تحلیلگران بر این باورند همزمان با شدت گرفتن جنگ به رهبری ایالات متحده در افغانستان، نقش پاکستان در این کارزار ضروری تر و دردسرآفرین تر می شود. ایالات متحده برای اجرای راهبرد خود در افغانستان، به پاکستان نیاز دارد. پاکستان نیز برای دریافت کمک های خارجی، به ویژه کمک های نظامی به ایالات متحده وابسته است.
باب وودوارد، در کتاب جدید خود زیر عنوان « جنگ اوباما »، از پرزیدنت اوباما در جلسه وی در کاخ سفید در اواخر سال ۲۰۰۹ نقل می کند: « ما باید برای مردم تشریح کنیم که ( ریشه ) سرطان در پاکستان است. » سرطانی که وی به آن اشاره می کند، پناهگاهای امن داخل پاکستان است که ستیزه جویان طالبان حمله های خود علیه نیروهای ناتو در افغانستان را از آن نقاط اجرا می کنند. با این حال، با وجود درخواست ها و توصیه های ایالات متحده از دولت پاکستان، مواضع طالبان در این کشور تا حد زیادی دست نخورده باقی مانده است.
ایالات متحده حمله های هوایی با هواپیماهای نظامی بدون سرنشین خود به مناطقی که بهشت امن طالبان در پاکستان محسوب می شوند را به طور چشمگیری افزایش داده است. تحلیلگران می گویند این تصمیم ایالات متحده، نشانه ناامیدی و سرخوردگی فزاینده نیروهای آمریکاست. موارد جدید به اصطلاح « تعقیب هدف » هم مشاهده شده اند که نیروهای ناتو برای مدت زمان کوتاهی وارد قلمروهای پاکستان شده اند تا به ستیزه جویان طالبان حمله کنند. در یک مورد، شلیک یک هلیکوپتر ناتو در حال حمله به ستیزه جویان، باعث کشته شدن سه سرباز پاکستانی شد.
اسلام آباد هم به تلافی این کار، یک گذرگاه مرزی منطقه غربی در پایگاه خیبر را مسدود کرد و تردد کاروان هایی حامل سوخت و تدارکات نیروهای ناتو در افغانستان را با مانع روبرو کرد. بسیاری از کامیون هایی که در پاکستان در انتظار عبور بودند و از محافظت نیروهای ایالات متحده برخوردار نبودند، از سوی ستیزه جویان طالبان مورد حمله قرار گرفتند و به آتش کشیده شدند.
فرانسس وندرل، نماینده ویژه پیشین اتحادیه اروپا در افغانستان می گوید: « گرچه برخی از اقدامات نظامی ارتش ایالات متحده و ناتو در داخل خاک پاکستان را می توان زیرعنوان ( تعقیب هدف ) توجیه کرد، خطر التهاب و خشم فزاینده افکار عمومی مردم پاکستان علیه ایالات متحده رو به فزونی ست. » وی همچنین می گوید این خطر وجود دارد که عملیات بین مرزی « تلاش های ما در افغانستان با اقدامات خرابکارانه سازمان اطلاعات و جاسوسی قدرتمند پاکستان تضعیف شوند. »
پاکستان به کرات ایفای هر گونه نقشی در حمایت از طالبان را انکار کرده و گفته است با انرژی فراوان برای مبارزه با تروریسم تلاش می کند. اما برخی از تحلیل گران می گویند پاکستان خود را در موضعی تثبیت کرده است تا زمانی که نیروهای ایالات متحده از افغانستان خارج شوند، این کشور از یک موقعیت کلیدی برخوردار باشد. اگر شرایط مهیا باشد، خروج نیروهای ایالات متحده از افغانستان از اوایل ماه ژوییه آغاز می شود.
ثبات سیاسی در افغانستان و انتخابات پارلمانی اخیر در افغانستان که لری گودسان، استاد کالج جنگ ارتش ایالات متحده آن را « تقلب آشکار و چشمگیر » می نامد نیز بخشی از این معادله است. گودسان می گوید دولت حامد کرزی، رئیس جمهوری افغانستان نیز به عنوان یک ساختار سیاسی فاسد قلمداد می شود. وی خاطرنشان می کند مشروعیت دولتی برای راهبرد ایالات متحده در افغانستان بسیار حیاتی ست.
گودسان می گوید: « انتخابات متقلبانه و اتخاذ اقدامات دیگر همچون ارائه خدمات و کالاها که دولت افغانستان در متحقق کردن آن نیز با مشکلات بسیاری روبرو بوده است، هیچگاه در آفرینش مشروعیت تاثیری ندارند. بنابراین مشکل این است که ما باید از مردم افغانستان بخواهیم که مشروعیت دولتی را بپذیرند که به طور آشکارا دولت نامشروعی ست.»
گودسان در مقاله پژوهشی که در « اداره ملی پژوهش آسیا » به نگارش درآورد اما هیچگاه منتشر نشده است، می گوید « ایالات متحده در آینده نزدیک به راحتی نمی تواند خود را از گرفتاری افغانستان رها کند. بدین ترتیب، ایالات متحده نه تنها اعتبار و موقعیت خود را در برابر سایر قدرت ها در این منطقه از دست می دهد، بلکه پروژه دولت سازی که برای استقرار صلح و ثبات ضروری بود، با شکست روبرو شده است. »
در نتیجه، ممکن است ایالات متحده به ناچار بیشتر به پاکستان اتکا کند. یک تحلیلگر « استراتفور »، یک شرکت اطلاعات خصوصی نتیجه گیری کرده است که « کمک پاکستان در آینده ای نه چندان دور برای مذاکره با طالبان افغانستان و یافتن راهکاری برای شرایط کنونی و تسهیل مقدمات برای خروج نیروهای غربی از افغانستان ضروری خواهد بود. »