گور ویدال نمایشنامه نویس، منتقد ادبی و نویسنده برجسته آمریکایی در ۸۶ سالگی در خانه اش در هالیوود لس آنجلس درگذشت.
گور ویدال در خانواده ای دانشور و اهل سیاست و فعالیتهای اجتماعی در ایالت نیویورک بدنیا آمد. پدربزرگ نابینایش سناتور بود. گور ویدال گفته بود کتابخوانی های همه روزه برای پدربزرگ نابینا او را با جهان ادبیات و بهره گیری از قدرت تخیل پردازی آشنا کرد که زمینه ساز ورود او به جهان داستان نویسی بود.
بیش از ۶۰ سال در کار نوشتن در حوزه های رمان، نمایشنامه، فیلمنامه و نقد ادبی بود. سالهایی که او آن را زیستن به معنای متعالی نامیده بود. حاصل آن سالها فیلمنامه «بن هور»، «بیلی کید»، «من متهم می کنم» و رمانی های پرفروشی همچون: «آفرینش»، «دو خواهر»،«جولین» و «لینکلن» بود.
در کنار این همه، او بازیگر چند فیلم سینمایی از جمله فیلم علمی-تخیلی «گاتاکا» بود.
حلقه دوستان گور ویدال از رئیس جمهورانی همچون جان کندی تا اورسن ولز، الیا کازان، و فرانسیس فورد کاپولا فیلمسازان برجسته سینمای آمریکا تا فدریکو فلینی فیلمساز ایتالیایی را شامل می شدند. این طیف روابط هنری و اجتماعی به او امکان داده بود تا از امکانات خود برای دفاع از آزادیهای مدنی در آمریکا بهره گیرد. مخالفتش با محکومیت اعدام نمونه ای از این تلاش ها بوده است.
تلاش برای شناساندن حقوق همجنسگرایان، مهاجران غیرقانونی، و اقلیت های قومی بخشی از تلاشهای گور ویدال در آمریکای دهه شصت میلادی بود. دورانی که دفاع از این اقلیت های مطرود، گذر از اخلاق رسمی و گناهی سنگین بشمار می آمد.
گور ویدال در حوزه نوشتن رمان نیز همین رویه را پیشه کرده بود. نوآوریها و جسارتش در طرح موضوع های تابو شده ای همچون: هویت همجنسگرایان، و تغییر جنیسیت داده ها با انتقاد شدید منتقدان ادبی محافظه کار و گروه های کلیسایی روبرو شده بود.
درپی این حملات گور ویدال با مشکلات اجتماعی بسیاری از جمله تکفیر و تحریم کتابهایش توسط کلیساها روبرو شد. اما تغییر ذائقه و دیدگاه های مردم عادی ، موجب شهرت و نام آوری برای ویدال شد.
گور ویدال شهرت عمده اش را مدیون انتشار رمان هایی ست که همواره در شمار پرفروش ترین داستان های آمریکایی قرار داشتند. چندین داستان او از جمله «میرا بریکن ویج» به فیلم درآمده اند.
دریافت جایزه بهترین کتاب ملی سال آمریکا و نشان یک عمر خدمات ادبی از جمله افتخارهائی ست که نصیب گور ویدال شده بود.
نمایشنامه های «بهترین مرد» و «شبی با ریچارد نیکسون» از جمله نمایشنامه های سیاسی گور ویدال است که روایتگر بحران سیاسی معروف به واترگیت در دوران مبارزات ریاست جمهوری آمریکاست که منجر به کناره گیری ریچارد نیکسون شد. گور ویدال در واپسین اظهار عقیده سیاسی خود تاکید کرده بود برای او روزولت محبوبترین رئیس جمهوری آمریکاست؛ اما به گفته او امروزه آمریکای رو به سقوط را کسی جز اوباما نجات نخواهد داد.
گور ویدال دوبار هم پا به کارزار مبارزات انتخابات عضویت در مجلس سنا و مجلس نمایندگان آمریکا گذاشت؛ اما به دلیل مواضع اجتماعی اش نتوانست آرای کافی بدست بیاورد.
گور ویدال آشنا و شیفته فرهنگ و پیشینه ایران زمین بود. رمان «آفرینش» روایتگر شخصیتی داستانی به نام کورش سپیتما، دیپلمات پارسی، در دو هزار و پانصد سال پیش است که با کالبد انسانی اندیشه ورزان بزرگ تاریخ از جمله زرتشت، بودا، لائو تسه، ارسطو دیدار و گفتگو می کند.
احترام و برجسته کردن فرهنگ و تاریخ ایران زمین در دیگر رمان گور ویدال نمود یافته است: رمان تاریخی: «جولین» یا یولیانوس. رمانی درباره پیروزی ایرانیان ساسانی. برای همین هاست که گور ویدال نویسنده ای شناخته شده در ایران است که آثارش با استقبال مخاطبان ایرانی نیز روبرو شده است.
کتاب یولیانوس به ترجمه: فریدون مجلسی در دو جلد با نام های «میترا و صلیب» و «ایران سرزمین مقدس» منتشر شده است. این رمان روایتگر لشگرکشی بیهوده ژولیانوس امپراتور روم به ایران است که فرجامی جز شکست و مرگش توسط سپاه شاپور دوم ساسانی نداشته است.
