آیت الله خامنهای رهبر جمهوری اسلامی ایران، از حسن روحانی و کابینه اش خواسته است برای مقابله با فشارهای بی سابقه سیاسی و اقتصادی به طور شبانه روزی کار کنند.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی اخیرا از پاسخ های آقای روحانی، به سوالات مربوط به مشکلات اقتصادی کشور، قانع نشدند.
حدود دو ماه دیگر به بازگشت بخش دیگری از تحریم های آمریکا علیه ایران و اجرای دور دوم تحریم ها زمان مانده است.
کارشناسان امور ایران، در گفتگو با بخش فارسی صدای آمریکا، اما معتقد هستند که مسئولیت مستقیم وضعیت کنونی در ایران با رهبر جمهوری اسلامی ایران است.
مایکل پریجنت، تحلیلگر مسائل ایران در اندیشکده هادسن در واشنگتن، می گوید که آیت الله خامنهای حتی در زمان برجام منافع مالی حاصل از این توافق را برای طرح های توسعه طلبانه خود در منطقه هزینه کرد.
او می گوید: «خامنهای در حال قربانی کردن روحانی است. اهمیت ندارد چه کسی رئیس جمهوری کشور باشد، رهبر جمهوری اسلامی مسئول وضعیت کنونی اقتصاد کشور است. منافع مالی برجام به خاطر ماجراجویی های رژیم که توسط رهبر جمهوری اسلامی مدیریت می شود، بر باد رفت. روحانی توسط رژیم فدا خواهد شد. البته باید بگویم که تفاوتی بین میانه روها مانند روحانی و تندروها مانند رئیسی وجود ندارد. تصمیم نهایی در کشور توسط رهبر جمهوری اسلامی اتخاذ می شود. این افراد صرفا به عنوان چهره میانه رو برای تعامل با غرب بر سر کار هستند. نمی توان خود را میانه رو بنامی و اوامر رهبری را اجرا کنی.»
اتحادیه اروپا با آمریکا در مورد ادامه برجام اتفاق نظر ندارد، اما مقامات آمریکا و حتی اروپاییان که جزو امضا کنندگان برجام هستند، اذعان دارند که رفتار تهران پس از برجام در منطقه، به ویژه در کشورهای سوریه و یمن، تغییر نکرده است.
میتو برادسکی، تحلیلگر مسائل خاورمیانه در اندیشکده مطالعات امنیتی می گوید که نقش سپاه که به طور مستقیم تحت امر رهبری جمهوری اسلامی ایران است، از مسببین وضعیت اقتصادی کنونی در کشور است.
برادسکی می گوید: «رژیم اقتصادش را طی سالیان دراز بد اداره کرده است. پولی را که در چارچوب برجام از بلوکه بودن خارج شد، برای ماجراجویی خارجی اش پمپاژ کرد. مردم ایران این مساله را دیده اند. و به همین دلیل در خیابان اعتراض می کنند، اقتصاد کشور را بد مدیریت کرده اند و همچنان ثروت مردم را صرفا با هدف صدور انقلابشان در جاهایی مانند سوریه و یمن هزینه می کنند. حالا اگر روحانی و یا فردی از کابینه اش اخراج شود، برای مردم به امری غیر مرتبط در آمده است. همه می دانند که این خامنه ای و سپاه پاسداران هستند که همه امور را در کنترل دارند. اقتصاد کشور در دستان این افراد است و ممکن است فردی را هم که به او اختیاراتی جزئی داده اند، اخراج کنند.»
جیمز فلیپس، تحلیلگر ارشد مسائل خاورمیانه در اندیشکده بنیاد هریتج، می گوید که وضعیت کنونی ناشی از سوء مدیریت سالیان دراز در جمهوری اسلامی است.
فلیپس می گوید: «اگر چه کانون توجه مجلس ایران بررسی تاثیر اجرای مجدد تحریم های آمریکا بود، عمده مشکلات اقتصادی ایران ناشی از عملکرد خود رژیم است که همان سوءمدیریت اقتصادی و فساد فراگیر است. به گمانم از دلایل دادن رای عدم اعتماد به وزیر دارایی، قربانی کردن او برای مشکلات اقتصادی و سرپوش گذاشتن بر دخالت تندروها در اقتصاد کشور بویژه دخالت سپاه پاسداران در بسیاری از نهادهای اقتصادی کشور بود. دولت روحانی نه تنها به خاطر مسائل اقتصادی مورد هجمه است، بلکه به خاطر مقابله کردنش با فساد است که تهدیدی برای دیگر نهادهای رژیم است.»
دولت آمریکا و متحدان آن بارها به مقامات جمهوری اسلامی ایران هشدار داده اند و آنها را متهم کرده اند که منابع گروه های تروریستی و نیابتی اش را تامین می کند و وضعیت منطقه را بی ثبات می کند.