انتخابات ۱۴۰۰؛ گفتگو با چند هنرمند؛ هنرمندان ایرانی‌ چه نگاهی به انتخابات دارند

انتخابات ۱۴۰۰؛ هنرمندان ایرانی‌

در حالی که تنها چند هفته به انتخابات ریاست جمهوری ایران باقی مانده است، برخی هنرمندان می‌گویند که بر خلاف دوره‌های گذشته، این بار اهالی فرهنگ و هنر حضور چشمگیری در این عرصه نخواهند داشت و در انتخابات شرکت نخواهند کرد.

در دهه‌های اخیر، حضور سینماگران، خواننده‌ها، چهره‌های مشهور، و سلبریتی‌ها در انتخابات ریاست جمهوری ایران به موضوع مهمی تبدیل شده است و نامزدها برای جلب بیشتر آرای مردم، به طرق گوناگونی از حمایت‌های آنها بهره گرفته‌اند.

حضور در ستادها و برنامه‌های انتخاباتی، تولید موسیقی، ویدئو، یا کلیپ، گرفتن عکس یادگاری، حمایت در فضای واقعی و مجازی، یا انتشار بیانیه‌‌های گروهی از جمله روش‌های مورد استفاده هنرمندان در این چهارچوب است.

در یازدهمین و دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران، بسیاری از هنرمندان درون‌مرزی به دلایل متفاوتی از حسن روحانی، و وعده‌های انتخاباتی او به ویژه در عرصه‌های فرهنگی و هنری حمایت کردند، و نقش مهمی در پیروزی جریان موسوم به جنبش بنفش داشتند.

عکس آرشیوی از حسن روحانی رئیس جمهوری ایران در حاشیه نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک - ۴ مهر ۱۳۹۴

اما به گفته برخی از هنرمندان، تجربه تلخ دولت حسن روحانی، و شرایط فاجعه‌بار کنونی، همه را دلسرد کرده است، ‌و بسیاری از چهره‌های سرشناسی که مردم را به حمایت از او تشویق کردند، حالا شرمنده هستند.

یکی از کارگردان‌های صاحب‌نام سینمای ایران که نخواست نامش منتشر شود، در گفت‌وگو با صدای آمریکا می‌گوید که فارغ از هنرمندان حکومتی که بخشی از نظام محسوب می‌شوند، اکثر سینماگران ایرانی با این رژیم همراه نیستند و از تغییر شرایط کنونی حمایت می کنند.

به گفته این کارگردان، متأسفانه تعدادی از سینماگران به دلیل نیاز مالی، مشکلات شخصی، یا پرونده‌های قضایی‌شان (که در برخی از موارد قربانی دسیسه‌های دستگاه‌های امنیتی شده‌اند)، مجبور به حمایت از نامزدها یا شرکت در مراسم دولتی یا برنامه‌های حکومتی می‌شوند.

این کارگردان که می‌گوید خودش در گذشته به حسن روحانی رأی داده است، تأکید می‌کند که حمایت اکثر هنرمندان از نامزدهای به اصطلاح اصلاح‌طلب با هدف بهبود شرایط زندگی مردم صورت گرفته است، و قصد آنها تغییر مسالمت‌آمیز اوضاع کشور بوده است، که متأسفانه سرانجامی نداشت.

این کارگردان ایرانی با اشاره به این که هیچ یک از نامزدهای کنونی، برنامه خاصی برای فرهنگ و هنر ندارد، و امیدی به تغییر این شرایط نیست، می‌گوید که این بار سینماگران نیز مانند بسیاری از مردم، در انتخابات ریاست جمهوری شرکت نمی‌کنند، چون تأثیری در وضعیت آنها ندارد.

نامزدهای تایید شده شورای نگهبان

در همین حال یکی از آهنگسازان برجسته ایرانی که تاکنون در هیچ انتخاباتی در این کشور شرکت نکرده است، در گفت‌و‌گو‌ با صدای آمریکا به همین نکته اشاره می‌کند، و شرکت در انتخابات را حرکتی عبث و بیهوده می‌داند.

این آهنگساز، که او نیز به دلایل امنیتی نمی‌خواهد نامش فاش شود، می‌گوید که از رژیم عبور کرده است. او تاکید می‌کند که هیچ درخواستی از این حکومت ندارد و مایل نیست در انتخاباتی که هیچ تأثیری در زندگی او و دیگران ندارد، شرکت کند.

او‌ با اشاره به برخی از نامزدهای کنونی، می‌پرسد که کدام یک از آنها با آوازخوانی و رقص زنان، یا هنرنمایی آنها بدون حجاب اجباری در سینما و تلویزیون موافق هستند؟ کدام یک از آنها مخالف سرکوب و سانسور هستند، یا از آزادی بیان و اندیشه حمایت می‌کنند ؟ و پاسخ می‌دهد که «هیچ کدام.»

این آهنگساز با انتقاد از هنرمندانی که به دلایل مختلفی، از جمله به گفته او «اقتصاد هنری» در انتخابات شرکت می‌کنند، می‌گوید که نباید به تغییرات جزئی قانع بود و به برخی اصلاحات اندک دل‌خوش کرد؛ چرا که به گفته او «این حکومت در حق هنر و هنرمندان ایرانی جنایت کرده است.»

