وزارت امور خارجه آمريکا در گزارش سالانه خود درباره وضعيت حقوق بشر در دويست کشور، عراق را به نقض گسترده و مکرر حقوق بشر متهم ساخته است. در اين گزارش که ديروز به صورت يک کتاب منتشر شد گارد جمهوری عراق، نيروی اصلی مدافع صدام حسين، رهبر عراق، به قتل و شکنجه و سر به نيست کردن انسانها و تجاوز به عنف و ديگر موارد نقض حقوق بشر متهم شده است.
در گزارش اداره حقوق بشر وزارت امور خارجه آمريکا، چين، دستگاه خود گردانی فلسطينی ها، دولت اسرائيل و جمهوری های پيشين شوروی، يعنی قزاقستان، ترکمنستان، ازبکستان و قرقيزستان به خاطر کارنامه شان در زمينه تعدی نسبت به حقوق بشر مورد انتقاد قرار گرفته اند.
وزارت امور خارجه آمريکا طبق دستور کنگره آمريکا موظف است هر سال وضعيت حقوق بشر را در همه کشورهای جهان بررسی کند تا هنگام تخصيص بودجه کمکهای خارجی آمريکا مأخذ قرار گيرد.
در گزارش حقوق بشر وزارت امور خارجه آمريکا، به تعدادی از کشورها خاورميانه، از جمله جمهوری اسلامی ايران، عراق، ليبی، سوريه، الجزيره، عربستان سعودی و لبنان کارنامه بد داده شده و گفته شده است که در اين کشورها در سال ۲۰۰۲ وضعيت حقوق بشر بد تر از گذشته شده است.
در مورد ايران گفته شده است که با وجود آمال مردم ايران برای نيل به آزادی بيشتر، حقوق مردم ايرانی در سال ميلادی گذشته کمتر از دوره قبل مراعات شده است. اما عراق يکی از بدترين ناقضان حقوق بشر در جهان شناخته شده است.
نزديک ترين متحد آمريکا در خاورميانه، يعنی اسرائيل هم به خاطر تعدياتش به حقوق مردم سرزمينهای اشغالی، از جمله کشته شدن تقريباً هزار فلسطينی توسط سربازان اسرائيل در سال ۲۰۰۲ مورد انتقاد قرار گرفته است. برخی از مقامات تشکيلات خودگردان فلسطينی ها هم به نقض قول در مورد متوقف ساختن تروريسم عليه غيرنظاميان و حتی تشويق و تأييد اينگونه خشونتها متهم شده اند. کشورهائی که به خاطر اقدامات مثبت در راستای تضمين حقوق بشر مورد ستايش قرار گرفته اند عبارتند از بحرين به خاطر دادن حق رأی به زنان برای نخستين بار پس از تأسيس کشور بحرين، و نيز کشور قطر به خاطر تنظيم و تصويب قانون اساسی جديد و همچنين کشور مراکش يا مغرب به خاطر برگزاری انتخابات آزاد.
کشورهائی که به تشخيص وزارت امور خارجه آمريکا در سال گذشته عليرغم مشکلات بسياری جدی، عموماً حقوق شهروندان خود را مراعات کردند عبارتند از مصر، اردن، کويت، عُمان، تونس، يمن و امارات متحده عربی.