یادداشتی در وال استریت جورنال از کیمبرلی کیگان، رئیس «انستیتو مطالعات جنگ»، و فردریک دبلیو کیگان، مدیر «پروژه تهدیدهای حیاتی» در «انستیتو آمریکن اینترپرایز»
عراق احتمالا در آستانه بزرگترین بحران خود از سال ۲۰۰۶ قرار دارد؛ مثل زمانی که جنگ داخلی تهدیدی برای سرنگونی نظام دموکراتیک نوپای آن کشور محسوب می شد. مذاکرات تشکیل دولت با رقابت جناح های موافق و مخالفت ایران بر سر نفوذ به درازا کشیده شده است. فساد و کوتاهی در مبانی دولت داری اعتراض های بزرگ به خصوص در بصره، دومین شهر بزرگ عراق و کانون اصلی صادرات نفت آن کشور، را در پی داشته است. شبه نظامیان مسلح در تردد هستند. نیروهای دست نشانده ایران برای اولین بار از سال ۲۰۱۴ به سوی سفارت آمریکا شلیک کردند تا نشان دهند قصد استفاده از قدرت نظامی برای دستیابی به اهداف سیاسی شان را دارند. این اوضاع چشم انداز یک جنگ داخلی میان شیعیان را قوت بخشیده است.
چنین مناقشه ای به سقوط عراق و ظهور دوباره داعش منجر خواهد شد. این امر همچنین به تهران اجازه تحکیم قدرت در بغداد و هدف گرفتن آمریکایی ها در سراسر آن کشور را می دهد. یک بیانیه ضعیف با توصیه به ایران برای مهار نیروهای دست نشانده اش در پاسخ به دو مورد شلیک خمپاره به تاسیسات آمریکا از یک عدم جدیت حکایت دارد. واشنگتن باید برای مدیریت این بحران دست به اقدام بزند و مانع حملات بعدی ایران شود.
بحران پیش رو نتیجه دو روند همگراست.
از منظر سیاسی، رهبران طرفدار ایران سعی کرده اند دولتی تشکیل بدهند که شامل هادی عامری، رهبر گروه تاسیس شده توسط ایران «سازمان بدر»، باشد. جناح تهران همچنین از قیس خزعلی حمایت می کند. دولت آمریکا خزعلی را که در قتل نیروهای آمریکایی نقش داشته و آموزش شبه نظامیان شیعه عراقی به دست حزب الله را تسهیل کرده، در فهرست تروریسم قرار داده است. ائتلاف ضد ایرانی به دور از این دست نشانده های تهران تحلیل می رود. حمایت آمریکا از حیدر العبادی، نخست وزیر عراق، به او امکان داد مانع نقشه اولیه ایران شود. اما در حال حاضر هیچ کدام از دو طرف رای کافی برای تشکیل دولت ندارند.
از منظر مردمی، کوتاهی های عمده دولت در ارائه خدمات موجب اعتراض های گسترده ای از ماه ژوییه شده است. شبکه برق عراق از ارائه مداوم برق در تابستان داغ ناتوان است. سیستم آب بصره چنان خراب است که ۳۰ هزار نفر را راهی بیمارستان کرده است. مشکل برق زمانی بدتر شد که ایران تصمیم گرفت انتقال برق به جنوب عراق را متوقف کند تا بتواند نیازهای مردم خوزستان را تامین کند. قطع برق و وضع بد آب در جنوب ایران اعتراضات خشونت باری را در پی داشت.
اولین ضرب الاجل تشکیل دولت عراق در سوم سپتامبر بی نتیجه گذشت. اعتراضات در بصره در همان زمان به خشونت کشیده شد تا دو بحران به هم گره بخورد.
در ششم و هشتم سپتامبر نیروهای وابسته ایران سفارت آمریکا در بغداد و کنسولگری ایالات متحده در بصره را هدف حملاتی قرار دادند. حیدر العبادی برای فرونشاندن خشونت نیروی امنیتی بیشتری در بصره مستقر کرد. نیروهای دست نشانده ایران ممکن است به نیروهای امنیتی عراق حمله کنند. اوضاع یادآور سال ۲۰۰۸ است که نوری مالکی نخست وزیر وقت عراق برای بازپس گیری کنترل بصره دست به یک عملیات نظامی بزرگ زد.
اما، این بار سه تفاوت وجود دارد:
اول، آمریکا در عراق نیروی نظامی کافی برای حمایت از بغداد ندارد. دوم، عبادی نیروی امنیتی قابل اتکای کافی در اختیار ندارد. سوم، اعتراضات مردمی بی نیاز به حمایت شبه نظامیان گسترده و خشونت بار شده است.
البته تمام اخبار بد نیست. یک جنبش ضد ایرانی قوی و مصمم در سطح مردمی و نخبگان سیاسی در حال شکل گیری است که به نظر می رسد قصد مقابله با نفوذ ایران را دارد. آمریکا باید به آن ها یاری برساند.
نیازی نیست واشنگتن نیروی نظامی اعزام کند. آمریکا ظرفیت های فنی و مالی لازم برای پاسخ به فاجعه انسانی در جنوب عراق که ایران و دست نشانده هایش به وخامت آن افزوده اند، را دارد.
آمریکا و متحدانش می توانند منابع آب قابل جابجایی، برق موقت، کمک های درمانی و دیگر منابع را در اختیار مردم جنوب عراق قرار بدهند. این امر می تواند تاثیری تعیین کننده در آینده سیاسی عراق و امنیت ملی آمریکا داشته باشد، اما مستلزم اقدامی سریع است.
با ارائه آب، انرژی و کمک های درمانی از جنگ داخلی میان شیعیان پرهیز می شود.
هزینه های این کار برای آمریکا پایین و خطرات عمل کم است. هزینه ها و خطرات بی عملی سنگین است که آغاز آن یک ایران جسور و توسعه طلب است.
کمک به عراق راهی سریع برای نمایش رهبری آمریکا با هزینه ای حداقلی و نتایج بالقوه حداکثری است.
* برگردان فارسی این گزارش تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.
