کمیته جایزه نوبل ادبیات روز پنجشنبه ۱۹ مهر اعلام کرد که خانم هان کانگ، نویسنده از کره جنوبی، به علت «نثر شاعرانهای که با زخمهای تاریخی مواجه می شود و شکنندگی زندگی انسانی را آشکار میکند»، جایزه نوبل ادبیات سال جاری را دریافت کرده است.
آندرس اولسون، رئیس کمیته نوبل آکادمی سوئد در بیانیه اش گفت: «او آگاهی منحصربهفردی از پیوندهای میان جسم و جان، و زنده و مرده دارد و با سبک شاعرانه و تجربیاش، در حیطه نثر معاصر یک مبتکر است.»
هان کانگ که اولین نویسنده اهل کرهجنوبی و هجدهمین زن برنده نوبل ادبیات است، در سال ۱۳۵۹ در یک خانواده ادیب به دنیا آمد و پدرش رماننویسی شناخته شده بود.
او کارش را در سال ۱۳۷۲ با انتشار تعدادی شعر در مجله «ادبیات و جامعه» آغاز کرد و اولین مجموعه داستان کوتاهش در سال ۱۳۷۴ با نام «عشق یئوسو» به چاپ رسید.
هان کانگ در سال ۱۳۹۵ برای رمان «گیاهخوار»، اولین رمانش که به انگلیس ترجمه شد، جایزه بینالمللی «منبوکر» را دریافت کرد و به عنوان نویسندهای بینالمللی شناخته شد.
کان ژو، نویسنده چینی؛ نگوگی وا تیانگو، نویسنده کنیایی؛ جرالد مورنان، از استرالیا؛ و آن کارسون، نویسنده کانادایی از جمله کسانی بودند که امسال احتمال انتخاب شدنشان برای دریافت نوبل ادبیات وجود داشت.
همچنین ببینید: جایزه نوبل ادبیات سال ۲۰۲۳ به نمایشنامهنویس نروژی رسیدکو اون، شاعر اهل کره جنوبی، که در سالهای اخیر همیشه در فهرست احتمالی برندگان بود، هم امسال از بخت بالایی برای دریافت جایزه برخوردار بود.
متس مالم، دبیر آکادمی سوئد، در یک کنفرانس خبری گفت که با هان کانگ تلفنی صحبت کرده است و افزود: «او یک روز معمولی را سپری میکرد و تازه خوردن شام با پسرش را به پایان برده بود.»
«گیاهخوار» درباره یئونگ هی، همسری وظیفهشناس است که پس از مبارزه با کابوسهایی وحشتناک و تکرارشونده علیه هنجارهای اجتماعی میشورد، خوردن گوشت را کنار میگذارد و نگرانی خانوادهاش را مبنی بر این که بیمار روانی است، برمیانگیزد.
او پس از دریافت جایزه بوکر برای «گیاهخوار» در مصاحبهای گفت که از بیماری شدید آرتروز رنج میبرده و دو قسمت اول رمان را با استفاده از یک خودکار نمدی نوشته و قسمت آخر را هم با کمک دو خودکار که آنها را وارونه در دست گرفته بوده، تایپ کرده است. او گفت: «تا همین امروز هم وقتی درباره «موفقیت» این رمان میشنوم، احساس ناخوشایندی دارم.»
هان کانگ در رمان «اعمال انسانی» با تمرکز بر قتلعام صدها دانشجو و غیرنظامیان غیر مسلح در سال ۱۳۶۹ به دست نیروهای نظامی کرهجنوبی در شهر کوآنگجو – جایی که خودش در آن بزرگ شد – به سراغ زخمهای تاریخی میرود. کمیته نوبل میگوید که او در این اثر به «ادبیات شاهد» نزدیک شده است.
از دو کتاب او، «گیاهخوار» و «زخمها» فیلمهایی بلند، هر دو به کارگردانی لیم وو سونگ ساخته شده است.
جوایز نوبل از سال ۱۹۰۱میلادی به وصیت آلفرد نوبل، تاجر و مخترع سوئدی دینامیت و توسط آکادمی سوئد اعطا میشود.
مبلغ نقدی جایزه نوبل ادبیات ۱۱ میلیون کرون سوئد (معادل ۱.۱ میلیون دلار) است و اعطای آن همیشه با ستایشها و انتفادهایی همراه است.
عدم اعطای آن به غولهایی چون لئو تولستوی روس، امیل زولای فرانسوی و جیمز جویس ایرلندی اعتبار آن را میان گروهی از کتابدوستان زیر سوال برده است.
اعطای جایزه سال ۲۰۱۶/۱۳۹۵ به باب دیلن، خواننده و ترانه سرای آمریکایی، هم گرچه به دلیل «بازنگری بنیادین در مورد اینکه ادبیات چیست» مورد ستایش قرار گرفت، از سوی برخی منتقدین به عنوان اهانت به نویسندگان سنتیتر قلمداد شد.
با این همه، مبلغ جایزه و قرار گرفتن در فهرستی که دبلیو. بی. ییتس ایرلندی، ارنست همینگوی آمریکایی و گابریل گارسیا مارکز کلمبیایی در آن جای دارند، همچنان برای نویسندگان وسوسهانگیز است.