دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده، سه شنبه شب پنجم فوریه به وقت شرق آمریکا در بخشی از سومین سخنرانی سالانه وضعیت عمومی کشور خود در نشست مشترک کنگره، جمهوری اسلامی ایران را یک رژیم رادیکال و حامی اول تروریسم در جهان خواند و گفت: «چشم از آن بر نمیداریم.»
پرزیدنت ترامپ با بیان این که دولت او از رژیمی که شعار مرگ بر آمریکا سر میدهد و ملت یهود را تهدید به قتل عام میکند چشم بر نخواهد برداشت، گفت: «برای آن که مطمئن شویم این دیکتاتوری فاسد هرگز به سلاح هستهای دست پیدا نمیکند، من ایالات متحده را از توافق هستهای با ایران خارج کردم.»
وی که از ابتدا توافق هستهای سال ۱۳۹۴ قدرتهای جهانی با ایران را بد و فاجعهبار میخواند، اردیبهشت ماه با این استدلال که جمهوری اسلامی با ادامه برنامه موشکی بالیستیک و فعالیتهای بدخواهانه اش در خاور میانه روح برجام را نقض میکند، رسما از توافق خارج شد و تحریمهایی که با اجرای آن لغو شده بودند را علیه ایران باز گرداند.
خاور میانه
رئیس جمهوری آمریکا با اشاره به وضعیت خاورمیانه گفت: «برداشت ما از اوضاع در این منطقه متکی بر واقعبینی است. به همین دلیل دولت من پایتخت واقعی اسرائیل را به رسمیت شناخت و با افتخار سفارت ایالات متحده را در شهر اورشلیم افتتاح کرد.»
پرزیدنت ترامپ در ادامه با اشاره به این که نیروهای آمریکایی نوزده سال است که در خاورمیانه مبارزه میکنند، به دستاوردهای دولت خود در مبارزه با تروریسم، به ویژه شکست گروه داعش، پرداخت و گفت که کشورهای بزرگ گرفتار جنگهای بیانتها نمی شود.
وی پیشتر اعلام کرد که داعش در سوریه شکست خورده است و نیروهای نظامی آمریکا از این کشور خارج خواهند شد. دولت پرزیدنت ترامپ همچنین قصد دارد شمار نظامیان آمریکایی در افغانستان را نیز کاهش دهد، و در حال مذاکره با گروه طالبان برای برقراری صلحی پایدار در آن کشور جنگ زده است.
کره شمالی
رئیس جمهوری آمریکا در بخش دیگری از سخنرانی خود به شبه جزیره کره در شرق آسیا نیز اشاره کرد و گفت: «اگر من به عنوان رئیس جمهوری انتخاب نشده بودم، الان - به نظر من - ایالات متحده درگیر یک جنگ با کره شمالی بود.»
پرزیدنت ترامپ اضافه کرد که دولت او به تلاش برای برقراری صلح در شبه جزیره کره ادامه میدهد. وی گفت که هنوز کارهای زیادی باقی مانده است؛ اما رابطه بسیار خوبی با کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، برقرار کرده و قرار است طی روزهای ۲۷ و ۲۸ فوریه در ویتنام برای بار دوم با او دیدار کند.
سران ایالات متحده و کره شمالی برای نخستین بار روز ۲۲ خرداد سال جاری در سنگاپور در یک دیدار تاریخی با یکدیگر به طور مستقیم گفتوگو کردند و کیم جونگ اون پذیرفت تا در زمینه عاری سازی شبه جزیره کره قدم بردارد.
روسیه
پرزیدنت ترامپ با اشاره به این که مسکو پیمان موشکی میان آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی سابق در دوران جنگ سرد را بارها نقض کرده، در حالی که واشنگتن به آن پایبند بوده است، گفت: «به همین دلیل از این پیمان خارج شدیم.»
پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد که در سال ۱۹۸۷ بین ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی سابق امضا شد، آزمایش و توسعه موشکهای هستهای و غیرهستهای کوتاه و میان برد را، به استثنای موشکهای دریایی، منع میکند.
رئیس جمهوری آمریکا با بیان این که «گزینه دیگری نداریم»، گفت: «شاید بتوانیم بر سر یک توافق دیگر با روسیه مذاکره کنیم، شاید هم نتوانیم.»
