ایران آماده است تا فعالیت های اتمی اش را محدود کند

وندی شرمن،معاون وزارت خارجه آمریکا و رئیس گروه مذاکره کننده با ایران

روزنامه آمریکایی وال استریت جورنال از تلاش ایران برای آماده کردن بسته ای پیشنهادی خبر داده که در آن از جمله به توقف تولید اورانیوم غنی شده با غلظت بالا اشاره می شود، مسئله ای که یکی از درخواست های کلیدی آمریکا و دیگر قدرت های بزرگ جهان در مواجهه با برنامه اتمی تهران بوده است. وال استریت جورنال این مسئله را به نقل از مقاماتی که پیشاپیش مذاکرات اتمی ژنو ملاقات کرده اند اعلام کرده است.

این روزنامه می نویسد تهران در مقابل خواستار لغو تحریم های اروپا و آمریکا بر صنایع نفت و نظام بانکی ایران خواهد شد.

وال استریت جورنال به نقل از یک دیپلمات غربی سابق که در هفته های اخیر با دیپلمات های ایرانی در تماس بوده مینویسد: «ایرانی ها آماده می شوند تا با یک بسته جدی در ژنو حاضر شوند. این بسته شامل محدودیت هایی بر شمار سانتریفیوژها، میزان غنی سازی و لزوم راستی آزمایی می شود.»

بسته پیشنهادی دولت جدید ایران به ریاست حسن روحانی می تواند مسیر مذاکرات فرسایشی و طولانی مدت بر سر پرونده اتمی ایران با غرب را تغییر دهد و به روابط دیپلماتیک میان تهران و واشنگتن شکل دیگری بدهد.

روزنامه وال استریت جورنال در ادامه می گوید در عین حال بسته پیشنهادی فوق می تواند اتحاد آمریکا و دیگر قدرت های غربی که در ژنو با ایران ملاقات می کنند را به آزمایش بگذارد.

اگر پیشنهاد طرف ایرانی دربرگیرنده قطع کامل غنی سازی اورانیوم باشد، می تواند بین آمریکا و بزرگترین متحدان خاورمیانه ای اش یعنی عربستان سعودی، امارات متحده عربی و اسرائیل شکاف ایجاد کند. این کشورها به آمریکا هشدار داده اند که در بهبود رابطه با ایران، زیاد تند حرکت نکند.

برای قدم اول، به نظر می رسد که تهران پیشنهاد توقف غنی سازی اورانیوم ٢٠ درصدی را مطرح خواهد کرد. جامعه بین الملل غنی سازی اورانیوم تا این درجه خلوص را گامی به سوی تولید بمب اتم قلمداد می کنند.

همچنین به گفته مسئولان، پیش بینی می شود که ایران پیشنهاد کند درهای تاسیسات اتمی خود را به روی بازرسان بین المللی باز کند. از سویی ایران در حال بررسی ارائه پیشنهاد بستن تاسیسات زیرزمینی فردو در نزدیکی قم است. اسرائیل و آمریکا تاسیسات فردو را بخشی از برنامه تسلیحاتی ایران قلمداد می کنند، اتهامی که تهران آن را رد می کند.

هیات بین المللی مذاکره کننده با تهران (موسوم به٥+١) قبلا به ایران پیشنهاد کرده بود که در ازای تعلیق غنی سازی اورانیوم ٢٠درصدی و توقف فعالیت های سایت فردو، تحریم های اعمال شده بر صادرات فراورده های پتروشیمی و فلزات باارزش را لغو کند.

دیپلمات های آمریکایی و اروپایی گفته اند که دولت قبلی ایران هرگز به این پیشنهاد پاسخ نداد.

روسیه و چین، که هر دو اعضای دائمی شورای امنیت هستند، اتحادیه اروپا و آمریکا را برای تسهیل تحریم ها علیه تهران تحت فشار گذاشته اند.

ویلیام هیگ، وزیر خارجه بریتانیا، دیگر عضو دائمی شورای امنیت خواستار آن شده که ایران گام های محکمی برای کنارگذاشتن بلندپروازی های هسته ای اش بردارد پیش از آن که لندن در اعمال تحریم ها عقب نشینی کند. آقای هیگ روز سه شنبه از اقدامات اولیه برای بازگشایی سفارت های دوطرف در کشور مقابل خبر داد.

آمریکا و ایران نیز در هفته ای اخیر ارتباط های مستقیم خود را افزایش داده اند و اخیرا روسای جمهوری دو طرف، بعد از بیش از سی سال قطع ارتباط دیپلماتیک، مکالمه تلفنی داشتند.

