بررسی نقش زنان در سياست های اجتماعی و قوانين مدنی کشورهای خاورميانه، زادگاه های ايران و بهار عرب، کارمايه نشستی بود در کالج حقوق دانشگاه آمريکن واشنگتن که در آن حقوقدانان، فعالان حقوق زن و دانشجويان، تلاش ها و مبارزات زنان را برای رسيدن به آزادی و برابری در اين کشورها، مورد بررسی قرار دادند.
گسترش نقش زنان خاورميانه و ايران در سياست های اجتماعی و قوانين مدنی، موضوع نشستی در دانشگاه حقوق واشنگتن بود که جمعه گذشته انجام گرفت. در اين نشست خلاقيت، کشمکش، جرات، عزم جزم و قاطعيت زنان اين منطقه در رسيدن به تساوی حقوقی برابر با مردان مورد بررسی قرار گرفت.
پديده علايی، استاد حقوق در همين دانشگاه، می گويد: دانشگاه حقوق واشنگتن را دو زن تاسيس کردند. اهداف اصلی اين موسسه حمايت از حقوق زنان در سيستم قانونی است. هر معضلی که مربوط به حق قانونی زنان و حقوق بشر باشد مورد توجه اين دانشگاه قرار ميگيرد. در اين برنامه ما ميخواستيم صدای افرادی باشيم که معمولا در حاشيه قرار گرفته اند، اينبار زنان کشورهای بهار عرب و ايران مورد نظرمان بود چرا که اين روزها رسانه های بين المللی از بهار عرب صحبت می کنند اما کسی از زنانی که دوشادوش مردها برای دستيابی به حقوق برابر جنگيدند، صحبت نميکند. حالا که رژيم های جديد بر سر کار آمده اند بار ديگر زنان و حقوقشان در حاشيه قرار گرفته اند.
شادا ناصر، يکی از وکلای ديوان عالی کشور يمن، در سخنرانی خود در مورد نقش زنان در قيامهای بهار عرب گفت: در تونس، مصر، يمن و سوريه، زنان همراه با مردان به خيابانها آمدند و خواستار تغيير رژيم وقت شدند. زنان خاورميانه خواهان آزادی، عدالت و برابری زن و مرد هستند. مثلا در بعضی کشورها زنان حق رای دادن و يا نامزد شدن در انتخابات را ندارند و يا نميتوانند به عنوان سفير، نماينده کشور خود باشند. در بعضی کشورها رانندگی برای زنان ممنوع است. اگر زنی با مردی از مليت ديگری ازدواج کند به فرزند مليت مرد داده خواهد شد و همچنين مادر در صورت جدايی از پدر، قيم فرزند نخواهد بود. اگر دولت بعدی هم دولت تندرويی باشد، زنان به حقوق برابر دست نخواهند يافت.
سمر الشايب، قاضی وزارت دادگستری در اردن که پس از پايان تحصيلش در رشته حقوق، ۲۰ سال منتظر شد تا بتواند به کسوت قاضی در آيد، می گويد: به من گفتند ميتوانم وکالت کنم اما نميتوانم قاضی باشم. حقوقی که به من پيشنهاد کردند، از يک منشی مرد هم کمتر بود. ۲۰ سال طول کشيد تا قانون عوض شد و من توانستم به رويای خود جامه عمل بپوشانم.
در اين نشست اين سوال نيز مطرح شد که با وجود نقش بارز زنان در براندازی حکومتهای اين منطقه، آيا نتيجه اين قيامها به سود زنان خواهد بود يا نه؟ حاکمانی مانند بشار الاسد، حسنی مبارک و زين العابدين بن علی، قدمهايی در جهت برابری حقوق زنان برداشته بودند تا حکومت خود را دموکراسی گرا جلوه دهند. با روی کار آمدن حکومت های تندروی اسلامی و پيروی از شريعت در قانونهای تازه مدنی، بيم آن ميرود که زنان از پشتيبانی قانون برخوردار نشوند.
در بخش ديگر از اين نشست در ارتباط با موضوع استفاده از شبکه های اجتماعی برای خبررسانی، ليلا ميلانی مدير موسسه ايران رويان، از اهميت اين شبکه ها برای ايجاد تغيير سخن گفت. خانم ميلانی گفت: می خواهم از شجاعت زنان ايرانی بگويم که با وجود عواقبی مثل شلاق خوردن و حبس و شکنجه باز هم از فعاليتهای شان دست بر نميدارند. ما اينطرف اقيانوسها روی اينترنت با يک کليک يک دادخواست را امضا ميکنيم و بعد با خيال راحت ميرويم قهوه ميخوريم و خودمان را فعال ميدانيم برای اينکه اين کليک برايمان عواقب سختی ندارد. در ايران رويان، ما داستان زنان شيردل ايرانی را از زبان خودشان به گوش همه ميرسانيم.
از ديگر سخنرانان گردهمايی ميتوان از گيسو نيا، مدير مرکز اسناد در موسسه حقوق بشر ايران، نام برد. گيشو نيا گفت: هدف ما در اين مرکز اين است که اسناد مربوط به زير پا گذاشته شدن حقوق بشر در داخل ايران را جمع آوری کنيم. کار ما به وکالت يا کمپين برای گروه خاصی مربوط نميشود. استفاده از شبکه های اجتماعی نظير توييتر، فيسبوک و ايميل، بخش عظيمی از کار ما را بويژه در ۵ سال اخير، تشکيل داده است.
شادا ناصر نيز در ارتباط با اهميت همبستگی زنان در منطقه خاورميانه گفت: در آينده زنان کشورهای عرب و ايران بايد از طرق مختلف با هم ارتباط برقرار کنند و از اين راه يکديگر را ياری و راهنمايی کنند. مثلا موفقيت زنان مصر ميتواند الگويی باشد برای زنان ايران و پيشرفت زنان يمن ميتواند کمکی باشد به زنان ليبی. شادا ناصر افزود: اميد اجرای برنامه هايی از اين دست اين است که همگان را از آنچه در دنيا اتفاق می افتد، آگاه کنيم. دانشجويان اينجا، حقوقدانان آينده هستند که ميتوانند در راه برابری حقوق زنان و مردان، قدم بردارند.