گور ویدال در خانواده ای دانشور و اهل سیاست و فعالیتهای اجتماعی در ایالت نیویورک بدنیا آمد. پدربزرگ نابینایش سناتور بود. گور ویدال گفته بود کتابخوانی های همه روزه برای پدربزرگ نابینا او را با جهان ادبیات و بهره گیری از قدرت تخیل پردازی آشنا کرد که زمینه ساز ورود او به جهان داستان نویسی بود.
بیش از ۶۰ سال در کار نوشتن در حوزه های رمان، نمایشنامه، فیلمنامه و نقد ادبی بود. سالهایی که او آن را زیستن به معنای متعالی نامیده بود. حاصل آن سالها فیلمنامه «بن هور»، «بیلی کید»، «من متهم می کنم» و رمانی های پرفروشی همچون: «آفرینش»، «دو خواهر»،«جولین» و «لینکلن» بود.
در کنار این همه، او بازیگر چند فیلم سینمایی از جمله فیلم علمی-تخیلی «گاتاکا» بود.
حلقه دوستان گور ویدال از رئیس جمهورانی همچون جان کندی تا اورسن ولز، الیا کازان، و فرانسیس فورد کاپولا فیلمسازان برجسته سینمای آمریکا تا فدریکو فلینی فیلمساز ایتالیایی را شامل می شدند. این طیف روابط هنری و اجتماعی به او امکان داده بود تا از امکانات خود برای دفاع از آزادیهای مدنی در آمریکا بهره گیرد. مخالفتش با محکومیت اعدام نمونه ای از این تلاش ها بوده است.
تلاش برای شناساندن حقوق همجنسگرایان، مهاجران غیرقانونی، و اقلیت های قومی بخشی از تلاشهای گور ویدال در آمریکای دهه شصت میلادی بود. دورانی که دفاع از این اقلیت های مطرود، گذر از اخلاق رسمی و گناهی سنگین بشمار می آمد.
گور ویدال در حوزه نوشتن رمان نیز همین رویه را پیشه کرده بود. نوآوریها و جسارتش در طرح موضوع های تابو شده ای همچون: هویت همجنسگرایان، و تغییر جنیسیت داده ها با انتقاد شدید منتقدان ادبی محافظه کار و گروه های کلیسایی روبرو شده بود.
درپی این حملات گور ویدال با مشکلات اجتماعی بسیاری از جمله تکفیر و تحریم کتابهایش توسط کلیساها روبرو شد. اما تغییر ذائقه و دیدگاه های مردم عادی ، موجب شهرت و نام آوری برای ویدال شد.
گور ویدال شهرت عمده اش را مدیون انتشار رمان هایی ست که همواره در شمار پرفروش ترین داستان های آمریکایی قرار داشتند. چندین داستان او از جمله «میرا بریکن ویج» به فیلم درآمده اند.
دریافت جایزه بهترین کتاب ملی سال آمریکا و نشان یک عمر خدمات ادبی از جمله افتخارهائی ست که نصیب گور ویدال شده بود.
نمایشنامه های «بهترین مرد» و «شبی با ریچارد نیکسون» از جمله نمایشنامه های سیاسی گور ویدال است که روایتگر بحران سیاسی معروف به واترگیت در دوران مبارزات ریاست جمهوری آمریکاست که منجر به کناره گیری ریچارد نیکسون شد. گور ویدال در واپسین اظهار عقیده سیاسی خود تاکید کرده بود برای او روزولت محبوبترین رئیس جمهوری آمریکاست؛ اما به گفته او امروزه آمریکای رو به سقوط را کسی جز اوباما نجات نخواهد داد.
گور ویدال دوبار هم پا به کارزار مبارزات انتخابات عضویت در مجلس سنا و مجلس نمایندگان آمریکا گذاشت؛ اما به دلیل مواضع اجتماعی اش نتوانست آرای کافی بدست بیاورد.
گور ویدال آشنا و شیفته فرهنگ و پیشینه ایران زمین بود. رمان «آفرینش» روایتگر شخصیتی داستانی به نام کورش سپیتما، دیپلمات پارسی، در دو هزار و پانصد سال پیش است که با کالبد انسانی اندیشه ورزان بزرگ تاریخ از جمله زرتشت، بودا، لائو تسه، ارسطو دیدار و گفتگو می کند.
احترام و برجسته کردن فرهنگ و تاریخ ایران زمین در دیگر رمان گور ویدال نمود یافته است: رمان تاریخی: «جولین» یا یولیانوس. رمانی درباره پیروزی ایرانیان ساسانی. برای همین هاست که گور ویدال نویسنده ای شناخته شده در ایران است که آثارش با استقبال مخاطبان ایرانی نیز روبرو شده است.
کتاب یولیانوس به ترجمه: فریدون مجلسی در دو جلد با نام های «میترا و صلیب» و «ایران سرزمین مقدس» منتشر شده است. این رمان روایتگر لشگرکشی بیهوده ژولیانوس امپراتور روم به ایران است که فرجامی جز شکست و مرگش توسط سپاه شاپور دوم ساسانی نداشته است.