لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
دوشنبه ۳ دی ۱۴۰۳ ایران ۲۳:۱۶

گذشته ها و تلاش اسراییل و آمریکا برای عبور از ایران


دیدار باراک اوباما رئیس جمهوری ایالات متحده و بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل در کاخ سفید - اسفند ۱۳۹۳
دیدار باراک اوباما رئیس جمهوری ایالات متحده و بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل در کاخ سفید - اسفند ۱۳۹۳

مقاله ای از جفری گلدبرگ برای نشریه آتلانتیک

اشتون کارتر وزیر دفاع آمریکا، در مصاحبه ای در پی اطمینان دادن به یک اسراییل مشوش است.

هفته گذشته، بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسراییل، موشه یعلون وزیر دفاع خود را به واشنگتن اعزام کرد تا مقدمات سفر هفته آینده اش به آمریکا را آماده کند. این نخستین دیدار نخست وزیر اسراییل با باراک اوباما رییس جمهوری ایالات متحده پس از شکست کارزار تخریبی نتانیاهو برای شکست توافق هسته‌ای با ایران خواهد بود.

اعزام موشه یعلون، کماندوی پیشین ارتش اسرائیل و مزرعه دار، برای چنین ماموریت حساسی، امر خطرناکی بود. سال گذشته، وقتی یعلون علنا گفت "تنها چیزی که می تواند ما را نجات دهد این است که به جان کری یک جایزه صلح نوبل داده شود، تا ما را به حال خودمان رها کند،" کاخ سفید سخت خشمگین شد.

وی که پیشتر رییس ستاد مشترک ارتش اسراییل بود، زمانی از طرفداران روند مذاکرات صلح اسلو بود، ولی حالا علیه تشکیل کشور مستقل فلسطینی موضع می گیرد و مانند نخست وزیر معتقد است توافق هسته ای ایران کاشتن بذر فاجعه برای اسراییل است.

اوباما ممکن است نتواند نتانیاهو را برای همراهی با جمهوریخواهان علیه توافق هسته ای به راحتی ببخشد و نتانیاهو هم ممکن است نتواند راحت از آنچه او خامی ناامیدکننده اوباما می داند، بگذرد.

اما یعلون در این سفر از میان میدان های مین عبور کرد و زبانش را نگاه داشت. او هفته گذشته گفت: "توافق هسته ای ایران یک واقعیت است. مشاجره ما تمام شده است و حالا باید به آینده نگاه کنیم."

اعتبار مدیریت سفر یعلون و تلاش برای ایجاد ثبات در روابط آمریکا و اسراییل را باید به اشتون کارتر وزیر دفاع آمریکا داد که میزبان او بود، و به نظر می رسد قرار است در زمان باقیمانده دولت اوباما، بخش عمده ای از پرونده اسراییل در دست او باشد.

ملاقات دوشنبه آینده بین اوباما و نتانیاهو در کاخ سفید احتمالا به دور از آتش بازی های اخیر خواهد بود. اوباما ممکن است نتواند نتانیاهو را برای همراهی با جمهوریخواهان علیه توافق هسته ای به راحتی ببخشد و نتانیاهو هم ممکن است نتواند راحت از آنچه او خامی ناامیدکننده اوباما می داند، بگذرد. با این اوصاف شاهد نمایش وحدت بین دو رهبر خواهیم بود.

وزیران دفاع همواره نقش مهمی در مدیریت روابط آمریکا با اسراییل ایفا کرده اند. سطح کنونی روابط نظامی دو کشور در چهل سال گذشته بی سابقه بوده است. پس از این که مذاکرات صلح اسراییلی ها و فلسطینیان تحت مدیریت جان کری سقوط کرد، اینک اشتون کارتر فرد محوری روابط دو کشور است. کارتر به نظر روابط دوستانه ای با یعلون دارد و درک جامعی از نگرانی‌های امنیتی اسراییل، که کم هم نیستند، به دست آورده است.

