انتخابات ۱۴۰۰

انتخابات ۱۴۰۰ - فعالان و تحلیل‌گران ایرانی به «مشارکت ۴۸.۸ درصدی» چه واکنشی نشان دادند؟

ابراهیم رئیسی

رامین حق‌جو - پس از اعلام نتایج سیزدهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران توسط وزارت کشور دولت حسن روحانی و اعلام پیروزی سید ابراهیم رئیسی با مجموع آرای حدود ۱۷.۹ میلیون از ۲۸.۸ میلیون رای به صندوق ریخته شده، برخی پایین بودن رقم شرکت‌کنندگان را «سقوط جمهوری اسلامی» و «انقلاب آرام» و برخی دیگر نیز مشارکت در انتخابات را «پیروزی سیاسی» دانسته‌‌اند.

روز جمعه ۲۸ خرداد ماه،‌ در حالی تنها ۲۸.۸ میلیون رای در انتخابات ۱۴۰۰ از صندوق‌های رای بیرون کشیده شد که پیشتر اعلام شده بود حدود ۵۹ میلیون نفر در ایران واجد شرایط رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری هستند. از سوی دیگر نرخ مشارکت در انتخابات این دوره ۴۸.۸ درصد اعلام شد که ریزشی در حدود ۲۴ درصد نسبت به دوره قبل انتخابات ریاست جمهوری را نشان می‌دهد که نشان از اثرگذاری درخواست‌ها برای تحریم انتخابات را دارد.

عبدالرضا احمدی، از اعضای دانشجویان و دانش‌آموختگان لیبرال ایران و از حامیان کارزار «نه به جمهوری اسلامی»، با اشاره به نزدیک به چهار میلیون رای باطله در توئیتر نوشت: «۲۸میلیون ۹۳۳ هزار شرکت کننده در انتخابات (۴۸.۸ درصد) با کسر ۳ میلیون و ۷۰۰ هزار رای باطله ( ۴۰ درصد) آری به جمهوری اسلامی و مابقی نه به جمهوری اسلامی، خلاصه اش می‌شه جمهوری اسلامی سقوط کرده است فقط هنوز صدایش بلند نشده.»

علی افشاری، تحلیلگر سیاسی که او نیز یکی از منتقدان وضعیت حاکم و سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اسلامی در ایران است، نیز در توئیتر خود نوشت: «اصلاحات به نحو مضاعف مرد، زنده‌باد انقلاب آرام.»

ایرج مصداقی،‌ زندانی سیاسی سابق و فعال سیاسی، پس از انتشار اخبار مربوط به پیروزی ابراهیم رئیسی در انتخابات ۱۴۰۰ در حساب توئیتر خود نوشت: «اقدام اصلاح‌طلبانه این بود که روی مهرعلی‌زاده و همتی فشار بیاورند که استعفا دهند تا دست خامنه‌‌ای و شورای نگهبان برای پیشبرد سناریو‌شان بسته شود. اما استمرارطلبان تنها چیزی که ندارند وجود است.»

عمار ملکی، استادیار علوم سیاسی در دانشگاه تیلبرگ هلند و مدیر مؤسسه پژوهشی «گمان» نیز می‌گوید انتخابات ۱۴۰۰ کمترین میزان مشارکت تاریخ نظام اسلامی را داشته است. آقای ملکی در توئیتر خود نوشت: «اضافه کردن چند میلیون رای بطور تناسبی و با توافق همه نامزدها، برای حفظ آبروی نظام و رساندن مشارکت به ۵۰٪، امر عجیبی نیست!»

از سوی دیگر امیرحسین ثابتی،‌ از چهره‌های سرشناس اصولگرا در داخل ایران، نیز با اشاره به آمار ۸ درصدی آرای باطله در انتخابات ۱۴۰۰ در توئیتر خود نوشت: «بهتر بود این ۸ درصد به یکی از کاندیداها رای می‌دادند اما نیمه پرلیوان را ببینیم و از آنها تشکر کنیم که علیرغم اعتراض و رای ندادن به هیچکدام از نامزدها، با حضورشان آمار مشارکت در انتخابات را از ۴۱٪ به ۴۹٪ افزایش دادند.»

حمزه غالبی که او نیز یکی از موافقان شرکت در انتخابات و حامی عبدالناصر همتی بود با تبریک به تمامی افرادی که به ابراهیم رئیسی رای داده‌اند در توئیتر خود ابراز امیدواری کرده است که شادی پیروزی در انتخابات آنها را هم «به جمع حامیان انتخابات‌های آزاد و عادلانه اضافه کند» و «همه باهم برای تقویت نهاد انتخابات تلاش کنیم.»

علی قلی زاده، ‌فعال سیاسی در ایران، که او نیز در انتخابات ۱۴۰۰ حامی عبدالناصر همتی بود با انتشار تصویری از واکنش مخالفان سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اسلامی در مقابل یکی از حوزه‌های انتخاباتی خارج از ایران، در توئیتر نوشت: «پیروزی سیاسی مشارکت ما این بود که اجازه ندادیم فضا رادیکالیزه شود و کاملا دست نیروهای خشونت‌طلب برانداز مشابه اینها و حکومت بیفتد؛ سیاست‌ورزی را زنده و عرصه سیاسی را در سطح حقوقی نگه داشتیم.»

پیمان عارف، فعال و تحلیلگر سیاسی، نیز در توئیتر خود نوشت: «دوستان تحریمی شما پیروز شدید امیدوارم مسئولانه رفتار کنید و هر چه سریع‌تر در قبال وعده‌هایتان مبنی بر امکان براندازی جمهوری اسلامی در صورت پیروزی پروژه تحریم عمل کنید. چون در غیر اینصورت فقط ایران را به سوی دره‌ای بی‌انتها سوق داده‌اید!»

انتخابات این دوره در حالی برگزار شد که فعلان مدنی و سیاسی در ایران و خارج از کشور بار دیگر از تحریم انتخابات دفاع کردند. به عنوان نمونه، گوهر عشقی که فرزندش ستار بهشتی در سال ۹۱ در بازداشتگاه پلیس کشته شد خطاب به کسانی که در پی رای دادن بودند گفت رای شما رای «به ویرانی بیشتر ایران» و «کشتار مردم بی دفاع است.» در ماه ها و هفته های گذشته شمار زیادی از فعالان مدنی و سیاسی، و نیز شهروندان ایرانی داخل و خارج از کشور اعلام کرده اند که انتخابات را در اعتراض به «نمایشی» بودن آن تحریم می کنند؛ رویکردی کم سابقه که باعث شده است فضای انتخاباتی نسبت به دوره های قبل سردتر و کم رونق تر باشد. ایرانیان خارج از کشور در همین روز نیز تجمعات اعتراضاتی را علیه روند انتخابات در ایران برگزار کردند.

همچنین ببینید: نتایج انتخابات ۱۴۰۰ – ابراهیم رئیسی پیروز انتخابات معرفی شد؛ نرخ مشارکت ۴۸.۸ درصد

مطابق آمار رسمی اعلام شده جمهوری اسلامی، ابراهیم رئيسی با کسب حدود ۱۷.۹میلیون رای پیروز سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اسلامی در ایران معرفی شد و پس از او محسن رضایی با حدود ۳.۴ میلیون، عبدالناصر همتی ۲.۴ میلیون، و امیرحسین قاضی زاده هاشمی با ۹۹۰هزار رای قرار گرفتند. همچنین نزدیک به چهار میلیون رای نیز باطله شناخته شد.