جواد ظریف، وزیر خارجه ایران نیز در سفر به نیویورک با جان کری، همتای آمریکایی اش ملاقات کرد. ملاقاتی که گفته میشود بیشتر بر حل مناقشات اتمی ایران متمرکز بود.

آقای ظریف قرار است بسته پیشنهادی ایران را در مذاکرات پیش رو در ژنو به گروه ٥+١ ارائه کند. او گفته است که تهران خواستار از سر گیری مذاکرات است و در ملاقات هایی که در نیویورک با مسئولان بین المللی داشت وعده داده بود که در ملاقات ژنو در نیمه اکتبر، بسته پیشنهادی ایران را ارائه خواهد داد.

وزیر خارجه ایران از ارائه جزئیات خودداری کرده اما مقامات غربی که با او ملاقات کرده اند می گویند برنامه بر توقف غنی سازی اورانیوم 20 درصدی و همچنین انتقال ذخائر سوخت اتمی ایران به کشور ثالث تمرکز دارد.

در مقابل، ایران خواستار دریافت میله های سوخت از بازار جهانی برای استفاده در راکتور تحقیقاتی تهران است.

اسرائیل بارها تهدید کرده که به تاسیسات زیرزمینی فردو حمله می کند. تاسیسات فردو تحت کنترل سپاه پاسداران اداره می شود.

حسن روحانی و محمد جواد ظریف تاکید کرده اند که ایران حاضر به توقف کامل تولید سوخت اتمی خود نیست که شامل توقف غنی سازی 3 و 5 درصدی هم بشود. این سوخت در راکتورهای انرژی قابل استفاده است اما کاربردی برای تولید تسلیحات ندارد.

نخست وزیر اسرائیل هفته گذشته در سازمان ملل متحد گفت که کشورش غنی سازی اورانیوم در هیچ سطحی را در ایران نمی پذیرد زیرا نگران آن است که ایران همچنان به دنبال تولید سلاح باشد.

مسئولان ارشد دولت آمریکا نیز از این که واشنگتن به غنی سازی اورانیوم در خاک این کشور ادامه دهد اظهارنظر علنی نکرده اند و تنها به گفتن این که به حق ایران در برخورداری از انرژی صلح آمیز اتمی احترام می گذارند، بسنده کرده اند.
راکتور آب سنگین اراک یکی دیگر از موارد بالقوه بحث در مذاکرات ژنو به شمار می رود، که واشنگتن می گوید گزینه دیگری در دست ایران برای تولید سلاح اتمی است.

ایران به بازرسان سازمان ملل گفته که امیدوار است راکتور اراک را تا نیمه ۲۰۱۴ عملیاتی کند. در آن صورت، این تاسیسات می تواند پلوتونیوم لازم برای تولید تقریبا دو بمب در سال را آغاز کند.

محمد جواد ظریف گفته است که دولت ایران متعهد به شفاف سازی بیشتر برنامه اتمی اش است و پیش بینی ها حاکی است که ایران در مذاکرات ژنو، پیشنهاد پذیرفتن بازرسان را مطرح کند.

مقامات آمریکایی می گویند مشخص نیست که آیا ایران در برخی تاسیسات کاملا نظامی خود را نیز به روی بازرسان سازمان بین المللی انرژی اتمی باز خواهد کرد یا نه. تقاضای این سازمان برتی بازدید از تاسیسات نظامی پارچین در گذشته بارها رد شد.

وال استریت جورنال می گوید برای مقابله با مخالفت های داخلی چه در ایران و چه در آمریکا، لازم است که مذاکرات پیش رو نتایج فوری داشته باشد.

کنگره آمریکا آماده اعمال دور جدید از تحریم های اقتصادی بر ایران است. وندی شرمن، معاون وزیر خارجه آمریکا و رئیس تیم مذاکره کننده آمریکا با ایران، هفته گذشته از کنگره خواست تا از اعمال تحریم های جدید دست نگه دارد و به آمریکا فرصت دهد تا تیم مذاکره کننده جدید ایران را آزامایش کند. اما شماری از قانونگذاران عمده آمریکایی گفته اند که واشنگتن باید به تشدید تحریم های ایران ادامه دهد.

رهبران محافظه کار ایران بویژه فرماندهان سپاه پاسداران، تلاش های دیپلماتیک دولت جدید ایران در مواجهه با غرب را به باد انتقاد گرفته اند. دیان فینستین، سناتور دمکرات از کالیفرنیا که در نیویورک با آقای ظریف ملاقات کرد گفته است: «در ایران مانند آمریکا، افرادی هستند که نمی خواهند توافق دو طرف را مشاهده
کنند.»