واکنشها به بازداشت اخیر توماج صالحی، خواننده جوان موسیقی رپ در ایران، همچنان ادامه دارد.
به گفته برخی از منابع خبری، او که روز دوشنبه ۲۲ شهریور پس از هجوم نیروهای امنیتی به منزلش بازداشت شده بود، سه شنبه ۳۰ شهریور به قید وثیقه آزاد شد تا در آینده محاکمه شود.
توماج صالحی تاکنون چند اثر جنجالی و بحثانگیز منتشر کرده است. او در آهنگهای خود با رویکردی اعتراضی به مسائل سیاسی، اجتماعی، و اقتصادی میپردازد و حتی به صورت مستقیم از حامیان حکومت ایران انتقاد میکند.
امین، خواننده موسیقی رپ که در لندن زندگی میکند و به «امین بیگ اِی» (Amin Big A) معروف است، در گفتوگو با بهنود مکری از صدای آمریکا، از مهمترین ویژگیهای توماج صالحی را داشتن یک هدف مشخص میداند و میگوید: «مسلما کار توماج به قدری خوب بوده که به این صورت مورد توجه مردم قرار گرفته است، و مسئولان مجبور شدند تا واکنش نشان دهند. این نشان میدهد که آثارش خوب است، حرفی برای گفتن دارد، و از همه مهتر این که تأثیرگذار است.»
امین سوژههای انتخابی توماج را در موفقیت او تأثیرگذار میداند و میگوید این سوژهها «از دل همان جامعهای بیرون میآید که خود او در آن زندگی میکند و چیزی از که دل برآید، بر دل نیز مینشیند.»
این خواننده موسیقی رپ در ادامه با تاکید بر این که موسیقی رپ و هیپ هاپ از خیابان شروع شده است و ریشه در اعتراض دارد، میگوید که یک رپر هرگز خود را سانسور نمیکند، چرا که «هیچ وقت خودش را در یک چهارچوب قرار نمیدهد، و از اتفاقات یا واقعیتهای اطرافش الهام میگیرد و آنها را به شعر تبدیل میکند.»
او میگوید که توماج صالحی نیز مانند سایر رپرها «کار خود را که همان گفتن حقیقت است به درستی انجام میدهد.»
امین با تشبیه نقش توماج و سایر خوانندههای مشابه او به «آینهای» در جامعه میگوید که آنها واقعیتهای جامعهای را که در آن زندگی میکنند، به صورت شعر با «بیت» یا ضرب بیان میکنند، یعنی «کار عجیبی انجام نمیدهند و فقط مانند خبرنگار مشاهدات خود را بیان میکنند.»
او نتیجهگیری میکند که اگر توماج صالحی «در جامعهای زندگی میکرد که رفاه داشت، خوش بود، از نظر درآمد تأمین بود و هزار مشکل دیگر نداشت، مسلما بیشتر از پارتی، عشق و حال، و چیزهای خوب میخواند؛ چون برای واقعی بودن باید از تجربیات شخصی استفاده کرد.»
اما دستگیری، آزار، و برخورد با خوانندهای موسیقی رپ و هیپ هاپ در ایران پدیده تازهای نیست و در سالهای اخیر بسیاری از هنرمندان این سبک موسیقی با مشکلات مشابهی مواجه شدهاند.
امین در این باره میگوید: «متأسفانه جمهوری اسلامی با بسیاری از چیزها ... و کلا با هرکسی که بخواهد خودش باشد، یعنی خارج از چهارچوبهای دیکته شده زندگی کند، مشکل دارد. [جمهوری اسلامی] مسلما با رپرها مشکلات بیشتری دارد؛ چون چهارچوبشکنی، خود بودن، واقعی بودن، بخش از هویت ما است، یکی از اصول اولیه زندگی هیپ هاپی است، به همین دلیل ذرهبین حکومت روی ما بیشتر است. »
این خواننده ایرانی رپ با اشاره به این که امیدوار است مشکل توماج صالحی سریعتر برطرف شود، میگوید: «هیچ انسانی، هیچ هنرمندی نباید به خاطر هنر، به دلیل به تصویر کشیدن واقعیت، آگاه کردن، و مطلع کردن مردم برای رسیدن به کوچکترین حقوق خود، دستگیر، بازجویی، و زندانی شود.»
امین در پایان میگوید که در ایران همه چیز وارونه است، و دزدها و قاتلها آزاد هستند ولی هنرمندان زندانی میشوند و این باعث تأسف است.
او با یادآوری اینکه توماج صالحی اولین رپری نیست که در ایران بازداشت میشود، امیدوار است که او آخرین هنرمندی باشد که در این کشور زندانی میشود.