گزارش سازمان اداری و استخدامی ایران درباره موج مهاجرت: از نخبگان تهی می‌شویم

مهاجرت

با تداوم مهاجرت نخبگان بخش‌های تخصصی و مهارتی کشور، رئیس سازمان اداری و استخدامی می‌گوید که «نظام اداری ایران» نیز در حال «تهی شدن» از وجود «نخبگان» است.

میثم لطیفی با اشاره به مشکلات حوزه نظام اداری کشور، «نبود بستر و فضای مناسب برای حضور و شکوفایی نخبگان» را از جمله مشکلات مهم این حوزه عنوان کرده و افزوده است که مشکل نظام اداری فقدان «عرصه برای خودشکوفایی انسان‌های نخبه» است.

بر پایه تحلیل آمار دریافتی از اداره گذرنامه در بازه زمانی سال‌های ۸۰ تا مرداد ۹۹ که وب‌سایت خبرآنلاین بیست و هفتم اردیبهشت‌ماه منتشر کرد، ۳۷.۲ درصد از «دارندگان مدال در المپیادهای دانش‌آموزی»، ۲۵.۵ درصد از «مشمولان بنیاد نخبگان» و ۱۵.۴ درصد از افراد «حائز رتبه‌های یک تا هزار» آزمون سراسری، «کشور را ترک کرده» و مقیم خارج از ایران شده‌اند.

رئیس سازمان اداری و استخدامی دولت سیزدهم جمهوری اسلامی با اذعان به ناکارآمدی روال حاکم گفته است: «متاسفانه نظام اداری ما به شدت تک ساحتی عمل کرده است.»

پیشتر احمد علیرضابیگی، عضو مجلس شورای اسلامی در یازدهم فروردین‌ماه در توییتی با اشاره به این که تا آن تاریخ، حمله نظامی روسیه به خاک اوکراین «قریب به چهار میلیون نفر را وادار به ترک خانه و کاشانه» خود کرده بود، به مقایسه این آمار با مهاجرت ایرانیان پرداخت و نوشت که «با یک قیاس سرانگشتی در «میزان مهاجرت هزاران نیروی جوان و مستعد کاری و خروج سرمایه مادی ایرانی»، به آماری «سنگین‌تر از جنگ اوکراین» می‌رسیم.»

بیست و ششم آبان‌ماه ۱۴۰۰ همزمان با انتشار گزارش‌هایی در مورد افزایش یافتن مهاجرت‌ و «فرار مغزها» از ایران، رهبر جمهوری اسلامی از روند مهاجرت نخبگان انتقاد کرده بود و برخی افراد در دانشگاه‌ها را «عناصری» دانسته بود که به گفته او، جوانان را نسبت به آینده مایوس و به «ترک کشور» تشویق می‌کنند.

همچنین ببینید: آیت‌الله خامنه‌ای تشویق جوانان به ترک کشور را «خیانت» دانست؛ افزایش روند مهاجرت‌ و «فرار مغزها»

یک هفته پس از این سخنان نیز روزنامه «ایران» چاپ تهران و ارگان رسانه‌ای دولت ابراهیم رئیسی، دوم آذرماه ۱۴۰۰ در یادداشتی، خواستار دریافت «مالیات سنگین» از نخبگانی شده بود که «قصد مهاجرت» دارند.

این موارد در حالی است که سال‌هاست روند جذب «نیروی متخصص» در دستگاه‌های اداری ایران مورد اعتراض فعالان بسیاری قرار گرفته و معتقدند که ساختار استخدامی جمهوری اسلامی «مبنای اولیه و پیش فرض لازم» برای پذیرش افراد را «آموزه‌های ایدئولوژیک» می‌داند و «توانمندی حرفه‌ای» افراد در الویت آن نیست.

با روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی در انتخابات پر مناقشه خرداد ۱۴۰۰، شعار تشکیل «دولت جوان و حزب‌اللهی» که در سال‌های گذشته آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی بر آن تاکید کرده بود و به‌کارگیری از «مدیران تراز انقلاب اسلامی» که هواداران او همواره بر آن تاکید دارند، در سطوح مختلف اداره کشور شکل جدید و جدی‌تری یافته است.

بر همین اساس، میزان قابل توجهی از وزیران، مدیران ارشد و میانی دولت سیزدهم جمهوری اسلامی از میان دانش‌آموختگان دانشگاه امام حسین زیر نظر سپاه پاسداران، فارغ‌التحصیلان دانشگاه امام صادق زیر نظر نماینده رهبر جمهوری اسلامی و یا خروجی‌های دانشگاه امام باقر متعلق به وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی هستند و خبری از حضور «جمع نخبگان دانشگاهی ایران» در این سطح حاکمیتی و مدیریت کشور نیست.