اندکی پس از این که یعلون واشنگتن را ترک کرد، اشتون کارتر خسته، اما خوشنود، در دفتر کارش با من به گفتگو نشست تا درباره روابط آمریکا و اسراییل و چالش های فراگیر پیش روی آمریکا در همسایگی اسراییل صحبت کنیم. کارتر گفت: "سقوط کشورها در خاورمیانه پدیده زمان ما است."

از کارتر درباره اظهارات اخیر هنری کسینجر پرسیدم، که از دشواری ها و خطرات تشکیل یک کشور جدید در منطقه ای که در حال حاضر کشورها در آن در حال اضمحلال هستند صحبت کرده بود. کارتر، با لحنی غیرمعمول برای این دولت، به مقامات اسراییلی حق داد که انتقادات آمریکا از اسراییل برایشان دشوار باشد و فکر کنند بدون توجه کافی به معضل واقعی آن ها عنوان می شوند.

وزیر دفاع آمریکا درباره سفر همتای اسراییلی اش به واشنگتن و سفر ماه ژوییه خودش به اسراییل گفت: "هدف از این دیدارها بررسی اختلافات بر سر توافق ایران در زمینه ای فراگیرتر بود.

از کارتر پرسیدم آیا ماموریت مشخص او نظم دادن به روابط گاه توام با آشوب با اسراییل است. وی در پاسخ گفت: "منطقی است که انتظار داشت روابط دفاعی دو کشور ثابت و پردوام باشد. مساله من نیستم. روابط همواره این گونه بوده است."

وزیر دفاع آمریکا درباره سفر همتای اسراییلی اش به واشنگتن و سفر ماه ژوییه خودش به اسراییل گفت: "هدف از این دیدارها بررسی اختلافات بر سر توافق ایران در زمینه ای فراگیرتر بود. حضور من در آنجا به این خاطر بود که بگویم، ببینید شما نگاه متفاوتی به این مساله دارید، ما فکر می کنیم این توافق خوبی است و شما گفته اید توافق بدی است و من دلایل شما را هم می فهمم، اما با این وجود مسائل بسیاری وجود دارد که ما بر سر آنها توافق داریم و می توانیم با هم در آن باره کار کنیم. در مورد ایران مشخصا باید با هم برای مقابله با رفتار مخرب‌شان – که به همان میزان اسراییل برای ما نیز نگران کننده است – در منطقه کار کنیم و اجرای توافق را زیر نظر داشته باشیم."

کارتر درباره برخورداری از گزینه نظامی با هدف جلوگیری از رسیدن ایران به آستانه تولید جنگ افزار هسته ای گفت، "اسراییلی ها در این باره می پرسند که آیا ما جدی هستیم"؛ پاسخی که کارتر به آنها می دهد "بله" است. او یادآوری می کند در سال های آغاز دولت اوباما، در مقام معاون فناوری وزارت دفاع در واقع پدر پروژه بمب های قدرتمند سنگرشکن (یا بتن شکن) ۱۳۶۰ کیلویی بود که برای نابود کردن تاسیسات هسته ای زیر زمینی ایران طراحی شده بودند.

کارتر در اشاره ای به کاخ سفید گفت: "ساخت بمب های عظیم سنگرشکن دستوری از بالا بود و من کماکان طبق همان دستورات برای افزایش کارآیی آن ها کار می کنم و ما به این کار ادامه می دهیم."

وزیر دفاع آمریکا تاکید کرد که پیشنهاد پرداختن به پارامترهایی فراتر از توافق هسته ای ایران توصیه وزارت دفاع اسراییل هم بود. کارتر گفت طی سفر ماه ژوییه اش به اسراییل شاهد علاقه اسراییلی ها به بحث درباره جنگ سایبری، تهدید ناشی از راکت های متعارف حزب الله، و توافق هسته ای ایران بود.

وزیر دفاع آمریکا تاکید کرد که پیشنهاد پرداختن به پارامترهایی فراتر از توافق هسته ای ایران، توصیه وزارت دفاع اسراییل هم بود.

