فرسودگی شدید محیط زیست، خطری جدی است!

در آستانۀ نشست توسعۀ پایدار سازمان ملل در ریودوژانیرو، بوم شناسان نسبت به خطر زوال برخی گونه های گیاهی و جانوری هشدار داده اند.
پیشاپیش نشست سازمان ملل متحد با محور توسعۀ پایدار که قرار است طی ماه جاری میلادی- ماه ژوئیه- در ریودوژانیرو برگزار شود، بومشناسان طی مقاله ای که در نشریۀ نیچر منتشر شده، خواهان کوششهای بین المللی تازه ای برای پیشگیری از ازمیان رفتن تنوع گونه های گیاهی و جانوری شده اند.

این مقاله خلاصه ای از بیش از هزار مطالعه را که روی محیط زیست انجام شده، منتشر کرده است. این تحقیقات از زمان برگزاری نخستین نشست زمین انجام گرفته است: نشستی که بیست سال پیش درریودوژانیرو برگزار شد.


داین اسریواستاوا، محقق دانشگاه بریتیش کلمبیای کانادا، گونه ای حشره را در دست دارد که یکی از نشانهای تعادل در اکوسیستم است

بردلی کاردینیل- نویسندۀ اصلی این مقاله و استاد دانشگاه میشیگان- می گوید هفده نویسنده ای که او را در تدوین این مقاله یاری کرده اند، سخنی واحد دارند؛ این که فقدان تنوع گونه های گیاهی و جانوری میزان تولید و توسعۀ اکوسیستمهای زمین، و همچنین تولیدغذا را، کاهش می دهد. این کارشناس محیط زیست می افزاید که اکوسیستمهای دریایی، درصورت تنوع بیشتر گونه های ماهیان، محیطهایی پایدارتر خواهند بود. گیاهان و محصولات کشاورزی نیز درصورت برخورداری از تنوع بیشتر، طول عمر بیشتری خواهند داشت و اگر از تنوع ژنتیک بهره مند باشند، بهتر می توانند با بیماریها و آفات مقابله کنند.

اکوسیستمها اغلب از نوعی تعادل آسیب پذیر برخودارند، و برهم خوردن این تعادل به سادگی و سرعت انجام می پذیرد. دایان اسریواستاوا نویسنده ای است که تأثیر این نوع آسیبها را بر گونه های درحال انقراض گیاهی و جانوری بررسی می کند. او می گوید حفظ پایداری و تعادل گونه های متنوع در محیط زیست، دشوار است و اضافه می کند که هر روز به شمار گونه های موجودات در حال انقراض اضافه می شود.

دانشمندان بوم شناس می گویند نگرانی بزرگی که امروز در مورد محیط زیست وجود دارد، آن است که زوال گونه های گیاهی و جانوری، امروز، با سرعتی هزار برابر بیشتر از آنچه رکورد فسیلهای طبیعی نشان می دهد، اتفاق می افتد و اگر این سرعت زوال ادامه یابد، طی دویست و پنجاه تا چهارصد سال، پوستۀ زمین پنج برابر میزان کنونی خوردگی خواهد یافت.

آقای کاردینیل معتقد است که یکی از اقدامات مفیدی که می توان برای افزایش سطح آگاهی مردم جهان انجام داد، آن است که کارشناسان محیط زیست، ارزشی اقتصادی به گونه های محیط زیست بدهند و آنها را با شاخصهای اقتصادی بسنجند تا درک مفهوم زوال این گونه ها برای همگان ساده ترشود. به اعتقاد کاردینیل، خبر خوش آن است که هنوز دیر نشده، فرصت جبران وجود دارد و می توان با اتخاذ تدابیر و انجام اقداماتی، میزان سرعت انقراض نسل گونه های جانوری و گیاهی و خوردگی پوستۀ زمین را مهار کرد.