سخنرانی سالانه دونالد ترامپ رئیس جمهوری ایالات متحده در جمع اعضای دو مجلس نمایندگان و سنا، سه شنبه پنجم فوریه ۲۰۱۹ رأس ساعت ۲۱ به وقت شرق آمریکا در محل کنگره در شهر واشنگتن آغاز شد.
پرزیدنت ترامپ پیش از این در فوریه اولین سال روی کار آمدن در کنگره سخنرانی کرده بود و سال گذشته اولین گزارش سالانه «وضعیت عمومی کشور» را به کنگره ارایه داد و امشب دومین گزارش سالانه خود را ارایه داد. گزارش امسال از آن جهت اهمیت دارد که او بر خلاف دو سخنرانی قبلی، در مقابل کنگره ای سخنرانی می کند که اکثریت مجلس نمایندگان آن به حزب دموکرات تعلق دارد.
نگاهی به سابقه سه سخنرانی قبلی پرزیدنت ترامپ
۳۸ روز پس از آغاز به کار دولت ترامپ، ساعت ۹ و ۹ دقیقه شب ۲۸ فوریه سال ۲۰۱۷، چهل و پنجمین رئیس جمهوری ایالات متحده نخستین سخنرانی اش در برابر نشست مشترک کنگره را با این جملات آغاز کرد: «آقای رئیس مجلس، آقای معاون ریاست جمهوری، نمایندگان کنگره، بانوی اول ایالات متحده و شهروندان آمریکا... من امشب برای ارائه پیام اتحاد و استحکام این جا هستم... فصلی تازه از عظمت آمریکا شروع شده است.»
این سخنرانی ۶۰ دقیقه ای که به دعوت کنگره تحت کنترل جمهوریخواهان صورت گرفت رسما سخنرانی گزارش وضعیت عمومی ایالات متحده به نمایندگان مردم محسوب نمی شد، چون دولت ترامپ در آغاز کارش بود و دستاورد چندانی برای گزارش نداشت.
اولین سخنرانی دونالد ترامپ برای گزارش سالانه وضعیت عمومی ایالات متحده به کنگره ۳۰ ژانویه ۲۰۱۸ انجام گرفت.
پل رایان، رئیس وقت مجلس نمایندگان آمریکا، در نامه دعوت از رئیس جمهوری آمریکا نوشته بود: «امروز، ما در میانه تلاشی تاریخی برای ارائه کمک هایی به مالیات دهندگان سخت کوش آمریکایی، توسعه اقتصادمان و بازسازی ارتش برای قرن ۲۱ هستیم. سال نو فرصتی برای برشمردن پیشرفت های انجام گرفته و همچنین ترسیم کارهایی است که کماکان باید به نیابت از مردم آمریکا انجام بگیرد.»
سخنرانی ۸۰ دقیقه ای پرزیدنت ترامپ با این جملات آغاز شد: «آقای رئیس مجلس، آقای معاون ریاست جمهوری، نمایندگان کنگره، بانوی اول ایالات متحده و هموطنان آمریکایی ام... با همدیگر آمریکایی امن، قوی و پر افتخار را می سازیم.»
نخستین تفاوت بارز آن دو سخنرانی با گزارش سه شنبه ۵ فوریه ۲۰۱۹ پرزیدنت ترامپ، در این است که پشت سر رئیس جمهوری آمریکا در کنار مایک پنس، معاون ریاست جمهوری، به جای پل رایان، نانسی پلوسی بر کرسی ریاست کنگره تکیه خواهد زد.
در چند هفته گذشته، اختلافات سیاسی شدید میان دونالد ترامپ و نانسی پلوسی بر سر بودجه ساخت مانع فیزیکی در مرز آمریکا و مکزیک به تعطیلی دولت فدرال کشید و رئیس مجلس نمایندگان دعوت از رئیس جمهور برای ارائه حضوری گزارش سالانه وضعیت عمومی کشور را لغو و به زمان بازگشایی دولت فدرال موکول کرده بود.
اشاره به ایران
از جمله اختلافات شدید پرزیدنت ترامپ با دموکرات ها تصمیم رئیس جمهوری آمریکا به خروج از توافق هسته ای دولت اوباما با ایران بوده است.
پرزیدنت ترامپ، در سخنرانی سال ۲۰۱۷ در برابر کنگره، درباره ایران گفت: «من همچنین تحریم های تازه ای را بر نهادها و افراد حامی برنامه موشک های بالیستیک ایران اعمال کرده ام، و اتحاد شکست ناپذیر ما با کشور اسرائیل را مورد تائید دوباره قرار دادم.»
پرزیدنت ترامپ در گزارش سال ۲۰۱۸ در برابر نشست مشترک کنگره از رویکرد متفاوت خود با پرزیدنت اوباما در برابر قیام مردم ایران سخن گفت: «زمانی که مردم ایران علیه جنایات دیکتاتوری فاسدشان برخاستند، من ساکت نماندم. آمریکا در مبارزه شجاعانه مردم ایران برای آزادی در کنارشان می ایستد.»
ترامپ آن شب از کنگره خواست نواقص بنیادی توافق هسته ای به گفته او «بسیار بد» با ایران را مورد رسیدگی قرار دهد.
اتفاقی که به وقوع نپیوست و نهایتا حدود سه ماه بعد به اعلام خروج آمریکا از برجام منجر شد.
رئیس جمهوری آمریکا همچنین به رسمیت شناختن اورشلیم به عنوان پایتخت آمریکا را از جمله دستاوردهای مهم خود عنوان کرد.
بنا بر سنت سیاسی، حزب اپوزیسیون پس از گزارش سالانه رئیس جمهور مواضع خود را در سخنرانی کوتاهی عنوان می کند.
پاسخ دموکرات ها به سخنرانی سال ۲۰۱۷ پرزیدنت ترامپ را استیو بشیر، فرماندار پیشین ایالت کنتاکی، از یک رستوران محلی ایراد کرد.
دموکرات ها برای واکنش به گزارش سالانه پرزیدنت ترامپ در سال ۲۰۱۸، جوزف کندی، قانونگذار ۳۷ ساله از ایالت ماساچوست را انتخاب کردند. کندی با آستین های بالازده در برابر یک خودروی قدیمی، جملاتی از سخنرانی اش را به زبان اسپانیایی بیان کرد تا پیام خود را برای مهاجران برجسته تر کند.
طی دو سال گذشته قانونگذاران دموکرات به طور جداگانه سخنرانی هایی پس از گزارش رئیس جمهوری ارائه داده اند و با توجه به نزدیک شدن به فصل رقابت های انتخابات درون حزبی دموکرات ها احتمالا شاهد واکنش های متعددی از سوی رقبای بالقوه پرزیدنت ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ خواهیم بود.