برگزاری مراسم چهارشنبه سوری در نقاط مختلف کالیفرنیای جنوبی

Many of Somalia's finest examples of classic Italian architecture were destroyed during the war. (P. Heinlein/VOA)

هزاران تن از ایرانیان ساکن لس آنجلس سه شنبه شب در مناطق مختلف این شهر در مراسم چهارشنبه سوری شرکت کردند، از روی بته های آتش پریدند و این آخرین سه شنبه پیش از آغاز سال نو را به جشن و شادی برگزار کردند.

از پس از انقلاب ۵۷ لس آنجلس به عنوان یکی از پرجمعیت ترین جوامع ایرانی خارج از کشور به ایران کوچکی در این سوی جهان تبدیل شده است و مهاجران ایرانی، این شهر خوش آب و هوا را تبدیل به وطن دوم خود کرده اند. آن ها درطول سی و دو سال گذشته همواره در حفظ آداب و سنن ایرانی خود کوشیده اند و هر سال مراسم باستانی از مهرگان و یلدا گرفته تا نوروز و آداب و رسوم پیوسته به آن چون چهارشنبه سوری و سیزده به در را جشن می گیرند و از این طریق نه تنها فرزندان خود را با سنن دیرپای ایرانی آشنا می کنند بلکه پیام اصلی به جا آوردن این آداب و رسوم که همان شاد زیستی انسان هاست را به گوش جامعه میزبان و درنهایت جهانیان می رسانند.

از بعدازظهر سه شنبه، در بهار زودرس کالیفرنیای جنوبی که همه جا بوی گل و شکوفه های بهارنارنج پیچیده است، ایرانیان در مغازه ها و مراکز ایرانی به خرید وسائل چهارشنبه سوری مشغول بودند. سوپرمارکت های بزرگ ایرانی محوطه وسیع جلوی مغازه های خود را با گل های سنبل و لاله، میوه و آجیل مشگل گشا، باسلق و باقلوا و وسائل تزئین سفره هفت سین پر کرده اند. در این مغازه های شلوغ اغلب صدای موسیقی قدیمی و ترانه های سنتی نوروزانه «مهرتاش» و زنگوله ها مثل «سمنو» و «تقویم فروش» پخش می شود و مردم ضمن خرید این وسائل زیرلبی با این ترانه ها زمزمه می کنند.

سنت چهارشنبه سوری، امسال پرشورتر از همیشه در چند نقطه مختلف شهر لس آنجلس در اماکن عمومی و یا خصوصی جشن گرفته شد. یکی از این اماکن مرکز ایرانیان مسلمان جنوب کالیفرنیا یا «ایمان» بود که در طول سال هایی که از تاسیس این بنیاد می گذرد هرسال برگزار کننده مراسم چهارشنبه سوری با حضور بچه های کوچکتر به همراه خانواده های آن ها بوده است که در این محل پریدن از روی آتش را تجربه می کنند و ساعاتی را به بازی، خوردن خوراکی های سنتی و شادی و شادمانی می گذرانند.

امسال برای نخستین بار در مرکز تازه ای به نام «خانه فرهنگ ایران» که به همت «مرتضی برجسته» خواننده و آهنگساز ساکن این شهر در منطقه «سن فرناندو ولی» تاسیس شده است مراسم چهارشنبه سوری مفصلی برگزار شد.

جشن چهارشنبه سوری در این محل از ساعت شش بعد از ظهر آغاز شد و تا ساعت ١٠ شب صدها تن از ایرانیان به همراه کودکان خود به این محل آمدند تا ضمن تماشای برنامه های هنری، دیدار از غرفه های مختلف، خوردن آش و بلال و بستنی از روی بوته های آتشی که برایشان مهیا شده بود بپرند.

مرتضی برجسته که از چند ماه پیش «خانه فرهنگ ایران» که شامل یک سالن بزرگ اجرای برنامه، محل نمایش فیلم و تئاتر و یک حیاط وسیع است را به اجرای برنامه های فرهنگی ایرانی اختصاص داده است می گوید: «استقبالی که امشب از این برنامه شده باورنکردنی است. همانطور که می بینید صدها نفر پشت درهای میله ای ساختمان مانده اند و سالن دیگر گنجایش ندارد. اما همین طور که می بینید به تعداد شرکت کنندگان مرتب اضافه می شود.»

