توقیف نفتکش حامل نفت تحریمی مرتبط با جمهوری اسلامی و ونزوئلا در نزدیکی سواحل ونزوئلا با واکنشهای متفاوت قانونگذاران آمریکایی روبهرو شده است. در حالی که برخی آن را تشدید فشار مشروع بر رژیمهای ایران و ونزوئلا میدانند، گروهی دیگر از خطر کشیده شدن آمریکا به درگیری نظامی تازه ابراز نگرانی کردهاند.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، روز چهارشنبه ۲۰ آذر گفت آمریکا یک نفتکش «بسیار بزرگ» را در آبهای نزدیک به ونزوئلا توقیف کرده است. او گفت این بزرگترین نفتکشی بوده که تاکنون توقیف شده است.
ایالات متحده این اقدام را در راستای اجرای تحریمها در چارچوب فشار فزاینده بر کاراکاس و تهران بر پایه حکم توقیف فدرال به دلیل نقش این کشتی در یک شبکه غیرقانونی حمل نفت، انجام داده است.
به گفته مقامهای آمریکایی نفتکش «اسکیپر» که پیشتر با نام «اديسا» شناخته میشد، به دلیل حمل نفت تحریمی ونزوئلا و جمهوری اسلامی ایران و ارتباط با شبکهای که منبع درآمد نهادهای تحت تحریم از جمله سپاه پاسداران و نیروهای نیابتی آن است، هدف این عملیات توقیف قرار گرفته است. این اقدام در ادامه سیاست ایالات متحده در محدود کردن صادرات نفت جمهوری اسلامی ایران و پروندههای قبلی مصادره محمولههای سوخت از ایران به مقصد ونزوئلا انجام شده است.
مقامهای ایالات متحده میگویند عملیات توقیف «اسکیپر» بر اساس حکم توقیفی که حدود دو هفته پیش توسط یک دادگاه فدرال صادر شد و با مشارکت افبیآی، واحد تحقیقات امنیت داخلی، گارد ساحلی، و با پشتیبانی پنتاگون در آبهای نزدیک ونزوئلا انجام شده است.
پاملا باندی، دادستان کل آمریکا، در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد که این نفتکش به دلیل «انتقال نفت تحت تحریم از ونزوئلا و ایران» استفاده میشده و «سالها است به دلیل مشارکت در یک شبکه غیرقانونی حمل نفت که از سازمانهای تروریستی خارجی حمایت میکند، تحت تحریم آمریکا قرار دارد.»
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، شامگاه چهارشنبه در واشنگتن در اظهاراتی تأیید کرد که ایالات متحده یک نفتکش «بسیار بزرگ» را در نزدیکی سواحل ونزوئلا توقیف کرده و این اقدام را بخشی از فشار بر دولت نیکولاس مادورو اعلام کرد.
باندی و دیگر مقامهای مجری قانون در پیامهای خود این عملیات را «ایمن و بدون تلفات» توصیف کرده و گفتهاند تحقیقات برای شناسایی و مختل کردن شبکههای مرتبط با حمل نفت تحریمی ادامه خواهد یافت. تصاویر منتشرشده از سوی دادستان کل، نیروهای مسلح آمریکا را نشان میدهد که با بالگرد روی عرشه نفتکش فرود میآیند و کنترل کشتی را در دست میگیرند.
واکنشهای قانونگذاران آمریکایی
در کنگره، توقیف نفتکش با واکنشهای متفاوتی روبهرو شده است.
تد کروز، سناتور جمهوریخواه از تگزاس، در گفتوگویی ویدئویی با هانا برنت، خبرنگار شبکه نیورنشنال در ساختمان کنگره آمریکا، توقیف نفتکش مرتبط با ونزوئلا را «پیامی بازدارنده» توصیف کرده و گفته است که این ماجرا نشان میدهد «قاچاقچی مواد مخدر بودن ایده بدی است.» سناتور کروز با هشدار به کسانی که میخواهند با قایقهای پر از کوکائین راهی دریا شوند، گفت که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا «در حال نجات دادن جان مردم آمریکا است.»