مهاجرت هنرمندان جوان از ایران

برخی هنرمندان می‌گویند که یکی از نتایج هشت سال زمامداری حسن روحانی، دلسردی اهالی فرهنگ و هنر از بهبود اوضاع بود، و به همین دلیل عده زیادی از جوانان مجبور به ترک ایران شدند و به کشورهای دیگر رفتند.

در سال‌های اخیر تعداد قابل توجهی از جوانان ایرانی در شاخه‌های مختلف هنری به کشورهای آسیایی، اروپایی، کانادا، یا آمریکا رفتند. برخی مهاجرت کردند، و عده‌ای نیز پناهنده شدند.

سیامک حاتم، خواننده، نوازنده و آهنگساز، یکی از این هنرمندان است که چهار سال پیش همراه با خانواده به آلمان مهاجرت کرد.

سیامک حاتم

او با اشاره به این که حسن روحانی با وعده‌های شیرین و جذاب، و با حمایت سلبریتی‌های حکومتی انتخاب شد، می‌گوید که او نه تنها به شعارهای انتخاباتی خود عمل نکرد، بلکه شرایط به ویژه در عرصه فرهنگ و هنر بدتر شد.

سیامک حاتم می‌گوید که در نهایت تصمیم‌ گرفت ایران را ترک کند، و فعالیت‌های موسیقایی خود را در کشوری آزاد، و بدون نگرانی از سانسور، سرکوب، و زندان ادامه دهد.

این هنرمند جوان با تأکید بر این که این نظام را به رسمیت نمی شناسد، می‌گوید که میان اصلاح‌طلب ‌و اصولگرا در چهارچوب جمهوری اسلامی هیچ تفاوتی وجود ندارد، و انتخاب آنها هیچ تغییر عمده‌ای در زندگی مردم و اوضاع کشور ایجاد نخواهد کرد.

سیامک حاتم با اشاره به این که حساب سلبریتی‌های حکومتی از سایر هنرمندان جدا است، می‌گوید که در دوره‌های گذشته بسیاری از هنرمندان با اعتقاد به اینکه حمایت آنها از نامزدهای اصلاح‌طلب می‌تواند به بهبود اوضاع منجر شود، در انتخابات مشارکت داشتند، ولی این بار آنها نیز به این‌ نتیجه رسیده‌اند که تفاوتی بین گزینه «بد» و «بدتر» وجود ندارد، و در انتخابت شرکت نخواهند کرد.

او با توجه به تجربیات ناموفق گذشته، از هنرمندان ایرانی داخل و خارج می‌خواهد که این بار منافع شخصی و اقتصادی خود را فراموش کنند، و با مردم ایران همراه باشند، ‌‌تا به این‌ نمایش انتخاباتی، و جمهوری اسلامی «نه» بگویند.

مرورگر شما HTML5 را پشتیبانی نمی کند

سیامک حاتم، خواننده و آهنگساز: تفاوتی بین نامزد اصلاح‌طلب و اصول‌گرا وجود ندارد

فرآواز فروردین، خواننده و فعال حقوق زنان، یکی دیگر از هنرمندانی است که در این دوره ناچار به مهاجرت از ایران شد.

او با توجه به علاقه خود به موسیقی، علی‌رغم ممنوعیت تک‌خوانی زنان در ایران، آثارش را در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کرد.

فرآواز با اشاره به اینکه در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی به دلیل فعالیت‌های هنری خود دستگیر شد، می‌گوید که تجربیات گذشته نشان داد که انتخابات، هیچ تغییری در ایران ایجاد نمی‌کند.

او می‌گوید که در ابتدا خوشحال بود که شاید با رفتن محمود احمدی‌نژاد، و انتخاب حسن روحانی، شرایط برای او به عنوان یک زن، یک خواننده، و یک شهروند بهتر شود، ولی بدتر شد.

فرآواز

فرآواز می‌گوید که احتمالا در این دوره هنرمندان کمتری در انتخابات شرکت می‌کنند، چون همه ما در گذشته فریب انتخابات در جمهوری اسلامی را خورده‌ایم.

این خواننده و فعال حقوق زنان در ادامه تأکید می‌کند که از دید او هیچ تفاوتی میان نامزدهای انتخاباتی وجود ندارد، همه آنها از بستری یکسان هستند، و دیدگاه‌های مشابهی دارند.

فرآواز می‌گوید که به عنوان یک زن هنرمند آسیب‌دیده از این حکومت، اعتقادی به انتخابات ندارد؛ چرا که حضور در پای صندوق رأی به منزله تأیید این حکومت است.

مرورگر شما HTML5 را پشتیبانی نمی کند

فرآواز فروردین، خواننده: تجربه نشان داد که انتخابات، تغییری در ایران ایجاد نمی‌کند

او امیدوار است که با آگاهی هنرمندان و مردم از ماهیت این حکومت «زن‌ستیز»، «هنرمندستیز»، و «انسان‌ستیز»، می‌توان در آینده نزدیک «در این سرزمین به آزادی رسید.»