صدای آمریکا در آستانه سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران، نگاهی به زندگی و سوابق نامزدهای این انتخابات دارد:
ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه و از نزدیکان رهبر جمهوری اسلامی، قصد دارد با پیروزی در انتخابات، به ریاست قوه مجریه برسد. در تاریخ جمهوری اسلامی تنها یکبار علی اکبر ناطق نوری به عنوان رئیس وقت قوه مقننه سودای ریاست جمهوری داشت که در انتخابات سال ۷۶ در رقابت با محمد خاتمی شکست خورد. آقای رئيسی در حالی پا در این رقابت گذاشته که سمت‌های پییشن همگی انتصابی، و نه انتخابی، بوده‌اند. در زیر نگاهی به سوابق و کارنامه او شده است:
زندگی شخصی
سید ابراهیم رئیس‌الساداتی، مشهور به ابراهیم رئیسی، متولد ۲۳ آذر ۱۳۳۹ در محله قدیمی نوغان مشهد است.
پدر او یک روحانی از اهالی دشتک زابل در استان سیستان و بلوچستان بود که در مشهد ساکن شد و در پنج سالگی ابراهیم درگذشت. آقای رئیسی کمی پیش از انقلاب و در سن ۱۵ سالگی وارد حوزه علمیه قم شد. در آن جا تحت تعلیم افرادی چون علی مشکینی، حسین نوری همدانی، محمد فاضل لنکرانی، ابوالقاسم خزعلی، و محمود هاشمی شاهرودی قرار گرفت.
رئیسی با دختر احمد علم الهدی، امام جمعه پرحاشیه شهر مشهد، ازدواج کرده است. جمیله علم الهدی از دانشگاه تربیت مدرس مدرک دکتری دارد و استاد علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی است. آنها دو دختر و دو نوه دارند.
سوابق
ابراهیم رئیسی در سال ۱۳۵۹، وقتی فقط ۲۰ سال داشت، دادیار شهرستان کرج و پس از چند ماه به سمت دادستان کرج منصوب شد. در سال ۱۳۶۱ با حفظ سمت، به حکم دادستان کل انقلاب، آیت‌الله قدوسی، به دادستانی همدان نیز رسید. پس از مدتی، کلا به دادستانی همدان منتقل شد و تا سال ۱۳۶۳ در آن سمت باقی ماند. اما در سال ۱۳۶۴ به جانشینی دادستان پایتخت رسید تا این که در سال ۶۸ به حکم محمد یزدی، رییس وقت قوه قضاییه، دادستان تهران شد.
رئیسی در حالیکه هنوز سی سال نداشت، در سال ۶۷ عضو «هیات مرگ» شد؛ هیأتی که سرنوشت چند هزار زندانی سیاسی را با اعدام گره زد.
در سال ۱۳۶۷، مستقل از قوه قضاییه، با احکام سه‌گانه ویژه از سوی آیت‌الله خمینی مستقیما «برای رسیدگی به مشکلات قضایی» در برخی استان‌ها، از جمله لرستان، کرمانشاه، و سمنان گمارده شد. بعد از آن نیز «چندین پرونده مهم» برای تصمیم قضایی به او و حسین‌علی نیری، حاکم شرع، سپرده شد.
آقای رئیسی متهم است که احکام اعدام بسیاری را در دهه شصت صادر کرده است.
یکی از بزرگترین موارد نقض حقوق بشر در تاریخ جمهوری اسلامی کشتار ۶۷ است که ابراهیم رئیسی در صدور احکام اعدام نقشی برجسته داشت. بعد از دستور آیت الله خمینی، هیاتی که به «هیات مرگ» مشهور شد، درباره سرنوشت ده‌ها زندانی سیاسی تصمیم گرفت و حکم اعدام آنها را صادر کرد. در این هیات، مرتضی اشراقی دادستان، حسین‌علی نیری حاکم شرع، ابراهیم رئیسی معاون دادستان، و مصطفی پورمحمدی نماینده وزارت اطلاعات در اوین حضور داشتند. اغلب این زندانیان سیاسی که از گروه‌هایی چون مجاهدین خلق و گروه‌های عمدتا چپ بودند، محاکمه شده بودند و حکم قطعی زندان داشتند.
در سال ۹۶، وب‌سایت رسمی آیت‌الله منتظری، قائم مقام وقت رهبر جمهوری اسلامی در دهه شصت که در پی اختلاف با آیت‌الله خمینی بر سر اعدام‌های سال ۶۷ برکنار شد، یک فایل صوتی ضبط شده در حوالی ۲۴ مرداد ۱۳۶۷ را منتشر کرد که اعدام‌های آن سال را «بزرگترین جنایت جمهوری اسلامی» دانسته بود. او این سخنان را خطاب به اعضای هیات تصمیم‌گیرنده درباره زندانیان یا «هیات مرگ» گفته بود.
ابراهیم رئیسی تا سال ۱۳۷۳ دادستان تهران ماند و در آن زمان بود که از سوی هاشمی شاهرودی به مدت ده سال رئیس سازمان بازرسی کل کشور شد. با روی کار آمدن صادق لاریجانی، رئيسی نیز به مدت ده سال - از ۸۳ تا ۹۳ - معاون اول قوه قضائیه شد.
در سال ۹۴ او دادستان کل کشور شد. بعد از مرگ واعظ طبسی، رئیسی از سوی آیت الله خامنه‌ای به تولیت آستان قدس رضوی، یکی از مراکز مهم مذهبی اقتصادی زیرمجموعه رهبر جمهوری اسلامی گماشته شد. در سال ۹۷ بود که خامنه‌ای او را جانشین لاریجانی در قوه قضائیه کرد و او هنوز در این سمت هست و برای انتخابات استعفا نداده است.
از راست: صادق لاریجانی، آیت الله خامنه‌ای، احمد علم الهدی و ابراهیم رئیسی
در طول این سال‌ها ابراهیم رئیسی سمت‌هایی چون دادستانی کل ویژه روحانیت، عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز، و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام را نیز داشته است.
رئیسی از سال ۸۵ عضو مجلس خبرگان رهبری بوده و هم اکنون سمت او در این مجلس نایب رییس اول است.
رئیسی به دلیل سوابق حقوق بشری تحت تحریم ایالات متحده آمریکا قرار گرفته است.
وزارت خزانه‌داری آمریکا، ۹ مقام ایرانی ایرانی، از جمله ابراهیم رئیسی را به خاطر پرونده‌ها و کشتار اعتراضات آبان ۹۸ و وقایعی چون کشتار ۶۷ تحریم کرد.
بعد از سرکوب اعتراضات سال ۸۸، در فهرست پیشنهادی تحریم اتحادیه اروپا در اسفند سال ۸۹ برای تحریم مقامات ایران نام ۸۰ نفر اعلام شد که اسم ابراهیم رئيسی به عنوان معاون اول وقت قوه قضائیه در این لیست قرار داشت اما در نهایت، در ۲۳ فروردین / ۱۲ اپریل، اتحادیه اروپا نام ۳۲ نفر را برای تحریم به خاطر نقض حقوق بشر در ایران اعلام کرد که نام آقای رئیسی در میان آن نبود.
سابقه نامزدی در انتخابات
ابراهیم رئیسی در سال ۹۶ کاندیدای اصلی اصولگرایان در انتخابات ریاست‌جمهوری بود و از حسن روحانی شکست خورد. در آن انتخابات، حضور او، توجه افکار عمومی به نقش او در کشتار ۶۷ را موجب شد.
آقای رئیسی برای دومین بار نامزد ریاست جمهوری شده است.