او در این کلیپ در عین حال میگوید انتظار ندارد ایالات متحده وارد جنگ زمینی با ونزوئلا شود و تمرکز خود را بر این میگذارد که این عملیاتها را ابزاری برای متوقف کردن «سمی» بداند که دولت نیکلاس مادورو از طریق شبکههای قاچاق به آمریکا میفرستد.
رَند پال، سناتور جمهوریخواه از ایالت کنتاکی، در واکنش به این اقدام گفت که توقیف نفتکش «خیلی شبیه آغاز یک جنگ است» و هشدار داد که ایالات متحده نباید بدون مجوز مشخص کنگره وارد درگیری با ونزوئلا شود. او با تاکید بر این که از مادورو و سوسیالیسم بیزار است، یادآور شد که این کنگره است که باید در صورت نیاز ورود آمریکا به جنگ را تصویب کند.
سناتور دموکرات کریس کونز، از ایالت دلاور، نیز در اظهار نظری در گفتوگو با «نیوز نیشن» نسبت به خطر «جنگ با ونزوئلا» ابراز نگرانی کرد.
در میان دموکراتها، سناتور میزی هیرونو از هاوایی در گفتوگو با رسانهها درباره توقیف نفتکش و افزایش تنشها با ونزوئلا گفته است که «البته» درباره احتمال جنگ نگران است و تأکید کرده «مسائل حقوقی زیادی» در این پرونده مطرح است که باید روشن شود. او هشدار داده است که پیش از هرگونه گسترش عملیات، لازم است مبنای حقوقی و دامنه اختیارات دولت بهروشنی برای کنگره و افکار عمومی توضیح داده شود.
همزمان، سناتور تیم کین از ویرجینیا، سناتور آدام شیف از کالیفرنیا و چاک شومر، رهبر اقلیت سنا از نیویورک، همگی از حزب دموکرات، به همراه سناتور جمهوریخواه رند پال از کنتاکی، طرح یک «قطعنامه اختیارات جنگی» دو حزبی درباره ونزوئلا را ارائه کردهاند که هدف آن جلوگیری از بهکارگیری نیروهای مسلح آمریکا در عملیات تهاجمی در ونزوئلا یا علیه آن کشور بدون مجوز مشخص کنگره است. در بیانیه مشترک و متن رسمی این طرح تأکید شده است که هرگونه اقدام نظامی باید پس از بحث علنی و رأیگیری در کنگره انجام شود.
توقیف این نفتکش در ادامه روندی است که طی آن دولت ایالات متحده به رهبری دونالد ترامپ از ابزار توقیف نفتکشها برای اعمال فشار حداکثری بر تهران و متحدانش استفاده کرده است. برای نمونه وزارت دادگستری آمریکا پیشتر نیز در سال ۲۰۲۰ و در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ محموله سوخت چهار نفتکش حامل بنزین ایران به مقصد ونزوئلا را با حدود ۱.۱ میلیون بشکه سوخت مصادره کرده بود.
در پروندههای دیگر نیز کشتیهای مرتبط با حمل نفت ایران، با استفاده از تغییر پرچم، خاموش کردن سیستمهای مکانیابی و انتقال محموله در دریا، هدف تحریم و توقیف قرار گرفتهاند و درآمد حاصل از فروش محمولهها بنا بر اعلام واشنگتن برای اهدافی چون جبران خسارت قربانیان یا تقویت صندوقهای مرتبط با سیاست فشار بر رژیم جمهوری اسلامی بهکار رفته است.
در پرونده «اسکیپر»، اسناد تحریمی وزارت خزانهداری نشان میدهد این کشتی در قالب شبکهای عمل میکرده که نفت جمهوری اسلامی را از ایران به خارج منتقل و برای عوامل تحت تحریم، از جمله حزبالله لبنان و نیروی قدس سپاه پاسداران، درآمد ایجاد میکرد؛ موضوعی که اکنون در استدلالهای حقوقی دولت آمریکا برای توجیه توقیف این نفتکش برجسته شده است. چنین عملیاتهایی بخشی از راهبرد جلوگیری از دسترسی جمهوری اسلامی به منابع مالی نفتی و ایجاد هزینه برای شبکههای منطقهای نزدیک به رژیم تهران محسوب میشود.