ونزوئلا
پرزیدنت ترامپ همچنین به بحران سیاسی کنونی ونزوئلا اشاره کرد و گفت: «دو هفته پیش دولت من رئیس جمهوری موقت ونزوئلا خوان گوایدو را به رسمیت شناخت. ما در کنار مردم ونزوئلا و مبارزه شرافتمندانه آنها برای رسیدن به آزادی ایستادهایم.»
خوان گوایدو، رهبر مخالفان نیکلاس مادورو که ریاست جمهوری او را به چالش کشیده است، روز چهارشنبه سوم بهمن ماه خود را به عنوان رئیسجمهوری موقت ونزوئلا معرفی کرد. ایالات متحده نخستین کشوری بود که ریاست جمهوری گوایدو را به رسمیت شناخت.
حوزه داخلی
از سخنرانی سالانه رئیس جمهوری آمریکا در جمع نمایندگان دو مجلس کنگره، اعضای کابینه، قضات دیوان عالی، بانوی اول آمریکا، و برخی میهمانان ویژه، با عنوان سخنرانی «وضعیت عمومی کشور» یاد میشود.
یکی از تفاوتهای سخنرانی امسال پرزیدنت ترامپ با دو سخنرانی قبلی او، در این بود که اکثریت مجلس نمایندگان در اختیار دموکراتها قرار گرفته است و ریاست آن را خانم نانسی پلوسی، از نمایندگان ارشد حزب دموکرات، بر عهده دارد.
رئیس جمهوری آمریکا در آغاز با بیان این که دستور کار امشب نه دستور کار جمهوریخواهان است و نه دموکراتها، بلکه دستور کار مردم آمریکا است، گفت: «ما با هم میتوانیم به دههها بن بست سیاسی پایان بدهیم.»
پرزیدنت ترامپ تاکید کرد: «ما میتوانیم روی دودستگیها پل بزنیم و زخمهای کهنه را التیام بخشیم.» وی افزود: «ما میتوانیم با همکاری هم راه حلهای تازهای را برای مسائل بیابیم و آینده فوقالعادهای را برای آمریکا رقم بزنیم.»
وی با شرح مختصری از دستاوردهای دو ساله دولت خود، به ویژه در بخش اقتصاد، به حوزه انرژی هم پرداخت و گفت: «ما انقلابی را در این حوزه به وجود آوردیم و آمریکا حالا تولیدکننده اول نفت و همچنین گاز طبیعی در جهان است.»
رئیس جمهوری آمریکا با اشاره به این که اختلافات حزبی میتواند مانع پیشرفت در حوزههای مختلف باشد، خاطر نشان کرد که برای غلبه بر دشمنانمان در خارج باید در داخل متحد باشیم.
وی درباره قوانین مهاجرت و برخورد با ورود مهاجران غیرقانونی به آمریکا گفت: «ما برای ایجاد یک سیستم مهاجرتی که از جان و شغل شهروندان آمریکا محافظت کند، وظیفه اخلاقی داریم.»
رئیس جمهوری و رئیس مجلس نمایندگان بر سر نحوه تقویت امنیت مرزهای جنوبی آمریکا اختلاف نظر دارند؛ اختلافی که به تعطیلی چند هفتهای دولت فدرال و در پی آن، به تعویق افتادن سخنرانی سالانه پرزیدنت ترامپ در کنگره انجامید.
تحلیلگران چه می گویند:
«پاتریک کلاسون» از موسسه سیاست خاور نزدیک واشنگتن و «زوی کان» تحلیلگر ارشد مسائل ایران در بنیاد دفاع از دموکراسیها دو تحلیلگری بودند که بعد از سخنان پرزیدنت ترامپ ارزیابی خود را ارایه کردند.
واکنش نماینده دموکرات ها
بنا به یک سنت قدیمی، نماینده حزب مخالف رئیس جمهوری پس از پایان سخنرانی، به او پاسخ می دهد.
استیسی آدامز که به عنوان نماینده حزب دموکرات برای این امر انتخاب شده است در سخنانی گفت: «با این که از رویکرد پرزیدنت ترامپ به مشکلات ناامید شدهام، اما با این حال نمیخواهم که او در کارش ناکام شود.»
نسخه کامل برنامه ویژه صدای آمریکا از سخنرانی پرزیدنت ترامپ و پاسخ نماینده دموکراتها را از فیسبوک صدای آمریکا ببینید: