به دنبال اعلام رسمی خروج آمریکا از توافق هستهای ۱۳۹۴ با ایران و بازگشت دوباره تحریمهای واشنگتن علیه تهران پس از دو دوره ۹۰ و ۱۸۰ روزه، برخی مشتریان عمده نفت خام ایران، ضمن کاستن از خرید نفت از ایران، تلاشهایی را جهت اخذ معافیت از تحریمهای آمریکا در این زمینه آغاز کردند.
با این حال، سه روز مانده به بازگشت دور دوم تحریمهای آمریکا علیه ایران – که حوزههای نفت و بانک را هدف میگیرد – مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا در یک نشست خبری از موافقت واشنگتن با درخواست معافیت موقت هشت کشور خریدار نفت ایران، از جمله ایتالیا، هند، ژاپن، و کره جنوبی، از تحریمهای آمریکا علیه ایران خبر داد.
هر چند بیشتر مشتریان نفت ایران را کشورهای همپیمان یا نزدیک به آمریکا – مانند ژاپن، کره جنوبی، فرانسه، ایتالیا، امارات و ترکیه – تشکیل میدهند، اما چین و هند دو مشتری عمدهای هستند که بیشترین میزان واردات نفت را از ایران دارند؛ کشورهایی که مجاب کردن آنها به همراهی با تحریمهای ایالات متحده به راحتی دیگران نیست.
طبق آماری که رسانههای ایران در تیر ماه از میزان واردات نفت کشورهای خارجی از ایران ارائه دادند، چین مقصد ۲۴ درصد و هند مقصد ۱۸ درصد از نفت صادراتی ایران هستند. در آن زمان کره جنوبی با ۱۴ درصد در جایگاه سوم قرار داشت، که با کاستن از واردات نفت خام از ایران در این مدت، این آمار احتمالا تغییر کرده است.
کره جنوبی، از متحدان کلیدی آمریکا در شرق آسیا، از دولت پرزیدنت ترامپ درخواست کرده است درباره معافیت شرکتهای کرهای از معامله با ایران «انعطاف حداکثری» به خرج دهد و کانگ کیانگوا وزیر خارجه آن کشور در یک گفتوگوی تلفنی با مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا، این درخواست را مطرح کرده است.
با این حال، کره جنوبی تا کنون میزان واردات نفت از ایران را به میزان چشمگیری کاهش داده است. استیو منوچین وزیر خزانهداری آمریکا پیشتر گفته است کشورهایی که قصد خرید نفت از ایران پس از مهلت مقرر دارند، برای بهرهبرداری از معافیت آمریکا، لازم است میزان خرید نفت خود را بیش از ۲۰ درصد کاهش دهند.
خبرگزاری بلومبرگ ۲۵ اکتبر در گزارشی از قول منابع آگاه نوشت، دولت چین دست کم از دو شرکت بزرگ نفتی آن کشور خواسته است از خرید نفت از ایران خودداری کنند؛ اقدامی که به نوشته این خبرگزاری در تضاد با حرکت هند قرار دارد که گفته است به خرید میزان محدودی از نفت ایران در ماه نوامبر ادامه خواهد داد.