وال استریت ژورنال: جمهوری اسلامی به یکی از بزرگترین صادرکنندگان تسلیحات ارزان تبدیل شده است

بخشی از یک پهپاد ساقط شده در نزدیکی تأسیسات ذخیره سوخت اوکراین در خارکف، که دولت اوکراین باور دارد متعلق به پهپاد انتحاری شاهد-۱۳۶ ساخت ایران است

وال استریت ژورنال در گزارشی درباره ظهور حکومت جمهوری اسلامی به عنوان یکی از تامین‌کنندگان جهانی تسلیحات، می‌گوید مشتریان تسلیحات کم هزینه و با فناوری پیشرفته حکومت ایران تهدیدی علیه منافع آمریکا و شرکای آن در خاورمیانه، اوکراین، و فراتر از آن محسوب می‌شوند.

در این گزارش که روز ۲۸ بهمن منتشر شد آمده است دگرگونی صنعت تسلیحات حکومت ایران که با فروش هزاران پهپاد در سال ۲۰۲۲ به روسیه شتاب گرفت و صحنه نبرد در اوکراین را تغییر داد، به حکومت جمهوری اسلامی کمک کرد که حمایت از گروه‌های شبه‌نظامی در خاورمیانه را، که حملات‌شان همزمان با جنگ اسرائیل با حماس در غزه تشدید شده‌ است، افزایش دهد.

وال استریت ژورنال در این گزارش به نقل از مقامات آمریکایی نوشته است که یکی از مهمترین صادرات تسلیحات ایران، پهپاد انتحاری شاهد است که از آن برای کشتن سه نظامی آمریکایی در اردن در حمله یک گروه شبه‌نظامی عراقی در هشتم بهمن استفاده شد.

ایالات متحده روز پنجشنبه اعلام کرد در همان روز، گارد ساحلی ایالات متحده بیش از ۲۰۰ بسته تسلیحاتی با مبدأ ایران و مقصد یمن را مصادره کرد.

ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده (سنتکام) که مسئول عملیات نظامی در خاورمیانه است گفت این محموله شامل قطعات موشک و شناورهای بدون سرنشین هدایت‌پذیر زیر آبی و سطحی است.

آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا در تحقیقات خود که در ماه جاری میلادی منتشر شد اعلام کرد که مدل‌هایی از همان خانواده پهپادهایی که سربازان آمریکایی را در اردن کشتند، در بسیاری از جبهه‌ها، از جمله توسط حوثی‌های یمن، شبه‌نظامیان عراقی که اسرائیل را هدف قرار می‌دهند و توسط روسیه در جنگ علیه اوکراین استفاده شده است.

مهدی فرحی، معاون وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران، آبان امسال گفت که تهران در سال ۱۴۰۱ حدود یک میلیارد دلار سلاح فروخته که این رقم سه برابر سال قبل از آن است. براساس گزارش موسسه تحقیقات صلح بین‌المللی استکهلم، محاسبه‌ای که آمار تسلیحات قاچاق در آن لحاظ نشده نشان می‌دهد جمهوری اسلامی در سال ۲۰۲۲ با ۱۲۳ میلیون دلار صادرات به شانزدهمین فروشنده بزرگ تسلیحات در جهان تبدیل شد. این رقم در مقایسه با سال ۲۰۱۷، زمانی که ایران با ۲۰ میلیون دلار سی و سومین صادرکننده بزرگ تسلیحات جهان بود، جهشی بزرگ محسوب می‌شد.

ایالات متحده با صادرات نزدیک به ۸۱ میلیارد دلار تسلیحات در سال مالی ۲۰۲۳، بزرگترین تامین کننده تسلیحات در جهان است.

وال استریت ژورنال پیشتر به نقل از مقامات آمریکایی گزارش داده بود که روسیه در حال برنامه‌ریزی برای خرید موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد از جمهوری اسلامی است و حکومت ایران نیز به روسیه مهمات ارسال کرده است.

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران که صنعت دفاعی را کنترل می‌کند، برای حمایت از فعالیت‌های متحدان خود در خاورمیانه، از جمله حماس و حزب‌الله لبنان، سلاح‌های رایگان در اختیار آنها قرار می‌دهد.

هیئت نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد روز دوشنبه به این روزنامه گفت: «ما به فلسطینی‌ها در برای دستیابی به توانمندی نظامی کمک می‌کنیم تا بتوانند مستقلاً در مقابل حملات مقاومت کنند.»

این هیئت در بیانیه‌ای اعلام کرد: «براساس قوانین بین‌المللی و قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل، ایران با هیچ محدودیت یا ممنوعیتی برای خرید و فروش سلاح مواجه نیست.»

محدودیت‌های تجارت تسلیحات جمهوری اسلامی ایران سال گذشته توسط سازمان ملل لغو شد، اما ایالات متحده و اتحادیه اروپا این محدودیت‌ها را اعمال می‌کنند.

پهپادهای انتحاری جمهوری اسلامی در سال ۲۰۱۹ وقتی که عربستان سعودی گفت ایران یا یکی از گروه‌های شبه‌نظامی آن در پشت حمله موشکی و پهپادی پیچیده به تاسیسات نفتی عربستان سعودی بوده‌اند، شهرت بین‌المللی پیدا کرد، اتهامی که ایران آن را رد کرد. مقامات دفاعی در ایالات متحده، اروپا و اسرائیل تا سال ۲۰۲۱ هشدار می‌دادند که توانایی تهران در ساخت و استقرار پهپادها به سرعت در حال تغییر معادله امنیتی در خاورمیانه است.

به گفته مشاوران امنیتی یک دولت اروپایی، تولید پهپاد پس از فروش بیش از ۲هزار فروند پهپاد شاهد به روسیه در سال ۲۰۲۲ افزایش یافت. به گفته آنها با قیمت حدود ۲۰ هزار دلار برای هر کدام، حداقل ۴۰ میلیون دلار نصیب حکومت ایران شد.

وال استریت ژورنال در گزارش دیگری از توافق مسکو و تهران برای ساخت کارخانه تولید حدود شش هزار پهپاد در روسیه به عنوان بخشی از توافق تسلیحاتی یک میلیارد دلاری بین دو کشور، خبر داده بود.

چند روز پس از حمله پهپادی هشتم بهمن به نیروهای آمریکایی در اردن جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده، گفت که ایران را مسئول می‌داند زیرا این پهپادها را تامین کرده است.

چند روز بعد، وزارت خزانه‌داری آمریکا تحریم‌های جدیدی را علیه شرکت‌های تامین‌کننده اجزا و قطعات پهپاد و موشک به ایران اعمال کرد.

رشد صنایع تسلیحاتی برای جمهوری اسلامی که به دلیل تحریم‌ها و محدودیت‌ها در فروش نفت و معاملات بانکی منزوی شده، یک منبع درآمد عمده بوده است.