نبرد دو لابی یهودی در آمریکا بر سر توافق هسته ای ایران

مقاله ای از فرانسین کیفر برای نشریه کریستین ساینس مانیتور

الیوت انگل، عضو ارشد دموکرات کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان، آگهی تلویزیونی غم انگیز «توافق خوب یا توافق بد؟» را که از کنگره می خواهد توافق هسته ای ایران را رد کند و آگهی امیدبخش «توافق خوب» را که از توافق به عنوان یک امر مثبت برای امنیت آمریکایی ها و اسرائیلی ها صحبت می کند، دیده است.

آن چه که جای شگفتی است تضاد دیدگاه ها در مورد یک توافق هسته ای جنجال برانگیز نیست بلکه حمایت لابی های یهودی رقیب از این آگهی هاست.

در طول دهه ها «آیپک»، «کمیته روابط عمومی آمریکا اسرائیل» سلطان کنگره در واشنگتن بوده است؛ موسسه ای با امکانات مالی فراوان که قدرتمندترین لابی طرفدار مسائل امنیت آمریکا و اسرائیل شناخته می شود. «آیپک» قویا با توافق هسته ای ایران مخالفت کرده و خواهان توافق بهتری است. الیوت انگل نماینده یهودی ایالت نیویورک دوست دیرین «آیپک» است.

اما اینک یک دیدگاه مخالف هم وجود دارد. «جی استریت» - نام خیابانی که در واشنگتن وجود خارجی ندارد- می کوشد در این مباحثه نقش بازی کند؛ موسسه ای لیبرال که سال ۲۰۰۸ تاسیس شد تا از راه حل تشکیل دو کشور اسرائیلی و فلسطینی حمایت کند اینک در یک کارزار سخت تلاش می کند دموکرات های مردد را متقاعد کند از توافقی که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، آن را «اشتباهی با ابعاد تاریخی» خواند حمایت کنند.

تلاش های لابیگری هر دو گروه نخستین آزمون بزرگ برای دیدگاه های متفاوت آمریکاییان یهودی در کنگره آمریکا است. جمهوریخواهان سفت و سخت در خط «آیپک» قرار دارند اما کشاکش در میان دموکرات ها - خصوصا در مجلس نمایندگان که سنگر دفاع علیه جمهوریخواهان است- بالا گرفته است. بسیاری چون الیوت انگل باید تکلیف شان را روشن کنند چگونه رای خواهند داد.

این لابیگری از شکاف درون جامعه آمریکاییان یهودی حکایت دارد.

«جی استریت» که خود را طرفدار اسرائیل معرفی می کند مدعی است دیدگاه اکثریت جامعه یهودیان آمریکا را نمایندگی می کند. در نظرسنجی سال ۲۰۱۳ موسسه پیو، «جی استریت» در میان «لیبرال ترین» گروه های دموکرات در سیاست آمریکا معرفی شد. دو سوم یهودیان پرسش شونده در این نظر سنجی خود را دموکرات یا متمایل به دموکرات معرفی کردند. نظرسنجی جدید «جی استریت» نشان می دهد که ۶۰ درصد آمریکایی های یهودی از توافق با ایران حمایت می کنند.

یک نظرسنجی سراسری از یهودیان آمریکا که توسط «مجله یهودیان لس آنجلس» انجام گرفت تکثری را در حمایت از توافق نشان می دهد اما سوءظن عمیقی را هم در میان اکثریت پاسخ دهندگان نسبت به این که توافق اسرائیل را «بیشتر به مخاطره می اندازد» آشکار می کند. آن ها همچنین اطمینان ندارند آن طور که در توافق قید شده است آیا جلوی دسترسی ایران به جنگ افزار هسته ای طی ده سال گرفته خواهد شد یا نه.

«آیپک» بر روی همین موج سوءظن سوار شده است و بنا بر گزارش ها ۲۰ تا ۴۰ میلیون دلار با دیگر گروه های طرفدار اسراییل هزینه آگهی های تبلیغاتی کرده اند. «جی استریت» تا کنون دو و نیم میلیون دلار کمک جمع آوری کرده است.

جان پیتنی، کارشناس امور کنگره در دانشگاه کلیرمانت مک کنا در کالیفرنیا، می گوید لابی نو پا فرصت خوبی برای قانونگذارانی است که با ایپک «بسیار قدرتمند» موافقت نیستند و به اعضای کنگره این توانایی را می دهد که «به یک سازمان یهودی اشاره کنند... و بگویند یهودیان یک نقطه نظر واحد ندارند.»

الیوت انگل می گوید: «من طی سال ها روابط بسیار نزدیکی با آیپک نسبت به دیگر گروههای طرفدار اسرائیل داشتم اما از گفتگو با همه آن ها استقبال می کنم.»

