نخست وزیر اسرائیل قرار است روز چهارشنبه با دونالد ترامپ رئیس جمهوری ایالات متحده در کاخ سفید دیدار کند؛ دیداری که تحلیلگران میگویند بنیامین نتانیاهو امیدوار است زمینهساز رسیدن به زمینههای مشترک در برخورد با تحرکات ایران و دیگر مسائل مهم خاور میانه منجر شود.
بنیامین نتانیاهو چهارمین رهبر یک کشور خارجی است که با رئیس جمهوری جدید آمریکا دیدار میکند. ترزا می نخست وزیر بریتانیا، شینزو آبه نخست وزیر ژاپن و جاستین ترودو نخست وزیر کانادا پیش از این با دونالد ترامپ دیدار و درباره مسائل دوجانبه و بینالمللی گفتوگو کردهاند.
تحلیلگران مسائل خاور میانه بر این باورند که نتانیاهو و ترامپ به دنبال زنجیرهای از اقدامات هستند که بتوان از طریق آنها جلوی فعالیتهای ایران در منطقه را گرفت و در عین حال روابط اسرائیل و جهان عرب را بازتعریف کرده و مذاکرات صلح با فلسطینیها را نیز از سر گرفت.
یک مقام ارشد کابینه اسرائیل روز دوشنبه گفت که نتانیاهو دیگر از ایجاد کشور مستقل فلسطینی حمایت نمیکند. با این حال، او از پاسخ به این پرسش که آیا نخست وزیر اسرائیل این موضع خود را در جریان دیدار با رئیس جمهوری ایالات متحده نیز عنوان خواهد کرد یا خیر، خودداری کرد.
خود بنیامین نتانیاهو نیز پیش از ترک اسرائیل به مقصد واشنگتن، از تشریح موضع خود درباره راه حل دو کشور مستقل اسرائیل و فلسطین در کنار یکدیگر خودداری کرد و در این زمینه به خبرنگاران گفت، «همراه من بیایید تا پاسخهای بسیار روشن من را بشنوید؛ پاسخهایی بسیار روشن.»
روابط بنیامن نتانیاهو با باراک اوباما رئیس جمهوری پیشین آمریکا به دلیل اختلاف بر سر شهرک سازی های اسرائیل در اراضی اشغالی فلسطینی از سال ۱۹۶۷ میلادی به این سو، از جمله در شرق اورشلیم، و همچنین اختلاف نظر آنها درباره توافق جامع هستهای با ایران، رو به تیرگی گذاشته بود.
برجام و آزمایشهای موشکی ایران
آزمایشهای موشکی بالیستیک ایران، که پس از توافق اتمی وین، یا همان برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) نیز ادامه یافته است، دیگر موضوع مهم مورد علاقه دو طرف برای گفتوگو در نشست روز چهارشنبه خواهد بود. آزمایشهایی که ایالات متحده و اسرائیل به شدت از آن انتقاد کردهاند.
تهران آزمایشهای موشکی خود را ناقض برجام نمیداند، اما واشنگتن میگوید هرچند در برجام مستقیما به این آزمایشها اشاره نشده، اما انجام آنها تخطی از قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت برای تایید توافق هستهای است. ایران از آزمایش موشکهای با قابلیت حمل کلاهک هستهای منع شده است.
علاوه بر آزمایشهای موشکی در ایران و تهدیدی که از جانب جمهوری اسلامی متوجه اسرائیل است، توافق هستهای تیر ماه ۱۳۹۴ بین ایران و شش قدرت جهانی – از جمله آمریکا – دیگر موضوع مهمی است که انتظار میرود نخست وزیر اسرائیل در باره آن با پرزیدنت ترامپ گفتوگو کند.
آقای نتانیاهو، با این استدلال که حکومت ایران قابل اعتماد نیست و توافق با آن نیز نمیتواند یک توافق اطمینان بخش باشد، از ابتدا مخالف مذاکره کشورهای عضو گروه ۱+۵، یعنی ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان، با ایران بوده و همچنان منتقد سرسخت توافق است.
اختلاف نظر بر سر توافق اتمی ایران و همچنین رویکرد واشنگتن در برابر فعالیتهای تهران در منطقه، از دیگر عوامل عمده ای بود که روابط بنیامین نتانیاهو با باراک اوباما را تیره کرد. حال با ریاست جمهوری دونالد ترامپ، نخست وزیر اسرائیل امیدوار است روابط خود با کاخ سفید را ترمیم کند.