بد بینانه ترین ارزیابی که در باره نزاع جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی انتشار یافت، پیش بینی روزنامه گاردین چاپ لندن بود که در مقاله ای در آستانه سال نو میلادی نوشت که در سال پیش رو، درگیری بین عربستان و ایران وخیم ترین رویداد منطقه ای خواهد بود.
این مقاله پیش از اظهارات علی شمخانی دبیر شورای امنیت ملی ایران انتشار یافت که در آن گفته بود عربستان سعودی در موج ناآرامی های کنونی در ایران نقش مستقیم داشته است.
رسانه های عربستان ترجیح دادند نسبت به این ادعای شمخانی واکنش قاطعی نشان ندهند، به ویژه آن که دبیر شورای عالی امنیت هیچ گونه دلائل با شواهدی برای اثبات دیدگاه خود ارائه نداده بود.
گرچه برخی فرماندهان سپاه پاسداران نیز این اتهام را بازگو کردند، ولی در سخنان رهبران ایران این اتهام بازگو نشده بود.
روزنامه های عربستان در یک هفته اخیر رویدادهای ایران را در صدر گزارش های خبری خود قرار داده اند و این ارزیابی را تداعی می کنند که ایران با یک دردسر جدی و گسترده از جانب مردم ناراضی روبرو است.
گاردین: رقابت ها بین عربستان سعودی و ایران، در سال ۲۰۱۸ نقش کلیدی در رویدادهای خاورمیانه ایفا خواهد کرد
روزنامه های سعودی اظهارات رئیس جمهوری ایالات متحده و دیگر شخصیت های ارشد آمریکا را در این زمینه بازتاب دادند.
روزنامه گاردین در عنوان خبری ارزیابی خود نوشت: «رقابت ها بین عربستان سعودی و ایران، در سال ۲۰۱۸ نقش کلیدی در رویدادهای خاورمیانه ایفا خواهد کرد».
گاردین نوشت: گرچه ولیعهد جوان عربستان محمد بن سلمان رشته اصلاحات مهم اجتماعی و اقتصادی در کشور خود به وجود آورد، و موجب تقویت موقعیت خویش شد، ولی هنوز در سیاست خارجی به دستاوردهای مورد نظر خود نائل نشده است که یک نمونه آن ادامه جنگ در یمن است.
گاردین نوشت که البته جمهوری اسلامی ایران نیز با مشکلات و دشواری های خود دست و پنجه نرم می کند. صدها نفر بازداشت شده و بیست و یک تن جان خود را از دست داده اند. اکنون رژیم ایران با بزرگترین چالش سال های اخیر خود روبرو است و مردم خواسته هایی را در مورد تغییرات اساسی سیاسی مطرح می سازند.
وب سایت شبکه تلویزیونی امریکایی سی ان بی سی نیز نوشت که درگیری و جدل بین عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران، با توجه به آن چه که در یمن می گذرد وارد مرحله ای غیرقابل پیش بینی شده است.
این شبکه از قول یک کارشناس که نامش برده نشد نوشت: نگرانی در این واقعیت است که نمی توان ارزیابی کرد جدل بین ایران و عرستان سعودی به کجا خواهد رسید.
در ریاض، یک تحلیلگر سیاسی عربستان سعودی در مقاله ای جمهوری اسلامی ایران را متهم ساخت که "آیینه تمام قد مشکلات خاورمیانه و پایگاه اصلی تروریسم در منطقه است".
در این مقاله بخشی از اظهارات اخیر عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان آمده است که گفت: «عربستان سعودی خواهان آن است که جمهوری اسلامی ایران از رویکرد انقلابی دست بردارد و در لباس یک دولت مسوول عمل کند و از حمایت از تروریسم و گروه های شبه نظامی دست بردارد و از حمله به سفارتخانه های کشورهای دیگر خودداری کند و دخالت در امور داخلی کشورهای عرب را متوقف سازد».
نویسنده این مقاله با نام ترکی الصهیل می افزاید: «از قرائن چنین بر می اید که دولتمردان حاکم در تهران، هنوز مفهوم این گفته ها را به درستی درک نکرده اند.
غسان ابراهیم، مدیر مرکز مطالعات عربی بین المللی در لندن به روزنامه الشرق الاوسط گفت: «نقش خرابکارانه حکومت ایران در سوریه، دیگر بر کسی پوشیده نیست. رژیم ایران از دوران حافظ اسد پدر رئیس جمهوری کنونی سوریه، با او روابط بسیار دوستانه ای داشته است. رژیم ایران از آن هنگام در سوریه به نقش آفرینی پرداخته و به برپایی "مراقد مذهبی جعلی" دست زده است».
به نوشته الشرق الاوسط ، یک مقام دولت ریاض نیز در اظهاراتی گفت: «هیچ نشانی مبنی بر این که رژیم حاکم بر ایران در صدد رفع تبعیض و ظلم و عدم محو هویت عربی و اعطای حقوق مدنی به عرب های آهواز است، وجود ندارد».
این سخنان از قول دکتر خالد منزلاوی با عنوان "کاردار هیات عربستان سعودی ناظر بر وضع حقوق بشر در ایران" بیان شده است. او از جمله گفته است: «مردم ایران تاوان سیاست ها و خصومت ورزی های رژیم در برابر جهانیان را می پردازند».
شبکه تلویزیونی کانال بیست در اسرائیل، در یک گزارش تحلیلی درباره سالی میلادی که پایان یافت، تاکید کرد که از جمله رویدادهای بسیار مهم سال ۲۰۱۷ در خاورمیانه شدت گیری پیکار بین شیعه و سنی به صورت نزاع بین ایران و عربستان بوده است.
این کانال، جنگ نیابتی بین ایران و عربستان را یکی از چهره های این مبارزه دینی – سیاسی – نظامی دانست.
روزنامه اسرائیلی هاآرتس (کشور) این احتمال را مطرح ساخت که کشاکش بین ایران و عربستان سعودی ممکن است موجب درگیری اسرائیل در جنگی در خاک لبنان گردد.
هاآرتس در ارزیابی خود نوشت که تلاش عربستان سعودی برای برقراری یک نظم نوین در خاورمیانه، ممکن است اسرائیل را به جنگ با حزب الله در لبنان بکشاند و اسرائیل باید بسیار هوشیار باشد که در چنین جنگ ناخواسته ای درگیر نشود.
روزنامه اسرائیلی معریو (شامگاه) در یک گزارش تحلیلی نوشت که خیزش مردمی در ایران، ممکن است فرصت های تازه ای را برای همه کشورهای خاورمیانه و از جمله عربستان سعودی و اسرائیل به وجود آورد.
از دیدگاه این روزنامه، اسرائیل باید از این رویدادها بسیار خرسند باشد، زیرا به نتیجه رسیدن اعتراض های مردمی در ایران، نه فقط به سود مردم آن کشور خواهد بود، و ممکن است ایران را از یوغ آیت الله ها برهاند، بلکه می تواند رویداد خوشحال کننده ای برای همه کشورهای خاورمیانه باشد.