عضو ارشد دموکرات کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان به خبرنگاران گفت که همچنان توافق را بررسی می کند هر چند بیشتر تماس ها در حوزه انتخابی او در مخالفت با توافق است و او شخصا در چند مورد توافق را «دردسر آفرین» می داند.

در مقابل، جن شکووسکی، نماینده دموکرات ایالت ایلینوی که مورد حمایت «جی استریت» قرار دارد درگیر تلاش های غیر رسمی برای جلب آرای حامیان توافق است تا اطمینان حاصل کند توافق با ایران نجات خواهد یافت. اگر مجلس نمایندگان و سنا قطعنامه ای را در رد توافق تصویب کنند باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، آن را وتو خواهد کرد و این یعنی شکووسکی و دیگر حامیان توافق باید یک سوم از نمایندگان مجلس را گردهم آورند تا مانع لغو وتوی اوباما شوند.

شکووسکی به کریستین ساینس مانیتور گفت: «امیدوارم که بیشتر اعضای یهودی مجلس دستکم از وتوی رئیس جمهور حمایت کنند.» مجلس نمایندگان ۱۸ عضو یهودی از جمله جن شکووسکی دارد. چندی پیش بیشتر آن ها برای شرکت در یک جلسه اختصاصی تشریح توافق توسط بن روزدز به کاخ سفید دعوت شدند.

دیلان ویلیامز، رئیس لابی های «جی استریت»، در مصاحبه ای گفت روند در جهت جلب شمار کافی دموکرات هایی است که از توافق حمایت می کنند اما «همچون هر کشمکشی در کنگره نمی توان تا نمایندگان رای نداده اند آرای شان را شمرد.» او این تلاش را «آزمونی بزرگ» برای سازمان جوان تحت نظرش توصیف می کند.

دیلان ویلیامز «ایپک» را بخشی از نخبگان «قدیمی» می داند که پر از نومحافظه کارانی است که با نظر آمریکاییان یهودی همراه نیستند اما پشت سر دولت محافظه کار بنیامین نتانیاهو حرکت می کنند.

آمریکاییان یهودی بیش از آمریکایی ها از توافق با ایران حمایت می کنند؛ اکثریت آمریکایی ها یا بر مبنای نظرسنجی اخیر «سی ان ان» و «او آر سی» توافق را رد می کنند یا بر مبنای نظرسنجی «واشنگتن پست» و «ای بی سی» از آن حمایت می کنند و این بستگی به جمله بندی ها در نظرسنجی ها دارد.

تلاش های «جی استریت» در حمایت از توافق با ایران شامل آگهی های تبلیغاتی، دیدار با نمایندگان در کنگره، بسیج نیروهای مردمی برای سخنرانی در جلسات محلی و مراکز جامعه یهودیان و کنیسه ها است و این مهم با بازگشت نمایندگان به حوزه های انتخابی شان در تعطیلات ماه اوت شدت می گیرد.

این هفته «جی استریت»، الون پینکاس، کنسول کل اسراییل در نیویورک، و ژنرال امرام میتزنا، رهبر پیشین حزب کارگر و فرمانده پیشین اسرائیل در کرانه باختری، را به کنگره برد. دیگر مقامات امنیتی اسرائیل هم به زودی از راه می رسند.

دیلان ویلیامز می گوید آمریکایی ها ممکن است ندانند ولی «چهره های شاخص نهادهای امنیتی اسرائیل» از توافق حمایت می کنند؛ نکته ای که جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، در نشست کنگره عنوان کرد.

اما «آیپک» هم فهرست قابل توجهی از راست تا چپ سیاسی را در اختیار دارد. یک منبع «آیپک» که نخواست نامش فاش شود می گوید: «تمام مقام های رسمی اسرائیل که در حال حاضر مسول امنیت اسرائیل هستند مخالف توافقند.»

به گزارش نشریه «هیل»، در ماه اوت، بیش از ۴۰ قانونگذار آمریکایی از هر دو حزب برای دیدار با نتانیاهو به اسرائیل می روند. این بخشی از سفرهای دو سالانه است که هزینه اش را «آیپک» تامین می کند. توافق هسته ای نیمه سپتامبر در کنگره به رای گذاشته خواهد شد.

یک منبع در «آیپک» می گوید: «ما درگیر یک تلاش بزرگ دو حزبی برای اطلاع رسانی و لابی علیه توافق و در جهت یک توافق بهتر هستیم.»

دیلان ویلیامز می گوید «جی استریت» قدرت اکثریت را با خود دارد.

اما سرانجام موضع نهایی الیوت انگل و دیگر دموکرات ها است که برای باراک اوباما بسیار مهم است.