نشست شورای امنیت درباره ایران؛ کشورهای غربی: برجام ممکن است «طی چند هفته» فرو بپاشد

آرشیو

شورای امنیت سازمان ملل روز سه شنبه درباره قطعنامه ۲۲۳۱ و مسائل مرتبط با ایران تشکیل جلسه‌ داد.

نماینده دبیرکل سازمان ملل در این جلسه از ایران خواست که به نگرانی‌ها در خصوص برنامه هسته‌ای خود پاسخ دهد. او همچنین از کشورهای عضو و بخش خصوصی خواست با ایران تجارت داشته باشند و گفت که جایگزین واقعی برای اجرای برجام وجود ندارد.

نماینده دبیرکل سازمان ملل همچنین از ایران خواست که گام‌های غیرمنطبق با تعهدات هسته‌ای‌اش در برجام را «معکوس کند.»

نماینده سازمان ملل همچنین گفت این نهاد مشغول بررسی اطلاعات ارائه شده از سوی عربستان و اسرائيل است که می‌گویند موشک‌ها و پهپادهای ایرانی علیه آنها مورد استفاده قرار گرفته است.

او گفت، طبق برآوردهای ذخایر اورانیوم غنی‌شده ذخیره شده در ایران بسیار فراتر از سطح تعیین شده در برجام است.

لیندا توماس گرینفیلد، نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد، نیز گفت که «نمی‌توانیم بگذاریم ایران در مذاکرات وقت تلف کند و هم زمان برنامه هسته‌ای خود را گسترش بدهد» و «متاسفم بگویم» این دقیقا کاری است که ایران انجام می‌دهد.

او گفت ایران در مذاکرات اخیر که در دولت ابراهیم رئیسی و پس از حدود پنج ماه وقفه از سر گرفته شد، خواسته‌های مبهم و غیرواقعی و حداکثری دارد.

گرینلفید گفت گسترش برنامه هسته‌ای ایران با هدف بیان شده علنی آن برای بازگشت به برجام تضاد دارد.

نماینده آمریکا افزود که اقدامات ایران هیچ اهرمی را برای این مذاکرات در اختیار آن کشور قرار نمی‌دهد.

نماینده آمریکا با تاکید بر این که ایران باید در میز مذاکرات جدیت نشان دهد، اضافه کرد که اقدام ایران در اشاعه موشکی و پهپادی باعث بی‌ثباتی در یمن و عراق شده و امینت دریانوردی را به خطر انداخته است.

بریتانیا، فرانسه، و آلمان نیز در بیانیه مشترکی گفتند که ایران به مدت دو سال گام‌های بی‌سابقه‌ا در زمینه هسته‌ای برداشتند و اخیرا نیز سرعت حساس‌ترین اقدامات ناقض برجام را تشدید کرده است.

این سه کشور با بیان این که همچنان به اجرای کامل برجام قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت پایبند هستند، در این بیانیه گفتند که در دیپلماسی برای ایران باز است، اما ایران باید بین «فروپاشی برجام و یک توافق منصفانه و جامع که مردم و کشور ایران نفع می‌رساند» یکی را انتخاب کند. این بیانیه می‌گوید که ادامه تحریکات ایران به این معنی است که به سرعت «به مرحله‌‌ای می‌رسیم که پایان راه خواهد بود.»

نماینده بریتانیا در نشست شورای امنیت هشدار داد که درخواست‌های «حداکثری» ایران که «بسیاری از آنها فراتر از برجام است» و هم‌زمان گسترش فعالیت‌های هسته‌ای ایران و در پیش گرفتن این مسیر آن را مسئول فروپاشی برجام، نه طی چند ماه بلکه طی چند هفته، می‌کند و بحرانی را رقم خواهد زد که این نهاد باید به آن رسیدگی کند. نماینده بریتانیا اشاره کرد که اگر ایران غنی سازی بیشتری کند می‌تواند مواد لازم برای تولید چندین سلاح هسته‌ای داشته باشد.

