یکشنبه یازدهم ژوییه هفتمین سالگرد قتل زهرا کاظمی، عکاس خبری کانادایی ایرانی در زندان اوین است.
زهرا کاظمی عکاس خبری ٥٤ ساله ایرانی مقیم مونترال کانادا که روز ٢٣ ژوئن سال ٢٠٠٣ برای پوشش خبری ناآرامی های دانشجویی به تهران سفر کرده بود، از سوی مقامات امنیتی ایران دستگیر و بر اثر ضرب و شتم شدید در زندان اوین، دچار مرگ مغزی شد. خانم کاظمی روز یازدهم ژوییه دربیمارستان بقیه الله تهران درگذشت.
درشرایطی که هفت سال از قتل زهرا کاظمی در ایران می گذرد، سازمان گزارشگران بدون مرز از انفعال نهادهای بین المللی و مصونیت قضایی افراد مسئول در قتل این خبرنگار کانادایی ایرانی در تهران انتقاد کرده است.
سازمان گزارشگران بدون مرز در بیانیه ای که همزمان با هفتمین سالگرد درگذشت این خبرنگار کانادایی ایرانی تبار منتشر کرده، با اشاره به نقش افرادی همچون سعید مرتضوی، دادستان کل وقت تهران در قتل زهرا کاظمی نوشته است: « طی هفت سال گذشته، به دلیل سکوت و انفعال نهادهای بین المللی مسئول محافظت از حقوق بشر، افراد مسئول مرگ خانم کاظمی از مصونیت کامل برخوردار بوده اند.»
درحالی که دولت کانادا خواستار اجرای عدالت در پرونده قتل این شهروند کانادایی ایرانی تبارشده بود، اما رایزنی های اتاوا برای اجرای عدالت در دادگاه های ایران و نیز خواست دولت کانادا و استفان هاشمی، تنها فرزند زهرا کاظمی برای استرداد پیکر وی به این کشور راه به جایی نبرد.
استفان هاشمی، پسر زهرا کاظمی که اجرای عدالت در پرونده قتل مادرش در دادگاه های جمهوری اسلامی را غیرممکن خوانده بود، پرونده شکایت مدنی در دادگاه کبک تشکیل داده وعلیه مقامات بلندپایه جمهوری اسلامی اقامه دعوی کرده است.
در این پرونده شکایت مدنی هفده میلیون دلاری، استفان هاشمی از علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی، سعید مرتضوی، دادستان عمومی و انقلاب وقت تهران وعلی بخشی، مقام قضایی وقت دست اندرکار در قتل مادرش اقامه دعوی کرده است.
براساس «قانون مصونیت دولت ها» مقامات دولتی کشورهای دیگر را نمی تواند در دادگاه های کانادا به پای میزمحاکمه کشاند.
با وجود پیچیدگی های حقوقی و چالش قانونی این پرونده شکایت، جین استویلز، کارشناس «مرکز کانادایی عدالت بین الملل» روز یازده ژوییه به روزنامه مونترال گزت گفته است استثناهایی در این قانون وجود دارد که ادامه روند رسیدگی قضایی به این پرونده در کانادا را ممکن می کند.
وی تاکید کرده است ممکن است به سرانجام رسیدن این پرونده شکایت مدنی علیه مقامات یک دولت خارجی در کانادا، روزنه امیدی را به روی قربانیان شکنجه بگشاید.
استفان هاشمی، تنها فرزند زهرا کاظمی به این نشربه کانادایی گفته است: «هدف نهایی من محافظت از میراث مادرم و نمایش چهارده هزارعکسی ست که وی از خود به جای گذاشته است. برخی از این عکس ها از مناطق جنگ زده عراق، افغانستان و فلسطین گرفته شده اند.»