گزارشی از مارتین سِلسو سورنسن در نیویورک تایمز
مقام های دانمارک می گویند ایران درصدد ترور یک رهبر جدایی طلب عرب در دانمارک بوده و می افزایند مظنون این توطئه «غیرمعمول و بسیار جدی» در بازداشت است.
دانمارک سفیرش در ایران را فراخوانده و اقدام مشترک اروپا در دستور کار نشست ۲۸ آبان وزیران خارجه اتحادیه اروپا قرار گرفته است.
مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا، در پیامی در توئیتر، به دولت دانمارک برای «دستگیری آدمکش رژیم ایران» تبریک گفت.
سرویس امنیتی و اطلاعاتی دانمارک در بیانیه ای گفت: «اطلاعات کافی برای این نتیجه گیری وجود دارد که سرویس اطلاعاتی ایران در حال برنامه ریزی برای این ترور بوده است.»
وزارت خارجه ایران این ادعاها را تکذیب کرده است.
الکس وطنخواه پژوهشگر ارشد «انستیتو خاورمیانه» در واشنگتن می گوید: «در نگاه اول، بیش از حد بی محابا به نظر می رسد. چنین فضا و بی اعتمادی نشانه خوبی برای دیالوگ های مهم آینده با ایران نیست.»
به باور وطنخواه احتمال دارد یک بازوی دستگاه امنیتی ایران بدون اطلاع یا موافقت حسن روحانی و دولت او، توطئه ترور در دانمارک را به پیش برده باشد.
آژانس امنیتی دانمارک می گوید، هدف این توطئه رهبر «جنبش عربی آزادیبخش الاحواز» موسوم به «گروه الاحوازیه» بود. حکومت ایران این جنبش را گروهی تروریستی می داند که قصد جدایی استان نفت‌خیز خوزستان، محل سکونت عمده اقلیت قومی عرب، از ایران را دارد.
مقام های دانمارکی اسمی از این مرد نیاورده اند. گروهش او را با نام مستعار «حبیب جبُر» می شناسند. او در «رینگستد» شهری کوچک در جنوب غربی کپنهاگ زندگی می کند و به دلیل تهدیدهای امنیتی از بهار امسال تحت محافظت پلیس قرار داشته است.
بعضی مقام های ایرانی، جدایی طلبان عرب را مسئول حمله مرگبار به رژه نظامی اهواز در ۳۱ شهریور معرفی کردند، اما از نظر دیگران داعش متهم بود. حمله موشکی به سوریه هم به تلافی حمله اهواز انجام گرفت.
«مقاومت ملی اهواز»، یک گروه جدایی طلب عرب، مسئولیت حمله اهواز را بر عهده گرفت، اما گروه حبیب جبر اصرار داشت که نقشی در آن حمله نداشته است. این دو سازمان با هم ارتباط هایی دارند، ولی روابط شان مبهم است.
پلیس دانمارک و سوئد می گویند یک نروژی ایرانی تبار ۲۹ مهر در سوئد بازداشت شده و در حبس است، اما تمام اتهامات را رد کرده است.
مقام های امنیتی مرد بازداشت شده را در اواخر سپتامبر در حال عکس برداری از محل سکونت حبیب جبر دیده اند و متوجه شدند که او «قصد ارسال آن اطلاعات به یک سرویس اطلاعاتی ایران را داشت تا به تکمیل طرح ترور آن رهبر بیانجامد.»
سال گذشته، یکی دیگر از اعضای گروه جدایی طلب جبر در مقابل خانه اش در آمستردام کشته شده بود. ماه گذشته هم بلژیک یک دیپلمات ایرانی را به طرح بمبگذاری در یک گردهمایی مخالفان متهم کرد.
جنبش جدایی طلب عرب در خوزستان سابقه ای چند دهه ای دارد و گاهی به تیراندازی و بمبگذاری های در ایران دست زده است. حضور آن در دانمارک چندان مورد توجه نبود، تا این که یک سخنگوی گروه حبیب جبر، ساکن دانمارک، در یک مصاحبه تلویزیونی از حمله اهواز تمجید کرد.