اپیزودهای جدید کمدی تلویزیونی محبوب «رزان» بعد از ۲۰ سال دوری، ماه آینده به پرده تلویویون، باز میگردد. در این دوران که با بیش از ۴۵۰ سریال هفتگی، عصر طلائی تلویزیون نام گرفته، چه خصلتی وجود دارد که زمینه را برای احیای کمدیهای کلاسیک تلویزیونی، آن هم با شرکت بازیگرانی که اغلب سالخورده شدهاند، فراهم میکند؟
سریال «رزان» (به انگلیسی:Rosanne ) با شرکت کمدین برجسته و فعال سیاسی «رزان بار»، هر هفته به ماجراهای خانواده یک زن و شوهر میپرداخت که هر دو کارگر کارخانه بودند. نقش شوهر را بازیگر «جان گودمن» ایفا میکرد و در فاصله سالهای ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۷ تعداد ۲۲۷ اپیزود یا قسمت نیمساعته از این سریال پخششد، که ۲۱.۴ میلیون خانواده تلویزیونی تماشاگر آن بودند.
تماشاگران همچنین شاهد بازگشت سریال محبوب «ویل و گریس» هستند. نمایش فصل نهم آن بعد یک دهه خاموشی، سپتامبر سال گذشته شروع شد. زوج قهرمان این سریال، یک زن و مرد مجرد هستند، که با هم در یک آپارتمان زندگی میکنند. «ویل»، با بازی «اریک مککورمک» همجنسگرا و وکیل دادگستری است و «گریس» با بازی «دبرا مسینگ»، طراح داخلی.
طی هشت سال ۲۲۲ اپیزود نیمساعته از این سریال از شبکه «ان. بی. سی» پخش شد و محبوبترین کمدی تلویزیونی برای تماشاگر عام بود که در آن یک دگرباش نقش اصلی را ایفا میکرد.
شبکه «سی. بی. اس.» اخیرا اعلام کرد که سریال «مرفی براون» هم در فصل تلویزیونی حاضر با پخش ۱۳ اپیزود جدید احیاء خواهد شد. شخصیت مرکزی این سریال، یک گوینده سرسخت اخبار تلویزیون است، با بازی «کندیس برگن». جنبه جنجالی سریال «مرفی براون» این بود که قهرمان آن، زن مجرد و پرکاری با یک فرزند خردسال در منزل بود که حتی انتقاد «دن کویل» معاون محافظهکار رئیس جمهوری وقت آمریکا را نیز برانگیخت.
حتی دستاندرکاران «ساینفلد» محبوبترین سریال تلویزیون، که همیشه بر پایان گرفتن همیشگی آن تاکید داشتند، اخیرا احتمال بازگشت آن را نفی نمیکنند.
در اصلاح فنی برنامهسازی برای تلویزیون، به سریالها و کمدیهای تلویزیونی و نظائر آنها، نمایشهای سناریودار، یا scripted میگویند که آنها را از برنامههای خبری و ورزشی و مستندها، متمایز میکنند.
مطابق آماری که نیویورک تایمز سال ۲۰۱۶ منتشر کرد، ۴۰۹ سریال اصیل (اوریجینال) جدید در سال ۲۰۱۵ پخش شد. یک نشریه تخصصی، سال ۲۰۱۶ فهرستی تحقیقی منتشر کرد از یکهزار و ۴۰۰ سریال تلویزیونی، و نوشت به دوران اوج تلویزیون رسیدهایم و گزینههای گیج کننده.
نه تنها چهار شبکه اصلی تلویزیونی آمریکا، بلکه دهها شبکه تلویزیونی کابلی و همچنین پخشکنندگان اینترنتی، مثل «نتفلیکس»، «آمازون»، «هولو» و نظائر آنها، هر هفته سریالهای تازه وارد بازار میکنند، ضمن اینکه اپیزودهای قدیمی سریالهای محبوب، هر شب از کانالهای محلی پخش میشوند.
در چنین شرایطی است که میبینیم موج کمدیهای کلاسیک، انگار میخواهد صفحه تلویزیون را تسخیر کند اما به چه دلیل، کمدیهائی که نسل جوان، یعنی مخاطبان اصلی آگهیدهندهها، آنها را به یاد نمیآورند، به پخش تلویزیونی باز میگردند؟
آیا دلیل آن نوستالژی و خاطره گذشتهها ست، یا تلویزیون به ورشکستگی خلاقه دچار شده و میکوشد پیروزیهای سابق را تکرار کند؟
دلیل بازگشت کمدیهای کلاسیک، برای شبکههای تلویزیونی، صرفا پول ساختن بیشتر از دارائیهای آشناست. اقتصاد جدید تلویزیون، پخشکننده را به نامهای آشنا، سوق میدهد. نامهائی مثل «ویل و گریس»، «رزان» و «مرفی براون» برای دهها میلیون تماشاگر آشنا هستند، در حالیکه یک سریال جدید را هیچکس نمیشناسد.
نقش نتفلیکس
هرچند بازیگران قدیمی این سریالها، برای اجرای داستانهای جدید جلوی دوربین بر میگردند، ولی چارچوب حقوقی و اقتصادی که به بازآوردن آنها کمک میکند، کاملا عوض شده است.
از دید خالقان برنامههای تلویویونی قدیمی، یعنی صاحبان حقوق تولید اپیزودهای جدید از برنامههای آشنای قدیمی، موضوع از پول درآوردن فراتر میرود.