نماینده فرانسه نیز درخواست‌های ایران در مذاکرات اخیر را حداکثری خواند و گفت ایران از مسائلی که پیشتر بر سر آنها مصالحه شده بود (در دولت روحانی) عقب نشینی کرده است. او گفت برنامه هسته‌ای ایران بیش از هر زمان دیگری پیش رفته است و ایران با آژانس همکاری ندارد. او گفت فرانسه خواستار همکاری کامل با آژانس است و نمی‌تواند تعهداتش در قطعنامه ۲۲۳۱ از جمله تعهدات مربوط به موشک‌های بالیستیک را نادیده بگیرد. نماینده فرانسه گفت این آخرین فرصت برای احیای برجام است در غیر اینصورت برجام ممکن است طی چند هفته و نه چند ماه، فرو بپاشد.

نماینده اتحادیه اروپا نیز با اشاره به روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی گفت اتحادیه اروپا امیدوار است که با همکاری همه برجام برقرار شود و تعهدات آمریکا و ایران اجرا شود. او گفت به جز برجام جایگزین بهتری برای اطمینان یافتن از اینکه برنامه هسته‌ای ایران صلح آمیز است، وجود ندارد. او گفت اما با سرعت بخشیدن به برنامه هسته‌ای ایران، زمان زیادی باقی‌نمانده است و این اقدامات با برجام نیز تناقض دارد و هم نگرانی‌ها در مورد اشاعه تسلیحات را برانگیخته است. او همچنین عدم همکاری ایران با آژانس را نگران کننده خواند.

او با درخواست از همه طرف‌های مذاکرات احیای برجام برای انعطاف‌پذیری، خواستار پرهیز از اظهارنظرهایی شد که باعث تشدید نظامی در منطقه می‌شود.

نماینده روسیه نیز عمدتا به دفاع از جمهوری اسلامی ایران پرداخت و با انتقاد از برخی از مواضع کشورهای اروپایی گفت که روند مذاکرات وین آسان و کوتاه نیست. او گفت «منبع اصلی مشکلات امروز سیاست آمریکا بوده است و نه ایران.» او درباره اقدامات هسته‌ای ایران که کشورهای مختلف نسبت به آن ابراز نگرانی کرده‌اند، این اقدامات را یک «واکنش» از سوی ایران توصیف کرد.

دبیرکل سازمان ملل متحد در گزارشی به تاریخ ۸ دسامبر با بیان این که تلاش‌های ماه آوریل و ژوئن برای بازگشت آمریکا به برجام و معکوس کردن گام‌هایی که ایران برای کاهش تعهدات هسته‌ای خود در برجام برداشته است به نتیجه نرسید، ابراز امیدواری کرده بود که ادامه گفتگوها به «همکاری موثری» منجر شود.

مجید تخت روانچی، نماینده جمهوری اسلامی ایران، نیز در سخنان خود با دفاع از اقدامات هسته‌ای ایران - که کشورهای دیگر در این جلسه نسبت به آنها ابراز نگرانی کردند - گفت که ایران از برجام منفعتی نبرده است.

او بار دیگر گفت که جمهوری اسلامی خواستار «اطمینان یافتن» از این است که آمریکا بار دیگر از برجام خارج نمی‌شود. دولت بایدن بارها گفته است که نمی‌تواند چنین تضمینی را بدهد و خواسته‌های ایران در هفتمین دور مذاکرات را غیرواقعی خوانده است.

دور هفتم مذاکرات وین برای احیای برجام که از ٨ آذر آغاز شده بود، پس از وقفه‌ای چندروزه از پنج‌شنبه ١٨ آذر از سرگرفته شده است. روز جمعه رویترز به نقل از یک منبع اروپایی خبر داد ایران پذیرفته دور جدید بر اساس متون مورد توافق در شش دور قبلی مذاکرات ادامه یابد.

مقامات دولت بایدن بارها اعلام کرده‌اند «دیپلماسی» بهترین گزینه برای رسیدگی به برنامه هسته‌ای ایران است اما هشدار داده‌اند تهران باید با حسن نیت و جدیت به مذاکرات بازگردد در غیر این صورت به «سایر گزینه‌ها» متوسل خواهند شد.