبه‌ای گفته بود که حکم قتل برادرم را آقای اژه‌‌ای داده بود. آقای اژه‌ای هم گفته بود که من اصلاً ایشان را نمی‌شناسم و اگر قرار باشد یک قاچاقچی را بکشیم، احتیاج ندارد بترسیم. یعنی هم قبول نکردند و هم تهمت زدند. هر قدر هم پیگیری کردیم، به هیچ نتیجه‌ای نرسید.»