مرتضی برجسته که سال ها در همین محل یک استودیوی صدابرداری مجهز را اداره می کرده است می گوید: «هدف ما از تاسیس خانه فرهنگ ایران همین بود که بتوانیم نسل دومی ها و بچه های کوچک تر را به طرف فرهنگ ایرانی جذب کنیم و بخش هایی از آداب و سنن ایرانیان را به آن ها نشان بدهیم. من خوشحالم از اینکه می بینم بیشتر از نصف جمعیت امشب زیر ١٨ سال هستند. این استقبال برای من وهمه دست اندرکاران برنامه امشب حیرت آوراست.»

شب چهارشنبه سوری در خانه فرهنگ با اجرای برنامه های هنری از جمله اجرای شوی «کمدی استندآپ» توسط «اسلام شمس» کمدین ساکن لس آنجلس آغاز شد. اجرای مسابقه آواز خوانی به شیوه «آمریکن آیدل» بخش دیگری از برنامه بود که در آن بچه ها و نوجوانان هنرهای خود را به نمایش گذاشتند.

در حیاط مجاوراین سالن بزرگ، غرفه های مختلفی برپا شده بود که برخی از صاحبان آن ها از شهرهای مجاور و حتی دوردستی چون سن فرانسیسکو به این محل آمده بودند. سهیلا که یک غرفه کارت های تلفنی را اداره می کند می گوید: «من یک سال است که از ایران به لس آنجلس آمده ام. اصلا نمی توانم باور کنم که ایرانی ها در این شهر با این شور وشوق این آداب و رسومی که ما در ایران با زحمت می توانستیم بجا بیاوریم را برگزار می کنند.»

در اطاق دیگری «دی جی آتش» برای جوانان و نوجوانان و هرکسی که علاقه به رقص و پایکوبی داشته باشد ترانه های داغ روز و آهنگ های محلی ایرانی را پخش می کند.

در یکی دیگر از غرفه ها، مهندس امینی سام، رئیس بنیاد جمشید کتاب تازه خود را درباره نوروز برای دوستداران امضا می کند. آقای امینی سام که درحال حاضر درحال طرح مجسمه ای از کوروش بزرگ است که قرار است در میدانی در شهر بورلی هیلز در کنار استوانه ای که منشور حقوق بشر روی آن نوشته شده است قرار گیرد می گوید: «نوروز باستانی کهن ترین یادگار جمشید شاه است و همه مراسمی که در ارتباط با آن برگزار می شود درخور اهمیت است. هر یک از آداب و سنن ایرانی که امروز به صورتی نمادین انجام می شود در ایران باستان نمایانگرعشق به طبیعت و حفاظت از محیط زیست بوده است. روز سیزده نوروز سبزی ها را به آب بریزید که از آب به دشت منتقل میشه و در دشت تبدیل به گندم میشه که خودش خوراک مردم است.»

روی صحنه «اردوان مفید» شاهنامه خوان و بازیگر تئاتر برای گروه کثیری از بچه های کوچک ادای حاجی فیروز را در می آورد و بچه ها با او دم می گیرند:

بشکن بشکنه بشکن

من نمی شکنم – بشکن

حاجی فیروزم من

سالی یه روزم من

ارباب خودم

ملت ایرون

دشمنو بریز از خونه بیرون

دیوار زندونو

بشکن

درهای بسته رو

بشکن

کمر ملارو

بشکن

بشکن بشکنه بشکن

در سواحل اقیانوس آرام در شهرک های ایرانی نشین دیگری چون «لاگونا بیچ» در اورنج کانتی، گروهی از جوانان نسل دومی ایرانی پس از پریدن از روی بوته هایی که از کویرهای اطراف شهر جمع آوری شده در کنار هیمه های بزرگ آتش می نشینند و تا پاسی از شب به رقص و پایکوبی و نواختن موسیقی و خوردن آش رشته داغ می پردازند.

برخی دیگر به کلوپ های رقص و کاباره های متعدد ایرانی می روند و تا ساعاتی پس از نیمه شب به همراه خوانندگان و دی جی های ایرانی چهارشنبه سوری را جشن می گیرند.

در خانه های بزرگ ایرانیان مرفه، در محله های «بل ایر» و «بورلی هیلز» هم گردهم آیی های دوستانه و فامیلی جریان دارد. غذاهای مخصوص از رستوران های معروف سفارش داده می شود و شب در کنار شعله های آتش شومینه ها و در کنار دوستان و عزیزان می گذرد.

در نهایت در این سوی جهان و دور از وطن، ایران و آداب و رسوم باستانی آن هنوز زنده و به شدت سرحال است.