دکتر جلال پارسایان – تحلیلگر امور بین المللی
تا دیروز همگان به کشور چین که روزگاری ادعای کمونیست بودن داشت، به صورت یک تاجر کهنه کار می نگریستند که با تولید اجناس به قیمت ارزان بخش مهمی از بازار جهانی را تصرف کرده است. ولی از این پس باید به دولت پکن به عنوان دولتی نگریست که دارای جاه طلبی های نظامی منطقه ای و بین المللی نیز می باشد.
پکن تائید کرد که نخستین پایگاه نظامی خود در یک کشور بیگانه را در جیبوتی در شاخ آفریقا برپا کرده است. هم اکنون دو رزم‌ناو چینی در راه رسیدن به شاخ آفریقا از طریق اوقیانوس هند هستند تا این پایگاه را راه اندازی کنند، گرچه معلوم نیست که کشتی ها چه تعداد سرباز با خود حمل می کنند.
اما چین تنها کشوری نیست که در جیبوتی پایگاه نظامی دارد. بلکه در این سرزمین کوچک که روزگاری مستعمره فرانسه بوده و جمعیت آن به یک میلیون نفر نیز نمی رسد، پایگاه های مشابهی از جانب فرانسه و آمریکا نیز برپا می باشد.
ژنرال نیروی دریایی آمریکا، توماس والدهاوزر گفت که جیبوتی و پایگاه آمریکایی در آن، برای منافع ایالات متحده و امنیت آن اهمیت بسیار دارد. پایگاه نظامی آمریکایی از سال ۲۰۱۴ عملیاتی شد و چهار هزار سرباز در آن جا خدمت می کنند.
جیبوتی در نقطه انتهایی شاخ آفریقا قرار دارد و فاصله آن تا باب المندب بسیار کم است. این منطقه در گذشته صحنه عملیات راهزنان دریایی بوده و رزمناوهای آمریکایی و فرانسوی (و حتی ایرانی) در آن جا به گشت زنی مشغول بوده و هستند.
شورش در یمن و ادامه جنگ در آن سرزمین نگرانی جهانی را در مورد امکان بسته شدن باب المندب دو چندان کرده است. آگاهان نظامی گفته اند که اگر حوثی ها در یمن قدرت را به دست گیرند، به آسانی می توانند باب المندب را در کنترل خود داشته باشند.
دولت چین هم با همین استدلال، یعنی «حفظ امنیت آمد و شد از باب المندب» و تامین آزادی کشتیرانی در خلیج عدن و "هدف های انسان دوستانه" حضور نظامی خود در جیبوتی را توجیه می کند.
ولی روزنامه انگلیسی زبان گلوبال تایمز چاپ پکن در مقاله خود نوشت: «حضور دریایی چین در جیبوتی، به نیروی دریایی آن کشور امکان می دهد بسیار فراتر از پهنه کنونی عمل کند».
این روزنامه در ادامه مقاله خود نوشت: «سربازان مستقر در جیبوتی موجب گسترش حوزۀ عملیاتی نیروی دریایی ما در جهان خواهند شد.
چین در سال های اخیر نه تنها می کوشد بازار آفریقا را با اجناس ارزان خود اشباع کند، بلکه درصدد رخنه یابی قوی تر اقتصادی و سیاسی نیز بوده است.
چین نه تنها برای پیوستن به نیروی پاسدار صلح سازمان ملل در آفریقا ابراز آمادگی کرد، بلکه بیشترین شمار سربازان را به آن نیرو فرستاد و مبلغ یک میلیارد دلار برای تامین هزینه آن اختصاص داد.
آشنایان امور چین می گویند که دولت پکن با این اقدام، سربازان خود را برای انجام ماموریت در کشورهای دیگر آموزش می دهد و در همان حال، این سربازان در محل خدمت خود می توانند حافظ منافع بازرگانی و سیاسی کشور خود باشند.
علاوه بر این، حدود یک میلیون نفر چینی در بسیاری از کشورهای آفریقایی پراکنده هستند و به اجرای پروژه های زیرساختی مشغول می باشند.
تحلیلگران چینی خود به صراحت گفته اند که برپایی نخستین پایگاه نظامی کشورشان در ماوراء دریاها نشان گسترش ابعاد عملیاتی ارتش آن کشور می باشد و هدف های استراتژیک "ارتش خلق چین" فراتر خواهد رفت.
این اقدام در حالی صورت می گیرد که کشاکش بین چین و کشورهای همسایه اش در خاوردور در مورد خطوط مرزی آب های دریایی رو به وخامت می رود. همچنین نزاع با کره شمالی همچنان وخیم تر می شود و خطر بروز درگیری نظامی کاملا جدی به نظر می رسد.