کمیته نوبل روز جمعه جایزه صلح نوبل سال ۲۰۲۲ را به طور مشترک به دو نهاد مدنی اوکراین و روسیه و یک فعال سیاسی اهل بلاروس اعطا کرد.
این برندگان شامل سازمان مدافع حقوق بشر «مموریال» در روسیه، گروه «مرکز آزادی های مدنی» در اوکراین، و آلس بیالیاتسکی فعال حقوق بشر اهل بلاروس هستند.
کمیته نوبل نروژ در زمان اعلام اسامی برندگان جایزه امسال گفت که «برندگان جدید به پاس تلاشهای برجستهشان در زمینه مستندسازی جنایات جنگی، نقض حقوق بشر، و سوءاستفاده از قدرت» در کشورهایشان مورد تقدیر قرار گرفتند و «سالهای متمادی حق انتقاد از قدرت و حمایت از حقوق اساسی شهروندان را ترویج کردهاند.»
اهدای جوایز امسال با جنگ در اوکراین، که با همکاری و کمک بلاروس به روسیه ادامه دارد، همزمان شده است. این جایزه به فعالانی تعلق گرفته که هر یک نقش مؤثری در پیشبرد آزادیهای مدنی در این سه کشور داشتهاند.
سازمان مموریال از بدو تأسیس خود در روسیه در سال ۱۹۸۷ و در پی فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به عنوان برجستهترین دیدهبان حقوق بشر در جهت افشای موارد نقض حقوق بشر و خودکامگی های دوران حکومت استالین فعالیت داشته است.
گروه «آزادی های مدنی» اوکراین از آغاز تهاجم نظامی روسیه به اوکراین از ماه فوریه تا کنون در گردآوری و افشای اسناد مربوط به جنایات جنگی روسیه علیه شهروندان اوکراین نقش مؤثری ایفا کرده است.
آلس بیالیاتسکی از سالهای دهه ۱۹۸۰ با گردآوری اسناد مربوط به نقض حقوق بشر در بلاروس فعالیت خود را آغاز کرد. او سال گذشته به اتهام تخلفات مالیاتی بازداشت شد، اما مدافعان حقوق بشر انگیزه این بازداشت را سیاسی دانستهاند.