یادداشتی در نشنال اینترست از زلمای خلیل زاد، سفیر پیشین آمریکا در سازمان ملل متحد
اگر سازمان ملل متحد به طور اساسی اصلاح نشود با این چشم انداز روبروست که جایگاه خود را بیشتر از دست داده و ماموریت و موجودیت اش به پرسش گرفته می شود.
ترویج امنیت، حقوق بشر، کمک های بشردوستانه و توسعه پایدار مسولیت اصلی هر کشور عضو سازمان ملل متحد است. یاری رساندن به اعضا در این چهار محور ماموریت عمده این سازمان است که شامل صلحبانی، کمک به پناهجویان، تسهیل موافقت های بین المللی بر سر مسائل مهم و ترغیب کشورها به عمل به تعهدات شان بر مبنای قوانین بین الملل می شود.
اما دستگاه اداری سازمان ملل متحد فراتر از تصور بزرگ شده، بیش از حد بروکراتیک، ناکارآمد، بی اثر و به لحاظ مالی بی مسولیت شده است. این مشکلات باید رفع شود.
هدف از نشست دوشنبه صبح سازمان ملل متحد در نیویورک با حضور پرزیدنت ترامپ تقویت ابتکارات آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، به مظور افزایش ادغام، شفافیت و پاسخگویی در سازمان ملل متعهد برای انجام بهتر مسولیت ها بود.
چالش جدی در انجام این اصلاحات لازم است.
کشورها در اولویت بندی بر سر اجرای اصلاحات اختلاف نظر دارند. قدرت های نوظهور خواهان عضویت دائم در شورای امنیت سازمان ملل متحد هستند، اما تمایلی به پذیرش اصلاحات مدیریتی در زمینه اتلاف سرمایه و افزایش کارآمدی ندارند زیرا این نکات در کشورهای در حال توسعه طرفدار ندارد. این کشورها از تعهدات منسوخ، موازی کاری و ناکارآیی سازمان ملل متحد نفع می برند.
حتی اگر آمریکا به اصلاح شورای امنیت و افزودن ژاپن و شاید دیگر کشورها به آن در ازای حمایت از اصلاحات سازمانی گسترده ادامه بدهد، چهار عضو دائم دیگر شورای امنیت بعید است چنین کنند. چین از قدرت گرفتن ژاپن و هند در شورای امنیت خشنود نخواهد بود. روسیه مخالف شدید کمرنگ شدن نقش اش در یک شورای امنیت بزرگتر خواهد بود. اروپایی هم بر سر این مساله اختلاف دارند. اگر قرار شود آلمان به شورای امنیت بپیوندد ایتالیا نیز چنین درخواستی خواهد داشت.
دولت ترامپ به درستی بر اصلاحات مدیریتی دست گذاشته است. آمریکا به عنوان بزرگترین تامین کننده مالی سازمان ملل متحد می تواند نقشی مهم در این راستا ایفا کند. اما تصمیم گیری بر سر بودجه عمومی سازمان ملل متحد در مجمع عمومی گرفته می شود که هر کشور یک رای دارد. کشورهای در حال توسعه در مجمع عمومی اکثریت را دارند. در سال ۲۰۱۳ هفده کشور بیش از ۸۰ درصد بودجه سازمان ملل متحد را تامین کردند. ۱۷۶ کشور دیگر در پرداخت حدود ۱۸ درصد بودجه نقش داشتند، اما آن ها تصمیم می گیرند که منابع مالی سازمان چگونه تخصیص پیدا کند. این برای کشورهای اصلی تامین کننده منابع مالی وضعیتی مطلوب نیست.
یک راه حل این است که سیستم رای گیری بر مبنای میزان مشارکت مالی کشورها انجام بگیرد. بی عملی سازمان ملل در حوزه های امنیتی باعث ظهور سازمان های منطقه ای با قابلیت های فزاینده ای مانند «ناتو» و «اتحادیه آفریقا» شده است.
اگر سازمان ملل متحد در راستای اصلاحات اساسی حرکت نکند ماموریت اش زیر سوال رفته و خودش تضعیف خواهد شد.
* برگردان فارسی این مقاله تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.
