علی یونسی، وزیر اطلاعات پیشین ایران، درباره نقش سعید مرتضوی دادستان وقت در مرگ زهرا کاظمی، عکاس ایرانی کانادایی توضیحاتی داد و تلویحا مرتضوی را مسئول مرگ خانم کاظمی دانست.
آقای یونسی روز یکشنبه ۶ اسفند در گفت و گویی با روزنامه ایران اعلام کرد که بر اساس نظر کارشناسی وزارت اطلاعات خانم کاظمی جاسوس نبود اما سعید مرتضوی اصرار داشت که او به این اتهام باید بازداشت شود.
زهرا کاظمی، شهروند ایرانی کانادایی تیر ماه ۱۳۸۲ هنگام عکاسی از یک تجمع در بیرون زندان اوین بازداشت شد، اما چندی بعد به طور بی‌هوش به بیمارستان منتقل شد و پس از چند روز در آنجا جان باخت.
آقای یونسی به روزنامه ایران گفت که با اصرار سعید مرتضوی، مدتی پیش از بازداشت خانم کاظمی دو کارشناس ضدجاسوسی وزارت اطلاعات با او مصاحبه کردند. این دو کارشناس پس از مصاحبه اعلام کردند که خانم کاظمی به لحاظ فنی و علمی جاسوس نیست.
با این حال سعید مرتضوی که برخلاف نظر وزارت اطلاعات بر جاسوس بودن خانم کاظمی اصرار داشت و پرونده را به اطلاعات نیروی انتظامی واگذار کرد.
به گفته وزیر اطلاعات پیشین ایران، درباره مرگ خانم کاظمی گفت: «زهرا کاظمی، گویا در فرآیند بازرسی، تحویل اشیا و انتقال به بازداشتگاه و نه در بازجویی، به دلیل مقاومت برای تحویل اشیا همراه خود، مورد ضرب و شتم قرار می‌گیرد و سر او به جدول خیابان اصابت می‌کند و منجر به خونریزی مغزی او می‌شود که اگر چنانچه بموقع او را به بیمارستان منتقل می‌کردند حتما او نجات می‌یافت.»
این در حالیست که در پی مرگ خانم کاظمی در بازداشت، کمیته ویژه رئیس جمهوری پس از بررسی موضوع، زمان مرگ خانم کاظمی را ضربه به سر در روز چهارم یا سوم بازداشت اعلام کرده بود.
خانم کاظمی که اواخر تیرماه سال ۸۲ رخ داد موجب انتقاد شدید دولت کانادا از دولت و دستگاه قضایی ایران شد و بر روابط دو کشور تاثیر گذاشت. کانادا خواستار روشن شدن دلایل مرگ زهرا کاظمی در بازداشتگاه شده بود.
در روزهای اخیر نیز مرگ کاووس سیدامامی دیگر شهروند ایرانی کانادایی، در بازداشتگاهی در زندان اوین خبرساز شده است. آقای سیدامامی، استاد دانشگاه، فعال محیط زیست و مدیر بنیاد حیات وحش میراث پارسیان، به همراه چند تن از فعالان زیست محیطی اوایل به اتهام جاسوسی توسط سازمان اطلاعات سپاه بازداشت شدند. حدود دوهفته بعد مسئولان زندان به خانواده او اعلام کردند که این استاد دانشگاه در زندان خودکشی کرده است.
اتهام جاسوسی علیه او و دیگر فعالان محیط زیست و همچنین خودکشی او در زندان با تردیدهای بسیاری روبرو شده است. دولت کانادا رسما از ایران خواسته است که در مورد مرگ آقای سیدامامی تحقیقات مستقلی صورت بگیرد و توضیح قانع کننده ارائه شود.
در حالیکه اطلاعات سپاه و دستگاه قضایی بر اتهام جاسوسی علیه آقای سیدامامی و چند فعال محیط زیست تاکید دارند، آقای یونسی به روزنامه ایران گفت که بهتر است حتی در این مرحله پرونده به بخش ضدجاسوسی وزارت اطلاعات که یک بخش تخصصی است داده شود و اگر وزارت اطلاعات تشخیص داد که این افراد و جاسوس نیستند، به افکار عمومی اعلام شود که اشتباهی رخ داده است.
او گفت که فقط این کارشناسان می‌توانند تشخیص دهند که یک فرد جاسوس است یا نه.