«سازمان انرژی اتمی ایران» هشدار داده است که طی ۱۰ روز - ۶ تیرماه - ذخیره اورانیوم غنی شده ایران از سقف تعیین شده بر مبنای برجام بالاتر خواهد رفت. این تصمیم با واکنش مقام های آمریکایی و همچنین طرف های توافق هسته ای با ایران مواجه شد.
نیوزویک در یک گزارش درباره اهمیت این تصمیم جمهوری اسلامی و نگرانی ها نوشته است:
تصمیم ایران به عدم اجرای توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ می تواند آغازگر پایان این توافق چند جانبه باشد که در ازای لغو تحریم های بین المللی محدودیت هایی را بر فعالیت های اتمی ایران وضع کرد.
برای تولید انرژی هسته ای و جنگ افزار هسته ای به اورانیوم نیاز است. اما اورانیوم طبیعی ایزوتوپ های لازم موسوم به «اورانیوم ۲۳۵» را برای ایجاد یک واکنش هسته ای ندارد. برای این کار لازم است مقدار «اورانیوم ۲۳۵» را از طریق فرآیند غنی سازی افزایش داد.
اورانیوم غنی شده در سطح ۳ تا ۴ درصد می تواند برای سوخت نیروگاه هسته ای مورد استفاده قرار گیرد، اما برای استفاده در جنگ افزار لازم است تا حدود ۹۰ درصد غنی شود. در برجام برای ۱۵ سال سقف غنی سازی اورانیوم ۳.۶۷ درصد و سقف ذخیره سازی آن ۳۰۰ کیلوگرم تعیین شده است. این امر نشانگر ۹۸ درصد کاهش در ذخیره اورانیوم غنی شده موجود بود.
معمول ترین روش مدرن غنی سازی با سانتریفیوژ انجام می گیرد. ایران پیش از امضای برجام ۲۰ هزار سانتریفیوژ فعال در دو مرکز جداگانه داشت. بر مبنای توافق هسته ای تنها ۵۰۶۰ سانتریفیوژ از قدیمی ترین مدل در یک مرکز نگه داشته شده است.
کمالوندی به خبرنگاران گفت ایران بر اساس نیاز خود غنی سازی اورانیوم را افزایش خواهد داد و کشورهای اروپایی اگر توافق هسته ای را مهم می دانند باید دست به کار شوند.
ایران با عبور از غنی سازی در سطح ۳.۶۷ درصد می تواند اورانیوم غنی شده ۵ درصدی مورد نیاز نیروگاه بوشهر و اورانیوم ۲۰ درصدی لازم برای رآکتور تحقیقاتی تهران را تامین کند.
سنگ اورانیوم برای هر اتم «اورانیوم ۲۳۵» حدود ۱۴۰ اتم نامطلوب ایزوتوپ «اورانیوم ۲۳۸» دارد. رساندن خلوص اورانیوم به سطح ۳.۶۷ درصد مستلزم برداشتن ۱۱۴ اتم «اورانیوم ۲۳۸» برای هر «اورانیوم ۲۳۵» است.
برای رساندن درصد خلوص به ۲۰ درصد، ۲۲ ایزوتوپ نامطلوب دیگر برای هر اتم «اورانیوم ۲۳۵» باید برداشته شود.
برای رسیدن به اورانیوم غنی شده در سطح ۹۰ درصد لازم است ۴ ایزوتوپ دیگر «اورانیوم ۲۳۸» را به ازای هر ایزوتوپ «اورانیوم ۲۳۵» برداشت. این یعنی رسیدن به مرحله تولید مواد خام لازم برای جنگ افزار هسته ای روندی نسبتا سریع است و مایه نگرانی جدی آن هایی است که در پی جلوگیری از رسیدن ایران به یک زرادخانه هسته ای هستند.
جنگ افزار هسته ای را می توان با پلوتونیوم هم تولید کرد. برای تولید پلوتونیوم از تاسیسات هسته ای آب سنگین مانند نمونه اراک می توان استفاده کرد. بر مبنای برجام، رآکتور اراک تغییر کاربری داده شده تا نتواند پلوتونیوم مورد مصرف در جنگ افزار هسته ای را تولید کند. در برجام تصریح شده تا ۱۵ سال نباید هیچ رآکتور آب سنگینی در ایران ساخته شود و تنها ۱۳۰ تن آب سنگین قابل ذخیره سازی است.
