افکار عمومی آمریکا بر سر توافق هستهای ایران به شکل فزایندهای حزبی و دو قطبی شده است. نتایج یک نظرسنجی انجام گرفته توسط "برنامه مشاوره عمومی دانشگاه مریلند" از حمایت اکثریت نسبی آمریکاییها از این توافق حکایت دارد.
این نظرسنجی در شرایطی منتشر میشود که کاخ سفید در آستانه رسیدن به حدنصاب لازم در سنای آمریکا برای جلوگیری از رد توافق توسط جمهوریخواهان است. اگر یک سناتور دموکرات دیگر حمایت خود را از توافق اعلام کنند و شمارشان به ۳۴ نفر برسد دولت اوباما دیگر نگران لغو وتوی رییس جمهوری آمریکا نخواهد بود.
این یک نظرسنجی منحصر به فرد با جزییات فراوان است که اطلاعات ارائه شده به پرسش شوندگان در آن توسط مسئولین در کنگره مورد تایید قرار گرفته است. پژوهش دانشگاه مریلند نشان میدهد که حمایت دمکراتها از توافق در مقایسه با نظرسنجی مشابهی که پیش از توافق انجام گرفته هیچ گونه تغییری نکرده است. اما از حمایت جمهوریخواهان از توافق به شکل قابل توجهی کاسته شده و حمایت اکثریت به مخالفت قاطع تبدیل شده است.
این مهم از تاثیر کارزار تبلیغاتی سنگین علیه توافق حکایت دارد.
در بخش "توصیه پایانی" پژوهش دانشگاه مریلند چنین نوشته شده است:
"از پرسش شوندگان سوال شد آیا به نماینده خود در کنگره آمریکا توصیه میکنند که توافق هستهای با ایران را تایید کند یا نه. نهایتا ۵۵ درصد تایید توافق را توصیه کردند که از این تعداد ۷۲ درصد دمکرات، ۶۱ درصد مستقل، و ۳۳ درصد جمهوریخواه هستند. بیست و سه درصد تشدید تحریمها را پیشنهاد کردند، نظر ۱۴ درصد بر مذاکره دوباره بر سر توافق است و ۷ درصد به استفاده از تهدید نظامی اعتقاد دارند.
پرسششوندگان یک روند دو مرحلهای را تجربه کردند. ابتدا از آنها پرسیده شد که تایید یا رد توافق را توصیه میکنند. ابتدا یک اکثریت نسبی ۵۲ درصدی تایید توافق و اقلیت نسبی ۴۷ درصدی رد توافق را توصیه کردند. این نتیجه با توجه به موافقت ۶۹ درصدی دمکرات ها و مخالفت ۶۹ درصدی جمهوریخواهان بسیار جناحی است. در میان رای دهندگان مستقل آمریکایی از هر پنج پرسش شونده سه نفر (۶۰ درصد) گزینه تایید توافق هسته ای ایران را انتخاب کردند.
آنهایی که رد توافق را توصیه کردند گزینههای دیگری در اختیارشان گذاشته شد: تشدید تحریمها تا زمانی که ایران غنیسازی اورانیوم را متوقف کند، تلاش برای آغاز دوباره مذاکره یا تهدید به حملات نظامی به مراکز هسته ای ایران و شدت بخشیدن به آن در صورت عدم همراهی ایران با خواست آمریکا. گزینه تصویب توافق هم یکی از موارد ارائه شده به این گروه بود.
گزینههای انتخاب شده به ترتیب افزایش تحریمها (۲۳ درصد)، مذاکره مجدد (۱۴ درصد) و فشار نظامی (۷ درصد) بودند. سه درصد هم تصویب توافق را انتخاب کردند که شامل دمکرات ها و جمهوریخواهان بود. با این آمار، شمار حامیان توافق به ۵۵ درصد افزایش یافت. از این رو در انتهای این روند، جمع بندی اکثریت این است که تایید توافق بهترین رویکرد است. هیچ گزینه دیگری هم بیش از یک چهارم انتخاب نشده است."
دو هفته مانده به رای گیری ۲۶ شهریور (۱۷ سپتامبر) در کنگره آمریکا، شماری از نظرسنجیها نشانگر پیچیدهتر شدن گرایش افکار عمومی نسبت به توافق است و احتمال کاهش انعطاف پذیری در افکار عمومی و تقویت مقابله با آن وجود دارد.
در بخش "خلاصه و یافتههای عمده" در این پژوهش نوشته شده است:
"دو گزینه عمده برای پرسش شوندگان ارائه شد: تایید توافق توسط کنگره یا رد آن. از منظر قابل پذیرش یا قابل تحمل بودن آن از هر ده پرسش شونده شش نفر هر یک از گزینهها را غیرقابل تحملترین انتخاب کردند.
انتقادهای عمومی نسبت به توافق برای پرسش شوندگان مطرح شد و در پی آن پرسشهای دیگری عنوان شد تا روشن شود کدام قانع کننده تر است. دو سوم پرسش شوندگان به این نتیجه رسیدند که کل ایده مذاکره با ایران گمراه کننده است، در حالی که شمار نه چندان کمتری این بحث را که دیپلماسی بهترین رویکرد است قانع کننده دیدند. دو سوم هم با این نکته که توافق شانس دسترسی ایران به جنگ افزار هستهای را افزایش میدهد هم نظر بودند در حالی که از هر ده پرسش شونده کمتر از شش نفر معتقدند توافق این امکان را کاهش میدهد. باور کمی بیش از نیمی از پرسش شوندگان بر این است که آمریکا میتوانست به توافق بهتری دست یابد اما پرسش شوندگان بیشتری چنین اعتقادی نداشتند.
سپس انتقادهای مشخص نسبت به توافق با پرسش شوندگان در میان گذاشته شد: این که توافق امکان بازرسی در هر زمان و هر کجا را به بازرسان نمیدهد، محدودیتهای خاص بر فعالیت هستهای ایران فقط ده تا پانزده سال برقرار خواهند ماند، و حدود یکصد میلیارد دلار سرمایه آزاده شده حکومت ایران میتواند برای مقاصد منفی استفاده شود. اکثریت قابل توجهی از پرسش شوندگان این استدلالها را قانع کننده دانستند."
نظرسنجی دانشگاه مریلند در فاصله ۲۶ تا ۲۹ مرداد به شکل آنلاین و به طور سراسری از میان ۷۲۰ رای دهنده آمریکایی صورت گرفته است. هزینههای این نظرسنجی از سوی "مرکز مطالعات بین المللی و امنیتی دانشگاه مریلند" و سازمان غیرحزبی "صدای مردم" تامین شده است. "صندوق دموکراسی"، "بنیاد هیولت"، "صندوق برادارن راکفلر"، و "بنیاد دایره" حامیان مالی سازمان "صدای مردم" هستند.
بر مبنای آمار جدید "مرکز نظرسنجی دانشگاه کوینیپیاک" ۵۵ درصد رای دهندگان آمریکایی با توافق هستهای ایران مخالف هستند و تنها ۲۵ درصد از آن حمایت می کنند. نظرسنجی "سی ان ان - او آر سی" که نیمه ماه اوت انجام گرفت نشان میدهد که ۵۶ درصد از کنگره می خواهند که توافق را رد کند هر چند در پرسش جداگانه دیگری ۵۰ درصد از چارچوب گسترده آن حمایت میکنند.