اخیرأ پژوهشگران اداره غذا و داروی آمریکا (FDA) اثر بخشی داروی پر فروش فازومَکسFOSAMAX را در پیشگیری از شکستگی ناحیه مفصلی ران در اثر پوکی استخوان، مورد تردید قرار دادند.
پوکی استخوان، بیماری شایعی است و شکستگی های ناشی از آن در سراسر جهان، موجب هزینه سنگین درمانی، درد و از کارافتادگی زنان بسیاری در دوران سالمندی می شود. به همین دلیل و به منظور پیشگیری از پیشرفت بیماری، پزشکان به اغلب زنان میانسال و کسان دیگری که در معرض خطر این بیماری هستند، دارویی به نام تجاری فازومکس یا آلندرونیت سدیم در طرح ژنریک داروها تجویز می کنند. اعتقاد بر این است که مواد موثر در ترکیب شیمیایی این رده دارویی، موجب افزایش تراکم استخوان و کاهش خطر شکستگی آن می شود.
اما نتایج یک مطالعه جدید در مرکز ملی توانبخشی و بازپروری واشنگتن که اخیرأ انتشار یافته است، با مطالعه بر روی ۵۰ بیمار که بیش از ۴ سال تحت درمان با فازومکس بودند، مدعی شده است که مصرف دارو نه تنها کمکی به پیشگیری نکرده است بلکه موجب بالا رفتن ریسک شکستگی استخوان ران در زنان شده است. دکتر روبرت بنینگ- مرکز ملی توانبخشی واشنگتن در این باره می گوید:
«ما فکر می کنیم، در دراز مدت و تحت اثر بیفوسفونات موجود در این دارو شکستگی های فشاری نامشخص در استخوان ایجاد می شود که عملأ موجب افزایش شکنندگی آن می شود.»
دکتر بنینگ و همکارانش می گویند دیگر داروهای مشابه فازومکس مانند استئوفوس که آن هم از رده دارویی آلندرونات است، به احتمال قوی چنین اثری را ایجاد می کنند اما دلیل آنها برای مطالعه بر روی فازومکس گستردگی مصرف این دارو در بازار جهانی است. فازومکس توسط کمپانی عظیم دارویی مرک به صورت انحصاری ساخته و به بازارعرضه شده است. کمپانی دارویی مرک نیز در پاسخ به این ادعا ویدیویی منتشر کرد که در آن یکی از مدیران ارشد مرک، دکتر مایکل روزن بلات در آن چنین می گوید: «بسیار مهم است که توجه کنیم شکستگی در کسانی هم که دارو را مصرف نمی کنند اتفاق می افتد و به نظر ما و بر اساس شواهد موجود هنوز فایده مصرف دارو بر احتمال خطر مطرح شده می چربد.»
سازمان غذا و داروی آمریکا می گوید که به زودی ارزیابی دوره ای خود را بر فازومکس آغاز می کند و از بیماران خواسته تا هر گونه عارضه در مصرف دارو را گزارش کنند، اما ادامه می دهد که تا آن زمان توصیه خود را درباره ایمنی مصرف دارو تغییر نخواهد داد.
پوکی استخوان و شکستگی های ناشی از آن که زمانی به بیماری زنان سفید پوست کشورهای غربی شهرت داشت، در بررسی های بین المللی سال ۲۰۰۹ شیوع و تمرکزجغرافیایی اش مورد تردید قرار گرفته است. طبق این بررسی تنها بیش از ۷۰ میلیون نفر از مردم چین که بالای ۵۰ سال سن دارند از این بیماری و خطر شکستگی های پنهان ستون مهره ای رنج می برند.