مقامات در اروشلیم و واشنگتن به من می گویند نتانیاهو بیش از هر کسی در دولت اوباما، به استثناء جو بایدن معاون ریاست جمهوری، روابطی خوب با اشتون کارتر دارد. کارتر روابط دو طرف را راحت توصیف می کند: "معلوم شد که ما در زمان سکونت مان در حومه فیلادلفیا به دبیرستان های رقیب می رفتیم و مرتب تیم های ورزشی مان را عوض می کردیم." کارتر می گوید نتانیاهو دیدگاهش در مورد ایران را برایم "بسیار روشن" کرد، اما همینطور "به این درک رسید؛" اگر چنین درکی از ابتدا نداشت که من دوست دیرین اسراییل و ارتش اسراییل بوده ام.

کارتر روابط نظامی دو کشور را "روابطی دوطرفه" عنوان کرد و گفت هر چند این رابطه ای برابر نیست، اما آمریکا هم از نوآوری های نظامی اسراییل بهره برده است.

مهم‌ترین بحث میان مقام های دفاعی آمریکا و اسراییل مساله حفظ برتری محسوس نظامی اسراییل بر کشورهای منطقه بر مبنای قانون مصوب کنگره است؛ یعنی پنتاگون باید تضمین کند که به اسراییل جنگ افزارهای پیشرفته تری نسبت به آنچه کارتر "مجموعه کشورهای سنی" می خواند، فروخته است.

کارتر می گوید مساله اصلی این نیست که رهبران اسراییل نگرانند که عربستان سعودی و دیگر کشورهای عرب این سلاح ها را علیه آنها به کار بگیرند، زیرا هر دو دشمن مشترکی چون ایران دارند؛ بلکه آنها نگران آن هستند که تغییر رژیم در کشورهای عرب باعث شود عناصر یاغی به این تسلیحات پیشرفته دست پیدا کنند.

کارتر تاکید داشت که یکی از مسائل مهم پیش از سفر نتانیاهو به واشنگتن ارسال این پیام اطمینان مجدد بود که "جای تردیدی نیست که ما برتری محسوس نظامی اسراییل را حفظ خواهیم کرد."

از کارتر پرسیدم که آیا ایران تهدید بزرگتری از مجموعه گروه های سنی افراطی در سوریه و عراق برای اسراییل است.

یکی از مسائل مهم پیش از سفر نتانیاهو به واشنگتن ارسال این پیام اطمینان مجدد بود که "جای تردیدی نیست که ما برتری محسوس نظامی اسراییل را حفظ خواهیم کرد."

او پاسخ داد: "اگر ایران همسایه اسراییل بود و ظرفیت نظامی چشمگیری حتی به مراتب کمتر از قابلیت نظامی اسراییل داشت و مرز بلندی بود که باید از آن دفاع می شد و ایرانی ها این سو و آن سو اسراییل را شیطان کوچک می خواندند، آن وقت می گفتم مشکل جدی مشابه آن چه اسراییل با اردن، سوریه، و مصر در قدیم داشت وجود دارد." کارتر ادامه داد: "اما ایران کشور همسایه نیست و حمله ایران غیرمستقیم است. البته اگر شاهد هجوم راکت های حزب الله در شمال اسراییل باشید چنین احساسی نخواهید داشت، اما می دانید که منظورم چیست."

وزیر دفاع آمریکا تصریح کرد: "تنها استثناء بر آنچه گفتم، موشک های دور برد ایران است. اما اگر کلاهک های متعارف بر آنها سوار شده باشد، صدماتشان در مقایسه با راکت هایی که از نقاط دیگر می آیند، تفاوت چندانی نخواهد داشت. البته مساله را نباید دستکم گرفت، اما آنچه لفاظی های آخر الزمانی ایران را ترسناک می کند، برنامه جنگ افزار هسته ای اش است و برای همین ما خیلی راضی هستیم که این خطر رفع شده است، البته نه برای همیشه؛ اما این وضع بهتر از این است که بگذاریم آنها همینطور به راه خود ادامه دهند."

اگر نتانیاهو و اوباما تصمیم بگیرند دوشنبه این موضوع مشخص را به بحث بگذارند، ملاقاتی بسیار طولانی و ناخوشایند خواهند داشت.

XS
SM
MD
LG