تبعات پنهان «جراحی اقتصادی»؛‌ خودسوزی ۸ کارگر در ۷۰ روز

اعتراضات کارگری در ایران

رسانه‌های ایران از اقدام به خودسوزی «۸ کارگر» در کمتر از «۷۰ روز گذشته» خبر داده‌اند. این بازه زمانی همزمان با اجرای طرح پرمناقشه دولت سیزدهم جمهوری اسلامی موسوم به «جراحی بزرگ اقتصادی» است.

روزنامه «اعتماد» چاپ تهران در شماره روز سه‌شنبه یازدهم مردادماه خود در این ارتباط نوشت: خودکشی‌ها در زمانی صورت گرفته که دولت ابراهیم رئیسی به دفعات شعار «حمایت از اقشار آسیب‌پذیر، ممانعت از گرانی‌ها، و جلوگیری از کوچک شدن سفره خانوار، کمک به احیای معیشت دهک‌های پایین اقتصادی و توزیع یارانه اقتصادی در سفره خانواده‌ها» سر داده است.

بر این اساس، از ابتدای خرداد تا نهم مرداد، «۸ کارگر» در اعتراض به «مشکلات معیشتی»، خود را «به آتش کشیده‌اند» و طبق اخباری که درباره علت اقدام به خودسوزی قربانیان منتشر شده، «اخراج، تعدیل، بلاتکلیفی بابت قرارداد شغلی، بی‌پاسخ ماندن مطالبات و ناتوانی در تامین معیشت»، دلیل این تصمیم قربانیان بوده است.

شامگاه دوشنبه نوزدهم اردیبهشت‌ماه، ابراهیم رئیسی طی گفت‌وگوی زنده تلویزیونی در صداوسیمای جمهوری اسلامی، با اعلام خبر حذف «ارز ترجیحی - ۴۲۰۰ تومانی» و جایگزینی آن با «نرخ ای‌تی‌اس - ۲۳هزار تومانی» برای تهیه «اقلام ضروری و کالاهای اساسی»، مدعی شده بود که «تاثیرات تورمی» این تصمیم که آن را «اصلاحات ساختارهای فسادزا» دانسته، با ارائه «کالابرگ الکترونیک» که بعدا توزیع خواهد شد، جبران می‌شود.

یک اقتصاددان و استاد دانشگاه در تحلیل «اقدام به خودسوزی کارگران معترض به شرایط شغلی و معیشتی»، گفته است: «خودتخریبی یا خودکشی»، یک مساله دفعه‌ای نیست، بلکه «مجموعه‌ای از عوامل» باید دست به دست هم بدهند تا فرد را به «استیصال، ناامیدی و فشار‌های گسترده» برسانند.

حسین راغفر با اشاره به این که خودسوزی «نمایش نیست»، «پیام اصلی» خودسوزی را تلاش فرد برای رهایی از «فشار‌های روحی» و هم‌زمان بر جامعه تاثیرگذار باشد وگرنه می‌توانست «مرگ راحت‌تری» را اختیار کند. این کارگران قصدشان این بود که «پیام‌شان دیده و شنیده شود.»

جمعیت علمی پیشگیری از خودکشی ایران شهریور ۱۴۰۰ اعلام کرد که طی ۱۰ سال گذشته «میانگین فوت بر اثر خودکشی» در کشور، از «۶ در ۱۰۰ هزار نفر» به «۷.۲ در ۱۰۰ هزار نفر» افزایش یافته است.

تهمینه شاوردی، عضو هیات مدیره انجمن ایرانی مطالعات زنان، نیز پیشتر به خبرگزاری «ایسنا» گفته بود که خودکشی همواره سومین یا چهارمین علت اصلی مرگ و میر در «جوانان ۱۵ تا ۲۹ ساله» برای هر دو جنس پس از «آسیب جاده‌ای» و «خشونت بین فردی» محسوب می‌شود.

در بخشی از گزارش امروز روزنامه اعتماد میزان بالای خودکشی کارگران ایرانی و علل آن را حاوی «پیامی نگران‌کننده» دانسته است.

بر اساس جدیدترین گزارش نهاد دولتی «مرکز آمار ایران» در چهارم مردادماه، «تورم» برای دهک اول جامعه (فقیرترین دهک) چیزی در حدود «۶ درصد» از تورم برای دهک دهم (ثروتمندترین دهک درآمدی کشور) «بیشتر» است. براین مبنا، افزایش دو برابری شاخص قیمت‌ «کالاهای خوراکی» نسبت به تیرِ سال گذشته و «تورم سالانه» بیشتر بر «فقیرترین دهک جامعه» بیش از «ثروتمندترین دهک» اثرگذار بوده است.

ابراهیم رئیسی و مدیران ارشد او که از خرداد ۱۴۰۰ و میانه تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری، همواره وعده رونق‌بخشی «سریع و انقلابی» به اقتصاد ایران، «تک رقمی» شدن تورم و «رفع فقر مطلق» را با ساز و کار موسوم به «جراحی اقتصادی»‌ داده‌اند، از نیمه اردیبهشت‌ماه امسال با حذف «ارز ترجیحی» موجب «افزابش شدید قیمت» بسیاری از «کالاها و خدمات» در سطح جامعه شده‌اند.