نخست وزیر اسرائیل که روابط نزدیک او با کاخ سفید در طول چند سال اخیر رو به سردی گذاشته بود، یک هفته پس از آغاز ریاست جمهوری دونالد ترامپ ابراز امیدواری کرد که سکوت جهان در مورد تهدید ایران به نابودی اسرائیل با روی کار آمدن دولت جدید در ایالات متحده پایان خواهد یافت.
بنیامین نتانیاهو که باراک اوباما رئیس جمهوری پیشین ایالات متحده بر سر برخی مسائل عمده – از جمله توافق جامع هسته‌ای با ایران – اختلاف نظر داشت، امیدوار است که دونالد ترامپ گامی در جهت ابطال یا اصلاح این توافق، که هم او و هم دونالد ترامپ آن را توافقی «بد» خوانده‌اند، بر دارد.
وی معتقد است توافق هسته‌ای تیر ماه ۱۳۹۴ نه تنها تهدید هسته‌ای را بر طرف نمی‌کند، بلکه با آزاد شدن دارایی‌های ایران در اثر اجرای آن، فعالیت‌های «بی‌ثبات کننده» تهران در منطقه تقویت می‌شود. جمهوری اسلامی ایران موجودیت اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسد و تهدید به نابودی آن کرده است.
به گزارش روزنامه تایمز اسرائیل، آقای نتانیاهو روز هشتم بهمن ماه در سخنانی در موزه هولوکاست در اورشلیم گفت، «چند روز پیش با پرزیدنت ترامپ صحبت کردم و درباره رفتار تهاجمی ایران حرف زد. او از تعهد ایران به نابودی اسرائیل گفت. از ماهیت این توافق و خطرات ناشی از آن گفت.»
ایران و گروه ۱+۵ شامل آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان، روز ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵ میلادی (۱۸ آبان ۱۳۹۴) در پایتخت اتریش به توافق نهایی رسیدند؛ به این ترتیب که در ازای اعمال محدودیت‌هایی بر برنامه هسته‌ای ایران، بخشی از تحریم‌ها که بابت همین برنامه علیه تهران اعمال شده، لغو می‌شود.
ابطال یا اصلاح توافق
دونالد ترامپ در طول مبارزات انتخاباتی خود بارها از توافق هسته‌ای شش قدرت جهانی، از جمله ایالات متحده، با ایران بر سر برنامه هسته‌ای بحث‌برانگیز آن کشور انتقاد کرده است، می‌گوید قصد ابطال توافق موسوم به برجام را ندارد و خواهان مذاکره دوباره برای رسیدن به یک توافق بهتر است.
رئیس جمهوری جدید ایالات متحده در آخرین اظهار نظر خود درباره ایران، یکشنبه شب گذشته در گفت‌وگویی اختصاصی با شبکه فاکس نیوز آمریکا، توافق وین را «شرم آور» خواند و با بیان این که تهران با این توافق «جسورتر» شده است، گفت دلیلی برای امضای چنین توافق وجود نداشته است.
دونالد ترامپ در پاسخ به این پرسش که آیا قصد دارد توافق اتمی ایران را پاره کند، بدون ارائه پاسخی روشن، گفت «خواهیم دید چه اتفاقی می‌افتد. من این را می‌توانم بگویم: آنها هیچ احترامی برای کشور ما قائل نیستند. آنها دولت شماره یک حامی تروریسم هستند؛ آنها به خیلی جاها پول و اسلحه می‌فرستند.»
وزارت خزانه داری دولت دونالد ترامپ پیشتر در روز جمعه ۲۵ فرد و شرکت مرتبط با ایران را در فهرست تحریم‌ها قرار داد و اعلام کرد که این تحریم‌ها تاکیدی است بر پایبندی واشنگتن در بکارگیری چنین روش‌هایی در پاسخ به برنامه موشکی بالیستیک ایران و «فعالیت‌های بی‌ثبات کننده» آن کشور در منطقه.
اقدامی که به رغم انتقاد تهران، با استقبال بنیامین نتانیاهو روبرو شد که خواهان اعمال تحریم‌های جدید حامیان غربی اسرائیل علیه ایران است و در جدیدترین تلاش خود در لندن، از ترزا می نخست وزیر بریتانیا خواست که اقدامات تحریک آمیز جمهوری اسلامی در منطقه را بی‌پاسخ نگذارد.
بااین حال، لندن که مانند دیگر همپیمان اروپایی واشنگتن از توافق وین به شدت حمایت می‌کند، ضمن رد هرگونه تلاش برای تضعیف آن، در پاسخ به این درخواست تاکید کرد که آنچه اکنون باید پیگیری شود، اجرای دقیق برجام است و در عین حال هم باید نسبت به رفتار ایران در منطقه نیز هوشیار باشیم.
پیگیری راهکاری جدید
مخالفت دیگر اعضای ۱+۵، به ویژه روسیه که حامی اصلی ایران در این پرونده بوده و با سیاست‌های تهران در بزرگترین بحران منطقه‌ای یعنی سوریه نیز همسو است، با ایده «پاره کردن» توافق که برخی منتقدان مطرح کرده بودند، ظاهرا حرکت در این مسیر را اگر نه غیرممکن، بلکه بسیار دشوار کرده است.
حال این پرسش مطرح می‌شود که بنیامین نتانیاهو از دیدار روز پانزدهم فوریه (۲۷ بهمن) خود با دونالد ترامپ در کاخ سفید به دنبال چه خواهد بود.
خبرگزاری رویترز روز سه شنبه در گزارشی در همین زمینه نوشت، افراد آشنا با نقطه نظرات دولت ترامپ معتقدند راهکار جدیدی در حال شکل گیری است که هدف آن ابطال توافق جامعه جهانی با ایران نیست، بلکه سخت‌گیری در اجرای آن و افزایش فشار بر تهران برای مذاکره بر سر برخی مواد کلیدی آن است.
به عقیده منابع خبری رویترز، یکی از گزینه‌ها تلاش برای گسترده‌تر کرده، حوزه نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی بر پایبند بودن ایران به توافق به طرزی موشکافانه تر و دقیق‌تر است؛ مانند امکان دسترسی به مراکز نظامی ایران و برداشتن دوره‌های زمانی خاص برای محدود کردن برخی فعالیت‌های هسته‌ای ایران.
بر اساس توافق جامع اتمی یا برجام، محدودیت‌های مورد توافق در زمینه‌های مختلف برنامه هسته‌ای ایران، از جمله غنی‌سازی اورانیوم و بکارگیری و ساخت سانتریفیوژها، سطح غنی سازی و حداکثر میزان ذخیره اورانیوم غنی سازی شده در کشور، برای بازه‌های زمانی ۱۰ تا ۱۵ سال ادامه خواهد یافت.