به نظر یک رئیس استودیو، آغازگر موج تازه بازگشت کمدیهای تازه، شرکت «نتفلیکس» بود که سریالی با نام «خانه شلوغتر» A Fuller House شروع کرد که احیای انشعابی سریال قدیمی و مشهور «خانه شلوغ» A Full House محسوب میشود، که بین سالهای ۱۹۸۷ تا ۱۹۹۵ از شبکه تلویزیونی «ای. بی. سی» پخش میشد.
«جف فرنکلین» خالق سریال «خانه شلوغ» که طرح انشعابی «خانه شلوغتر» را به «نتفلیکس» فروخت، میگوید بدون «نتفلیکس» بازگشت این سریال و احیای «رزان» و کمدیهای کلاسیک دیگر، غیرممکن بود. نتفلیکس چهار فصل از «خانه شلوغتر» را به تهیهکننده «جف فرنکلین» سفارش داده.
«نتفلیکس» سریال «روز به روز» One Day at a Time از خالق برجسته، «نورمن لیر» را هم احیا میکند.
میزان موفقیت سریال جدید «خانه شلوغتر» و دیگر سریالهائی که «نتفلیکس» احیا میکند، غیرقابل تشخیص است، چون این شرکت، آمار تماشاگران خود را هیچگاه منتشر نمیکند، اما آمارهای جسته و گریخته نشان میدهد که تماشاگران «خانه شلوغتر» انبوه هستند.
«نیلسون»، شرکت سنجش آماری تماشاگران، شمار تماشاگران یک اپیزود «خانه شلوغتر» را نزدیک به ۴.۶ میلیون خانوار اعلام کرد.
میلیونها تن نیز اپیزودهای جدید سریال قدیمی «دختران گیلمور» را که با شرکت هنرپیشههای اصلی، از «نتفلیکس» پخش شد، تماشا کردند. این سریال را قبلا شبکه تلویزیونی مستقل WB/CW پخش میکرد.
شبکهها
مجله تخصصی «هالیوود ریپورتر» در یک مقاله تحقیقی مینویسد چهار شبکه اصلی تلویزیونی آمریکا که موفقیت «نتفلیکس» در احیای کمدیهای کلاسیک تلویزیونی را شاهد هستند، میخواهند از قافله عقب نمانند.
«ویل و گریس» در فصل گذشته، در میان کمدیهای «ان. بی. سی» به مقام اول رسید و در میان کمدیهای تلویزیونی، بعد از «نظریه انفجار بزرگ» Big Bang Theory و «شلدون جوان» سریالهای موفق شبکه «سی. بی. اس.» در مقام سوم قرار میگیرد.
حالا «ای. بی. سی» هم انتظار دارد که «رزان» موفقیت بیست سال پیش خود را تکرار کند.
«رزان بار» بازیگر اصلی سریال، که سال گذشته از سوی یک حزب کوچک در کالیفرنیا برای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نامزد شده بود، موقعی که پخش سریال «رزان» به پایان رسید، ۴۵ سال داشت، ولی حالا ۶۵ ساله است.
برای تهیهکنندگان و صاحبان حقوق مولف، احیای سریالهای قدیمی به این معنی است که درآمد آنها از حق پخش مجدد اپیزودهای قدیمی هم افزایش پیدا میکند.
بعد از آنکه شبکه «ای. بی. سی» خبر احیای سریال «رزان» را اعلام کرد، شبکه اینترنتی «آمازون» بلافاصله قراردادی برای پخش ۲۲۱ اپیزود ۹ فصل قبلی سریال «رزان» با شرکت «فیلمرایز» منعقد کرد.
«مکس اینهورن» یکی از مسئولان این شرکت گفت موفقیت این اپیزودها در شبکه اینترنتی آمازون، کمک زیادی خواهد بود به بالابردن شمار تماشاگران اپیزودهای جدید رزان در پخش سراسری از تلویزیون، که ماه آینده در شبکه «ای. بی. سی» شروع خواهد شد.
قراردادها
دهها میلیون دلار برای این قراردادها دست به دست میشود، که همیشه هم با توفیق همراه نیست.
مثلا «نتفلیکس» ۴۵ میلیون دلار برای احیای سریال Arrested Development پرداخت کرد. «ان. بی. سی» برای هرکدام از اپیزودهای جدید «ویل و گریس» ۲ میلیون دلار میپردازد. بازیگران برای فصل اول، هر کدام هفتهای ۲۵۰ هزار دستمزد گرفتند که قرار است برای فصل دوم دوره جدید، به هفتهای ۳۵۰ هزار دلار افزایش یابد.
«شوتایم» برای احیای سریال «قلههای دوقلو» Twin Peaks از کارگردان برجسته «دیوید لینچ» میلیونها دلار پول داد، اما فقط توانست ۲ میلیون تماشاگر داشته باشد، در حالیکه احیای سریال «پرونده های مجهول» X-Files برای شبکه «فاکس» سال گذشته ۱۴ میلیون تماشاگر آورد، اما امسال با ۵۵ درصد افت تماشاگر روبرو است.
نشریات تخصصی می گویند سریال «آفیس» با حضور همه بازیگران اصلی از جمله سریالهای دیگری است مذاکره برای احیای آنها شروع شده است. همچنین «سی. بی. اس» مذاکره برای ساختن روایت جدیدی از سریالهای «کگنی و لیسی» و «مگنوم پی. آی» را شروع کرده.
«مایکل او کانل» نویسنده «هالیوود ریپورتر» مینویسد کدام شبکه تلویزیونی یا کابلی با اینترنتی است که درهای گاوصندوق خود را به روی خالقان و بازیگران سریال «ساینفلد» باز نکند؟ هر چند که «جری ساینفلد» و «لری دیوید» هنوز تمایلی به بازگشت به «ان. بی. سی» نشان ندادهاند.